Wikipedia:Artikuj për shqyrtim/Ndikimi i migrimit ne te nxene

Shpjegim konceptesh Redakto

Të nxënët Redakto

Të nxënët është procesi i marrjes së njohurive, sjelljeve, shkathtësive, vlerave ose preferencave të reja ose modifikimi i atyre ekzistuese. Aftësia për të mësuar është e zotëruar nga njerëzit, kafshët dhe disa makineri; ka edhe dëshmi për një lloj të mësuarit në disa bimë. Disa të mësuarit janë të menjëhershme, të nxitura nga një ngjarje e vetme (p.sh. duke u djegur nga një stufë e nxehtë), por shumë aftësi dhe njohuri grumbullohen nga përvoja të përsëritura. Ndryshimet e nxitura nga të mësuarit shpesh zgjasin një jetë, dhe është e vështirë të dallosh materialin e ditur që duket se është "humbur" nga ajo që nuk mund të shikohet. [1]

Migrim Redakto

Migrimi njerëzor është lëvizja e njerëzve nga një vend në tjetrin me synimet e vendosjes, përgjithmonë ose përkohësisht në një vendndodhje të re. Lëvizja është shpesh mbi distanca të gjata dhe nga një vend në tjetrin, por migrimi i brendshëm është gjithashtu i mundur; në të vërtetë, kjo është forma dominuese në nivel global. Njerëzit mund të emigrojnë si individë, në njësi familjare ose në grupe të mëdha. Një person që lëviz nga shtëpia në një vend tjetër për shkak të katastrofës natyrore ose shqetësimit civil mund të përshkruhet si një refugjat, ose, veçanërisht brenda të njëjtit vend, një person i zhvendosur. Një person që kërkon strehim nga format politike, fetare ose forma të tjera të persekutimit zakonisht përshkruhet si azilkërkues. Migrimi është procesi largimi i individëve nga vendi i tyre i lindjes në një vend tjetër brenda ose jashtë shtetit. Sipas studimit të IOM-së, në Librin e Terminologjisë së Emigrimit, megrim është procesi i lëvizjes së individëve, si shkak i kalimit të kufirit ndërkombëtar, apo lëvizjet Brenda një shteti. Kjo është një lëvizje popullsie dhe përfshin të gjitha llojet e lëvizjes së njerëzve, e cila mund të shkaktohet për arsye të ndryshme dhe mund të përfshijë migrimin e refugjatëve, personave që migrojnë me ose pa dëshirën e tyre, personat që lëvizin për të filluar jetën në një vend tjetër, emigrantët ekonomikë etj.[2]

Migrant Redakto

Migrant është termi që përdoret për individin, i cili për arsye të ndryshme si, ekonomike, politike, sociale, kulturore etj., lëviz për të jetuar për një periudhë të caktuar kohore ose edhe përgjithmonë nga një vend në vendin tjetër, Brenda ose jashtë shtetit të tij të origjinës. Migrant quhet individi i cili i kalon kufinjt rajonal kombëtar ose lëviz prej një zone në një tjetër brenda vendit të tij.[3]

Migrim i brendshëm Redakto

Migrimi kombëtar (i brendshëm), është lëvizja (largimi) nga një vendbanim në ndonjë vendbanim (komunë, regjion) tjetër por, brenda kufijve kombëtar. Imigrimi përcaktohet si lëvizje e individëve nga një zonë e një vendi në një tjetër, për qëllimin ose me efektin e formimit të një vendbanimi të ri, brenda një territori të caktuar, që është quajtur shtet. Ky imigrim mund të jetë i përkohshëm ose i përhershëm.[4]

Imigrant Redakto

Migrantët e brendshëm ose imigrantët krijojnë lëvizje demografike, të cilat realizohen në vendin e origjinës (p.sh. lëvizjet e individëve prej zonave rurale drejt atyre urbane). Imigrant është termi që përdoret për individin, i cili për arsye të ndryshme individuale, shoqërore ose ekonomike, lëviz për të jetuar në një periudhë të caktuar kohore ose përgjithmonë, nga një zonë tek një tjetër Brenda vendit të origjinës.[5]

