ULAN

ULAN - Union List of Artist Names është një bazë të dhënash falas në internet e Institutit të Kërkimeve Getty duke përdorur një fjalor të kontrolluar, i cili deri në vitin 2018 përmbante mbi 300,000 artistë dhe mbi 720,000 emra për ta, si dhe informacione të tjera rreth artistëve. Emrat në ULAN mund të përfshijnë emra të dhënë, pseudonime, drejtshkrime variante, emra në shumë gjuhë dhe emra që kanë ndryshuar me kalimin e kohës (p.sh. emra të martuar). Midis këtyre emrave, njëri është shënuar si emri i preferuar.

Edhe pse shfaqet si një listë, ULAN është strukturuar si një thesaurus, në përputhje me standardet ISO dhe NISO për ndërtimin e thesaurusit; ai përmban marrëdhënie hierarkike, ekuivalente dhe asociative.

Fokusi i çdo regjistrimi ULAN është një artist. Në bazën e të dhënave, çdo rekord artisti (i quajtur edhe subjekt) identifikohet nga një ID numerike unike. Është dhënë kombësia e artistit, si dhe vendet dhe datat e lindjes dhe vdekjes (nëse dihen). Të lidhura me çdo regjistrim artisti janë emrat, artistët e lidhur, burimet për të dhënat dhe shënimet. Mbulimi i përkohshëm i ULAN varion nga Antikiteti deri në ditët e sotme dhe shtrirja është globale.

Artistët mund të jenë ose individë (persona) ose grupe individësh që punojnë së bashku (organet e korporatës). Artistët në ULAN në përgjithësi përfaqësojnë krijuesit e përfshirë në konceptimin ose prodhimin e arteve pamore dhe arkitekturës. Përfshihen disa artistë të performancës (por zakonisht jo aktorë, kërcimtarë ose artistë të tjerë interpretues). Depot dhe disa donatorë janë përfshirë gjithashtu.

Historia

Zhvillimi i ULAN filloi në 1984 nga J. Paul Getty Trust. Trust, i cili tashmë menaxhonte Thesaurusin e Artit dhe Arkitekturës (AAT), filloi projektin në përgjigje të kërkesave nga projektet e Getty për fjalorë të kontrolluar të emrave të artistëve. ULAN rritet dhe ndryshon nëpërmjet kontributeve nga komuniteti i përdoruesve dhe puna editoriale e Programit të Fjalorit Getty .

Edhe pse fillimisht ishte menduar vetëm për përdorim nga projektet Getty, komuniteti më i gjerë i informacionit të artit jashtë Getty shprehu nevojën për të përdorur ULAN për katalogim dhe rikthim. Kështu, Getty shpërndau ULAN-in për përdorim më të gjerë sipas parimeve të vendosura më parë për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e Tezaurit të Artit dhe Arkitekturës: Objekti i tij përfshin emrat e nevojshëm për të kataloguar dhe marrë informacion rreth arteve pamore dhe arkitekturës; bazohet në terminologjinë aktuale, të garantuar për përdorim nga burime letrare autoritare dhe të vërtetuara nga përdorimi në komunitetin shkencor të artit dhe historisë arkitekturore; dhe është përpiluar dhe redaktuar në përgjigje të nevojave të komunitetit të përdoruesve. E ndërtuar fillimisht si një "listë bashkimi" e thjeshtë e alfabetizuar e emrave dhe biografive të artistëve të grumbulluar, në mënyrë që ta bënte atë në përputhje me Thesaurusin e Emrave Gjeografikë AAT dhe Getty, në fund të viteve 1990, ULAN u soll në përputhje me standardet kombëtare dhe ndërkombëtare për ndërtimin e tezaurëve. . Shtrirja e tij u zgjerua për të përfshirë organet e korporatave si firmat arkitekturore dhe depot e artit, të cilat mund të kenë nivele hierarkike.

ULAN u themelua nën menaxhimin e Eleanor Fink (kreu i atij që atëherë quhej Grupi i Koordinimit të Fjalorit, dhe më vonë Drejtor i Programit të Informacionit të Historisë së Artit, i quajtur më vonë Instituti i Informacionit Getty). ULAN është ndërtuar gjatë viteve nga anëtarë të shumtë të komunitetit të përdoruesve dhe një ushtri redaktorësh të dedikuar, nën mbikëqyrjen e disa menaxherëve. ULAN u botua në 1994 në kopje të shtypur (Lista e Unionit të Emrave të Artistëve. Menaxheri i projektit, James M. Bower; kryeredaktore, Murtha Baca. New York: GK Hall, 1994) dhe skedarë të lexueshëm nga makina. Duke pasur parasysh madhësinë dhe frekuencën në rritje të ndryshimeve dhe shtesave në ULAN, deri në vitin 1997 ishte bërë e qartë se botimi në letër ishte jopraktik. Tani ai publikohet vetëm në formate të automatizuara, si në një ndërfaqe në internet të kërkueshme, ashtu edhe në skedarët e të dhënave të disponueshme për licencim. Të dhënat për ULAN përpilohen dhe redaktohen në një sistem editorial që është krijuar me porosi nga stafi teknik i Getty për të përmbushur kërkesat unike të përpilimit të të dhënave nga shumë kontribues, bashkimit, zhvendosjes dhe publikimit në formate të ndryshme. Kontrolli përfundimtar editorial i ULAN-it mbahet nga Programi i Fjalorit Getty, duke përdorur rregulla editoriale të vendosura mirë. Menaxherët aktualë të ULAN janë Patricia Harpring, Redaktore Menaxhuese dhe Murtha Baca, Drejtoreshë, Programi i Fjalorit dhe Menaxhimi i Burimeve Dixhitale.

Shih

• WorldCat
• Bibliotekonomia
• World Digital Library

Lidhjet e jashtme

• Lista e Unionit të Emrave të Artistëve në internet
• Rreth fjalorëve Getty Arkivuar 20 korrik 2010 tek Wayback Machine
• Rreth ULAN
• Udhëzimet editoriale të Getty Vocabulary Udhëzimet editoriale për AAT, ULAN dhe TGN përmbajnë rregulla dhe udhëzime të destinuara për përdorim nga redaktorët e Programit të Fjalorit Getty duke përdorur sistemin editorial të brendshëm, VCS (Sistemi i Koordinimit të Fjalorit). Kontribuesit në Fjalorët Getty dhe zbatuesit e të dhënave të licencuara të fjalorit mund të konsultohen gjithashtu me këto udhëzime.
• Materialet e trajnimit dhe prezantimet e krijuara nga Programi Getty Vocabulary Dokumentet në këtë faqe përfshijnë prezantime dhe materiale të tjera trajnimi për Getty Thesaurus of Geographic Names (TGN), Listën e Unionit të Emrave të Artistëve (ULAN), Thesaurus Art & Architecture (AAT), Katalogimi i objekteve kulturore (CCO), Kategoritë për përshkrimin e veprave të artit (CDWA) dhe standardet në përgjithësi.