Wikipedia

Teoria kuir

teori të ndryshme që theksojnë mjedisin socio-kulturor në të cilin ndërtohet seksualiteti njerëzor

Teoria kuir është perspektiva që vë në dyshim perceptimin se identitetet cisgjinore dhe heteroseksuale janë "standarde". Konsideron fusha të tilla si analiza letrare, filozofia dhe politika me një qasje "kuir". [1]

Teoria kuir është një fushë e teorisë kritike poststrukturaliste [2] [3] [4] që u shfaq në fillim të viteve 1990 nga studimet kuir (studimet për homoseksualët dhe lesbiket) dhe studimet e grave. [5] Termi teori kuir mund të marrë kuptime të ndryshme, edhe pse lidhet gjerësisht me studimin dhe teorizimin e praktikave gjinore e seksuale që ekzistojnë përtej heteroseksualitetit që sfidojnë nocionin se dëshira heteroseksuale është "normale". Me zhvillimet konstruktiviste sociale në sociologji, teoricienët kuir janë kritikë ndaj asaj që i konsiderojnë pikëpamjet e seksualitetit dhe gjinisë. Ata i studiojnë ato koncepte si fenomene sociale dhe kulturore, shpesh përmes një analize të kategorive, binareve dhe gjuhës në të cilën thuhet se ato portretizohen.

Historia Redakto

Përdorimi joformal i termit "teori kuir" filloi me Gloria Anzalduan dhe studiues të tjerë në vitet 1990, të ndikuar nga puna e filozofit francez poststrukturalist Mishel Fuko, [6] i cili e shikonte seksualitetin si të ndërtuar nga ana shoqërore dhe refuzoi politikat e identitetit. [7] Tereza de Loretis organizoi konferencën e parë të teorisë kuir në 1990-ën. David Halperini, teoricien për kuirin, shkruan në artikullin "Normalizimi i Teorisë Kuir" se përdorimi i De Loretis ishte i diskutueshëm në fillim, pasi ajo zgjodhi të kombinonte fjalën kuir e cila sapo kishte filluar të përdorej në një "kuptim afirmues homoseksual nga aktivistët, fëmijët e rrugës dhe anëtarët e botës së artit" dhe fjala "teori" e cila kishte peshë akademike. [8] Në fillim të viteve 1990, termi filloi të hynte në akademi.

Përkufizimi Redakto

Fjala "kuir" merr kuptim të gjerë me qëllim që të përfshijë spektrin e vështirë për t'u kategorizuar të gjinisë, seksualitetit dhe tërheqjes romantike. Në mënyrë të ngjashme, teoria kuir mbetet e vështirë për t'u përcaktuar objektivisht, pasi akademikë të ndryshme e përkufizojnë në mëyra të ndryshme. Në thelb, teoria kuir lidhet me njerëzit kuir, përvojën e jetuar dhe mënyrën se si ajo perceptohet kulturalisht ose politikisht. Konkretisht duke iu referuar margjinalizimit të njerëzve kuir. Kjo mënyrë e të menduarit më pas zbatohet në fusha të ndryshme.

Komunikimi i kuirit familjar Redakto

Ndërdisiplinariteti i teorisë kuir është i dukshëm në aplikimin dhe kritikën e komunikimit familjar. Një nga kritikat në lidhje me komunikimin familjar është përqendrimi i tij në familjet "mainstream", shpesh duke u fokusuar tek prindërit dhe fëmijët heteroseksualë. [9]

Teoria kuir në filozofi Redakto

Në fushën e filozofisë, teoria kuir bie në një kategori të afërt me teorinë kritike të aftësisë së kufizuar dhe teorinë feministe për qasjet e tyre të ngjashme në mbrojtjen e komuniteteve të diskriminuara duke vënë në pikëpyetje një status quo shoqërore. Edhe pse të tria janë fusha të ndryshme studimi, të gjitha ato punojnë drejt një qëllimi të përbashkët aktivist të përfshirjes. [10]

Interseksionaliteti dhe teoria kuir Redakto

Kritikat Redakto

Duke i dhënë përparësi ndërtimit social të gjinisë mbi faktorët e lindur dhe biologjikë, teoria kuir është objektivi i kritikave intensive.