Migrim i jashtëm Redakto

Emigrimi ndërkombëtar (i jashtëm), ky term iu referohet personave që emigrojnë (largohen) jashtë kufijve të shtetit kombëtar. Migrimi i jashtëm ose emigrimi përfshijnë individët të cilët lënë vendin e tyre të origjinës, ose vendin e banimit të përhershëm, për të banuar përkohësisht ose përgjithmonë në një vend tjetër. Ky proces përmban përshkrimin e kufijve ndërkombëtar prej individëve të ndryeshëm, prandaj edhe përcaktohet si megrim ndërkombëtar.Emigrant është termi që përdoret për individin, i cili për arsye të ndryshme individuale, shoqërore ose ekonomike, lëviz për të jetuar nga një shtet te një shttet tjetër jashtë vendit të tij.[6]

Emigrant Redakto

Emigrant është individi që për arsye të ndryshme individuale, shoqërore ose ekonomike, lëviz për të jetuar në vende të ndryshme jashtë kufijve të vendit të tij.[7]

Ndikimi i migrimit të brendshëm në të nxënë Redakto

Nga fshati në qytet Redakto

Në këtë proces përfshihen individët të cilët lëvizin me qëllim për t’u shpëngulur nga zonat rurale në zonat urbane të vendit ku jetojnë për arsye të ndryshme personale, shoqërore, ekonomike etj. Kolektivat e nxënësve të shkollave të Tiranës përgjithsisht janë grupime sociale me anëtarë pothuajse nga të gjithë nënkulturat e kulturës shqiptare. Përvoja tregon se në kolektiva të tilla, këto grupime sociale mund të konsiderohen si laboratorë të komunikimit, të interferimit të subkulturave aq të ndryshme të kulturës shqiptare. Përvoja tregon se në kolektiva të tilla, marrëdhëniet ndërmjet nxënësve përshkohen më shpesh nga keqkuptime, tensionime e mosmarrëveshje si rrjedhojë e ndryshimeve subkulturore që shpërfaqen në kuptimet e simboleve të caktuara, të fjalëve dialektore, të paragjykimeve etj.[8]

•Në zonat me popullsi më të përzier marrëdhëniet ndërmjet anëtarëve të subkulturave të ndryshme karakterizohen jo vetëm nga ftohtësia indiferente por edhe nga fobia e ndësjellë.

•Individi i ardhur në një mjedis të ri kulturor, moral, shoqëror, ndihet i huaj, i paintegruar etj. Një gjendje e tillë nuk mund të mos i ngjallë revoltë të përhershme dhe ndjenjë agresiviteti, ndaj mjedisit që e rrethon, nuk mund të mos e shtyjnë rrugën e sjelljeve deviante, të krimeve.[9]

Nga fshati në fshat Redakto

Në këtë proces përfshihen individët të cilët lëvizin me qëllim për t’u shpëngulur nga zonat rurale në zonat rurale më të zhvilluara për arsye të ndryshme personale, shoqërore , ekonomike etj.[10]

Nga qyteti në fshat Redakto

Në këtë proces përfshihen individët të cilët lëvizin me qëllim për t’u shpëngulur nga zonat urbane në ato rurale për arsye të ndryshme personale, shoqërore, ekonomike etj. Zakonisht këto lëvizje imigratore formohen prej individëve që kanë një gjendje të mirë ekonomike, për të jetuar më të qetë.[11]

Nga qyteti në qytet Redakto

Në këtë proces përfshihen individët të cilët lëvizin nga një zonë urbane në një zonë urbane tjetër të vendit ku jetojnë, për arsye të ndryshme sociale, ekonomike ose kulturore, porn ë përgjithësi për punësim.[12]

