Rrjeti hekurudhor në Kosovë
Transporti hekurudhor në Kosovë zhvillohet në rrjetin hekurudhor me një gjatësi prej 333, 951 kilometres (591 mi) deri në 105,784 kilometres (65,731 mi), ndërsa linja industriale përfshinë 103,4 km. Hekurudhat e Kosovës janë pronë e sektorit publik, ku shteti ka të drejtën e vendimarrjes në të gjitha veprimet administrative përmes Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik.[1]
Historiku
RedaktoNë Kosovë, ndërtimi i linjave të para hekurudhore linjave filloi në vitin 1874, kur u ndërtua vija e parë hekurudhore në relacionin Hani i Elezit për Fushë Kosovë dhe Mitrovicë. Ky ishte fillimi i shtrirjes së rrjetit hekurudhor nëpër Kosovë dhe ngadal kjo linjë u bë shumë e rëndësishme për transportimin e udhëtarëve dhe të mallrave. Gjithashtu, ajo ishte po aq e rëndësishme për zhvillimin ekonomik të vendit. Po kështu, ishte mundësuar edhe lidhja me rajonet e tjera. Me ndërtimin e kësaj linje hekurudhore, transporti hekurudhor hyri në mesin e vendeve të cilat siguronin vende të reja të punës. Gjatë vitit 1934 ndërtimi i rrjetit hekurudhor vazhdoi edhe në linjën Mitrovicë - Leshak, në vitin 1934 Fushë Kosovë - Prishtinë, në vitin 1936 Fushë Kosovë - Pejë, në vitin 1949 Prishtinë - Podujevë - Livadhi, dhe në vitin 1963 Kline - Prizren.
Më 27 shtator të vitit 1999 Kosova Train for Life mbërriti në Prishtinë, duke sjellë ndihma të aksioneve të forcave paqeruajtëse të Kosovës.
Në vitin 2014 Hekurudhat e Kosovës arritën shtrirje gati në tërë territorin e Kosovës, me përjashtim të dy qyteteve - Gjilan dhe Gjakovë.[2]
Trenat
Redakto
Transporti hekurudhor, është njëra ndër linjat më të sigurta transportuese në Kosovë. Infrastruktura dhe automjetet e saj janë teknikisht më të sigurta në krahasim me mjetet tjera të transportit. Megjithatë, ata janë të imunizuar për kushtet e vështira të motit të tilla si bora, mjegulla etj. Përveç kësaj, transporti hekurudhor është më ekologjik, si dhe pasi që ata janë të pajisur me lëndë djegëse nga lokomotivat "Diesel Electric" si burim primar i karburantit.
Në Hekurudhat e Kosovës tani ka tetë lokomotiva Diesel dhe katër Termo Motoric. Ato kanë aftësinë për të tërhequr 17 vagonë, 16 nga të cilat janë për udhëtarët dhe pjesa tjetër është për transportimin e mallrave. Hekurudhat e Kosovës kanë një rol të rëndësishëm për transportin e udhëtarëve dhe mallrave. Në vitin 2005, sipas një vlerësimi kishte 870 udhëtarë në ditë, të cilët kishin zgjedhur trenat si një mjet transporti. Në vitin 2006, ka pasur një rritje nga 26.56% më shumë se në vitin 2005, që do të thotë se ka pasur një rritje në 1100 udhëtarë të përditshëm. Në vitin 2007, numri i udhëtarëve që kanë udhëtuar me tren brenda një dite ishte 1143 ose 3.91% më shumë se në vitin 2006. Në vitin 2008, ka pasur një rënie në numrin e udhëtarëve nga 18.77% në krahasim me vitin 2007. Numri mesatar i udhëtarëve në ditë gjatë vitit 2009 ishte 1026 ose 10.51% më shumë se në vitin 2008. Gjithashtu, ka pasur një rritje të udhëtarëve në ditë në vitin 2010 nga 1032 ose 0.61% në krahasim me vitin 2009. [3]
Transporti i brendshëm
RedaktoHekurudhat e Kosovës kanë këtë orar të përditshëm: Treni lokal: udhëton çdo ditë nga Pejë për Prishtinë dhe e kundërta. Treni i lëvizjes së lirë: udhëton nga Hani i Elezit në Fushë Kosovë, dhe nga Fushë-Kosovë për Gracanice dhe anasjelltas. Aktualisht, kjo linjë është jashtë funksionit.