Sipas Adam Isaja Grin, një profesor në Universitetin e Torontos, teoria kuir mohon "urgjencën sociale" në raste të caktuara (pozicionet e subjekteve homoseksuale) ndërsa e përvetëson këtë "urgjencë sociale" në të tjera (pozicione të kundërshtarëve të radikalizuar). [11]

Teoria kuir në diskursin e internetit Redakto

Një nga mënyrat se si teoria kuir ka rrugëtuar në diskursin në internet është përmes popullaritetit të esesë së Adrienne Rich të vitit 1980 " Heteroseksualiteti i detyrueshëm dhe ekzistenca lesbike ". Teoria e Rich në lidhje me heteroseksualitetin e detyrueshëm ose pritshmëria socio-kulturore që gratë duhet të tërhiqen nga burrat dhe të dëshirojnë një marrëdhënie romantike heteroseksuale [12] - frymëzoi krijimin e "Lesbian Masterdoc", një Dokument Google me 30 faqe e shkruar fillimisht në vitin 2018 nga Anjeli Luz, një përdoruese e Tumblr e cila ishte në mes të dyshimit për seksualitetin e saj si adoleshente. [13]

Referime Redakto

  1. ^ Gust Yep (2014). Queer Theory and Communication : From Disciplining Queers to Queering the Discipline(s) (në anglisht). Hoboken: Routledge. ISBN 978-1-56023-276-6.
  2. ^ Ranjan, Ritesh (2019). "QUEER THEORY: A CRITICAL ANALYSIS OF ITS IMPLICATION IN ART HISTORICAL READINGS" (PDF). International Journal of Current Innovation Research and Studies (në anglisht). 2 (2).
  3. ^ "Theory". sexualdiversity.org (në anglisht). janar 2019. Marrë më 2023-08-25. Queer theory is a field of post-structuralist critical theory that emerged in the early 1990s out of the fields of queer studies and women's studies.
  4. ^ "What is Queer Theory?". California State University, Fullerton Library (në anglisht). Marrë më 2023-08-25. Queer theory is a critical theory that examines and critiques society's definitions of gender and sexuality, with the goal of revealing the social and power structures at play in our everyday lives.
  5. ^ Chandler, Daniel; Munday, Rod (1 janar 2011). "queer theory". A Dictionary of Media and Communication (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-956875-8.
  6. ^ Goldberg, A.E. (2016). The SAGE Encyclopedia of LGBTQ Studies (në anglisht). SAGE Publications. fq. 915. ISBN 978-1-4833-7132-0. Marrë më 2023-09-01.
  7. ^ Downing, Lisa (2008). The Cambridge Introduction to Michel Foucault (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 104–117. ISBN 978-0-521-86443-5.
  8. ^ Halperin, David M. (2003-09-23). "The Normalization of Queer Theory". Journal of Homosexuality (në anglisht). 45 (2–4): 339–343. doi:10.1300/J082v45n02_17. ISSN 0091-8369. PMID 14651188.
  9. ^ Littlejohn, Stephen W. (maj 2021). Theories of human communication (në anglisht). Waveland Press, Incorporated. ISBN 978-1-4786-4667-9. OCLC 1259328675.
  10. ^ Hall, Melinda C. (2019), Zalta, Edward N. (red.), "Critical Disability Theory", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (në anglisht) (bot. Winter 2019), Metaphysics Research Lab, Stanford University, marrë më 2023-05-19
  11. ^ Green, Adam Isaiah (2002). "Gay but not queer: Toward a post-queer study of sexuality". Theory and Society (në anglisht). 31: 521–545. doi:10.1023/A:1020976902569. Marrë më 2020-11-07.
  12. ^ Rich, Adrienne (1980). "Compulsory Heterosexuality and Lesbian Existence". Signs (në anglisht). 5 (4): 631–660. doi:10.1086/493756. ISSN 0097-9740. JSTOR 3173834.
  13. ^ Cortés, Michelle Santiago (2022-06-24). "Can a PDF Really Tell You If You're Queer?". The Cut (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-10-15.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Teoria_kuir&oldid=2642487"