Ndikimi i migrimit të jashtëm në të nxënë Redakto

Barrierat e gjuhës Redakto

Shumë studentë të sapoardhur emigrantë ende nuk mund të lexojnë ose flasin mirë gjuhët mbizotëruese të vendeve të tyre pritëse. Mesatarisht, 63% e gjeneratës së parë (studentë të lindur jashtë vendit të destinacionit, prindërit e të cilëve gjithashtu lindën jashtë atij vendi) dhe 38% të gjeneratës së dytë (ata të lindur në vendin e destinacionit të prindërve) flasin një gjuhë në shtëpi që është ndryshe nga gjuha në të cilën ishte kryer provimi PISA. Në Republikën Çeke, Finlandë, Islandë, Izrael, Slloveni dhe Suedi, më shumë se 8 në 10 e studentëve të gjeneratës së parë flasin një gjuhë tjetër në shtëpi nga gjuha e vlerësimit, ndërsa në Kili, Kosta Rika, Kroacia, Kazakistani, Mali i Zi dhe Serbia, më pak se 1 në 10 studentët e emigrantëve të gjeneratës së parë flasin një gjuhë të ndryshme. Jo çuditërisht, studentët që nuk flasin apo lexojnë gjuhën e vlerësimit performojnë më keq në testin me lexim të PISA, hendeku i performancës në leximin mes emigrantët e gjeneratës së parë dhe studentëve jo emigrantë zvogëlohet shumë në krahasim me gjuhën që nxënësit flasin në shtëpi. Këto rezultate tregojnë rëndësinë e ofrimit të trajnimeve gjuhësore.[13]

A e ulin emigrantët cilësinë e arsimit amë? Ekzistojnë disa mënyra në të cilat rritja e numrit të studentëve të emigrantëve mund të zvogëlojë cilësinë e arsimit amë. Nëse emigrantët dhe vendasit mësohen në të njëjtat klasa, mësuesit e disa lëndëve mund të ngadalësojnë ritmin e mësimdhënies për të akomoduar folësit jo-vendas. Nëse nxënësit e emigrantëve kanë pasur një arsimim të ulët para ose kanë më pak arsim se shokët e klasës së tyre amtare, mësuesit mund të ulin pritjet për të gjithë studentët. Chin et al (2012) ofrojnë dëshmi për efektet e tilla negative duke treguar se studentët që nuk flasin spanjisht në Teksas kanë rezultate më të larta testimi kur folësit spanjollë me aftësi të kufizuar në anglisht mësohen në klasa të veçanta dhe jo në klasa të rregullta. Kjo vjen përkundër një zhvendosje të lidhur me shpenzimet ndaj folësve spanjollë. Në mjedise të tjera, një devijim i burimeve financiare nga nxënësit vendas për të mbështetur nevojat e emigrantëve mund të ulë cilësinë e arsimit amë. Për shembull, Fix dhe Zimmerman (1993) konstatojnë se shpenzimet federale të SHBA-ve të rezervuara për studentët ekonomikisht të pafavorizuar ranë në baza studentore për shkak të zgjerimit të emigracionit të nxitur nga numri i fëmijëve të pranueshëm. [14]

Çfarë mund të bejnë shtetet? Redakto

- Integrimi i gjuhës dhe lëndëve mësimore nga arritjet më të hershme. Integrimi i fëmijëve të emigrantëve në rrjedhën e përgjithsme të klasave nga fillimi i shkollimit të tyre është lidhur me rezultate më të mira sesa regjistrimi i tyre së pari në klasat përgatitore të gjuhës duke vonuar hyrjen në kurset kryesore. Derisa trajnimi gjuhësor është thelbësor, duhet të ofrohet përveç kësaj, jo në vend të punës së rregullt të kursit.

-Të ndihmojnë mësuesit të identifikojnë studentët që kanë nevojë për trajnim gjuhësor. Disa vende, duke përfshirë Danimarkën dhe Gjermanin, vlerësojnë sistematikisht fëmijët e moshës parashkollore në aftësitë e tyre gjuhësore. Strategjitë dhe pedagogjitë për zhvillimin e aftësive të gjuhës së dytë duhet të mbulohen që në trajimet dhe shërbimet fillestare për mësuesit që punojnë me studentë emigrantë. [15]

Përshtatja sociale Redakto

Sociologu Eisenstadt e parashtron integrimin e emigrantëve si rishoqërizim (ri-socializim) i tyre. Ndryshe prej rishoqërizimit, integrimi nuk është thjesht një proçes përvetësimi dhe pranimi i çdo elementi të sfondit social që i serviret emigrantëve (Eisenstadt; 1954: 22). Integrimi është një proçes më i ndërlikuar i përshtatjes së emigrantëve në shoqërinë pritëse. Sipas tij disa nga treguesve të përvetësimit gjatë proçesit te rishoqërizimit janë:

1- Akulturimi si një process i mësimit të një sërë roleve, normave dhe zakoneve të reja, si dhe ndërkombëtarizimi i sjellejeve individuale (mësimi i sjelljeve sipas normave sociale të shoqërisë ku individët kanë emigruar).