Transporti ndërkombëtar
RedaktoPër transportin ndërkombëtar, Hekurudhat e Kosovës kanë një linjë të rregulltë dhe të përditshme të trenit, që është quajtur "Treni i shpejtë". Ky tren udhëton një herë në ditë nga Prishtinë për në Shkup dhe anasjelltas.[4]
Siguria dhe shërbimet
Redakto
Transporti hekurudhor në Kosovë konsiderohet të jetë më i sigurti, sepse të gjithë punonjësit e departamentit të sigurisë së hekurudhave janë të trajnuar profesionalisht, dhe kujdesi shëndetësor ndaj tyre si fizik ashtu edhe psikik është gjithashtu i mbikëqyrur. Kjo është ajo që e bën transportin hekurudhor në Kosovë për t'u kualifikuar si më i sigurt. Për shkak të llogaritjet statistikore që janë bërë në Kosovë, ajo ka qenë deklaruar se transportin hekurudhor doli të ishte me një shkallë të vdekshmërisë shumë të ulët në krahasim me llojet tjera të transportit. Disa nga karakteristikat themelore të transportit hekurudhor në Kosovë janë si më poshtë:
-Transparenca,
-Përpikëria në orar,
-Trajtimi jodiskriminues.
Hekurudhat e Kosovës, në vitet në vazhdim, jo vetëm që do të kontribuojnë në shërbimet e transportimit të mallrave dhe udhëtarëve, por ato gjithashtu do të përmirësohen në aspektin e mirëmbajtjes së automjeteve motorike. Ato do të mbajnë edhe më tutje këtë përkushtim, në mënyrë që konsumatorët të jenë të kënaqur me shërbimet që ofrojn Hekurudhat e Kosovës.[5]
Avantazhet
RedaktoNjë tjetër karakteristikë e rëndësishme, që e bën transportin hekurudhor superior në krahasim me llojet tjera transportit është se në transporti hekurudhor ka aftësinë për të transportuar një sasi të madhe të mallrave dhe udhëtarëve njëkohësishtë. Një lokomotivë e vetme mund të tërheqë mbi 1200 ton. Kjo është një kualitet i pazëvendësueshëm për minierat, mallrat dhe për udhëtarët, sidomos kur është fjala për distanca të largëta. Hekurudhat posedojnë shumë lloje të vagonëve të cilët janë projektuar për transportimin e mallrave të tilla si vaj, etj., duke përdorur enë-kontejnerë dhe frigoriferë si mjete transportuese si dhe vagonët që janë përdorur për transportimin e grurit dhe mineraleve. Aktualisht, kjo është forma më e zhvilluar e transportit të mallrave në tren me vagonë.[6]
Lidhjet ndërkombëtare dhe shërbimet
Redakto
Hekurudhat e Kosovës lidhin Prishtinën me Shkupin (Maqedoni), në jug, ndërsa Hekurudhat Serbe lidhin Mitrovicën me Kralevën (Serbi), në veri. Pjesa në mes të Mitrovicës dhe Fushë Kosovë (në perëndim të Prishtinës) nuk është aktualisht duke funksionuar.[7]
Shqipëri - Nuk ka lidhje
Mali i Zi - Nuk ka lidhje
Maqedoni - hapur
Serbia - e hapur
Statistikat
Redakto| Viti | Numri i udhëtarëve | Të hyrat në EURO |
|---|---|---|
| 2013 | 276,852 | 179,515 |
| 2012 | 267,901 | 171,943 |
| 2011 | 279,330 | 193,593 |
| 2010 | 281,650 | 184,972 |
| Viti | Ton e mallrave (Neto) | Të hyrat në EURO |
|---|---|---|
| 2013 | 778,134 | 2,332,274 |
| 2012 | 488,539 | 1,601,675 |
| 2011 | 748,667 | 2,450,434 |
| 2010 | 877,332 | 2,864,370 |
Galeria
Redakto
Shih edhe
Redakto
Lidhje të jashtme
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Transporti". rks-gov.net. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2014. Marrë më 2014-03-02.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "RTK". rtklive.com. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2014. Marrë më 2014-03-02.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "http://esk.rks-gov.net/publikimet/doc_download/1018-permbledhje-e-te-dhenave-te-transportit-dhe-telekomit-ne-kosove". esk.rks-gov.net. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2014. Marrë më 2014-03-02.
{{cite web}}: Lidhje e jashtme në|title=|language=(Ndihmë!) - ^ "Hekurudhat". kosovorailway.com. Arkivuar nga origjinali më 28 shkurt 2014. Marrë më 2014-03-02.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Kopje e arkivuar" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 3 mars 2016. Marrë më 31 mars 2017.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ http://www.trainkos.com/wp-content/uploads/2012/03/Plani-i-Biznesit-2013-Trainkos-Sh.A.pdf
- ^ "Informata për Infrakos | INFRAKOS". infrakos.com. Marrë më 2014-03-02.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)