Vorbulla
Në dinamikën e lëngjeve, një vorbull (shumes: vorbulla)[1][2] është një rajon në një lëng në të cilin rrjedha rrotullohet rreth një linje boshti, e cila mund të jetë e drejtë ose e lakuar.[3][4] Vorbullat formohen në lëngjet e trazuara dhe mund të vërehen në unazat e tymit, vorbullat në vazhdën e një varke dhe erërat që rrethojnë një ciklon tropikal, tornado ose djall pluhuri.
Vorbullat janë një komponent kryesor i rrjedhës së turbullt. Për të karakterizuar vorbullat përdoren shpërndarja e shpejtësisë, vorticiteti (përkulja e shpejtësisë së rrjedhës), si dhe koncepti i qarkullimit. Në shumicën e vorbullave, shpejtësia e rrjedhës së lëngut është më e madhe pranë boshtit të saj dhe zvogëlohet në përpjesëtim të zhdrejtë me distancën nga boshti.
Në mungesë të forcave të jashtme, fërkimi viskoz brenda lëngut tenton të organizojë rrjedhën në një koleksion vorbullash irrotuese, ndoshta të mbivendosura me rrjedhat në shkallë më të madhe, duke përfshirë vorbullat në shkallë më të madhe. Pasi të formohen, vorbullat mund të lëvizin, shtrihen, përdredhin dhe ndërveprojnë në mënyra komplekse. Një vorbull lëvizëse mbart me vete disa momente, energji dhe masë këndore dhe lineare.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "vortex". Oxford Dictionaries Online (ODO). Oxford University Press. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2013. Marrë më 2015-08-29.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "vortex". Merriam-Webster Online. Merriam-Webster, Inc. Marrë më 2015-08-29.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Ting, L. (1991). Viscous Vortical Flows. Lecture notes in physics. Springer-Verlag. ISBN 978-3-540-53713-7.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Kida, Shigeo (2001). Life, Structure, and Dynamical Role of Vortical Motion in Turbulence (PDF). IUTAMim Symposium on Tubes, Sheets and Singularities in Fluid Dynamics. Zakopane, Poland.
{{cite conference}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)