2- Përshtatja individuale me ambientin social për të mos ndikuar në formimin e anomive sociale.

3- Shpërndarja institucionale e emigrantëve.

Emigrantët nuk punojnë në një sektor të vetëm si ekonomik, politik, ose në sferën e kulturës. Ata fokusohen edhe në sektorë prej ku mundësojnë fitimet ose pagë të mirë për të mbijetuar dhe për të mos u diskriminuar prej identiteteve të tyre. Këta element ndikojnë në mënyrën e jetesës në shoqëritë pritëse të emigrantëve, në akulturimin, përshtatjen e individit me ambientin social, preferimin e vendeve të punës me paga më të larta etj.

Sociologu Gordon analizon problemet e integrimit të grupeve të ndryshme etnike gjatë proçesit të emigrimit. Sipas tij integrimi i emigrantëve ka lidhje të drejtpërdrejtë me asimilimin, me zbehjen e vlerave të kulturës së origjinës, me përvetësimin e vlerave, zakoneve dhe traditave të kulturës së vendit pritës etj.

Lockwood në teorinë e tij të sistemit social përcakton dy paradigma të integrimit të emigrantëve. Paradigm e parë është “sistemi i integrimit”. Sipas kësaj paradigme integrimi paraqitet si një sistem që funksionon relativisht i pavarur nga motivet, objektivat dhe marrëdhëniet individuale të aktorëve social. Paradigma e dytë është “integrimi social”. Integrimi social përfshin emigrantët e ardhur në një system të ri social, formimin e marrëdhënieve të përbashkëta me individë të tjerë, si dhe sjelljet e qëndrimet e tyre kundrejt sistemit social në tërësi.[16]

Arsimim i shkëputur Redakto

Regjistrimi në një klasë të caktuar i një nxënësi të huaj që nuk është i pajisur me një dëftesë të njohur të një shkollimi pararendës, do të ndodhë duke marrë për bazë moshën anagrafike dhe kompetencat e arritura. Përgjithësisht nxënësi që vjen nga jashtë regjistrohet në klasën që i korrespondon moshës anagrafike. Kur nuk mund të vërtetohen gjeneralitetet e fëmijës, merren të mirëqena ato të deklaruara. Sipas doktorantes Denata Hoxha/Laro në doktoraturën e saj "Riintegrimi i fëmijëve të emigrantëve të rikthyer në sistemin arsimor shqiptar" bazuar në manualit të Lucca dhe Wiedemann (2004), regjistrimi në një klasë të caktuar vendoset nga shkolla dhe mund të mos korrespondojë me moshën anagrafike. Kjo do të thotë që fëmija mund të regjistrohet 2-3 klasa me poshtë, por (teorikisht) dhe një klasë më lart se mosha e tij. Për të përcaktuar klasën në të cilën do të regjistrohet nxënësi i huaj, i cili nuk disponon dokumentet e duhura shkollore, duhet të merret parasysh që me të filluar studimet, në shkollën publike italiane, ato do të vazhdojnë sipas normave të përgjithshme. Kjo do të thotë që me kalimin e kohës nuk mund të korrigjohen gabime të vlerësimit të gabuar në përcaktimin e klasës ku fëmija do të regjistrohet.[17] Ky është rasti jo i rallë i fëmijëve që në momentin e hyrjes regjistrohen 2-3 klasa më pak sesa klasa të cilës do t’i përkisnin për shkak të moshës. Kjo mospërputhje mes përcaktimit të klasës dhe moshës vjen si rezultat i kompetencave gjuhësore ose motore që zotëron fëmija në momentin e regjistrimit. Zakonisht, pas disa kohësh, te nxënësi shihet përmirësimi në të nxënë dhe atëherë shkolla sheh diferencën paradoksale mes moshës së nxënësit të huaj dhe bashkëmoshatarëve në klasë. Por në këtë pikë, nuk gjenden instrumentet e duhur ligjorë për ta kaluar fëmijën në një klasë superiore, më të përshtatshme për kushtet e tij. Për të evituar këtë përcaktim të papërshtatshëm të klasës, kriteri prevalent për regjistrim mbetet mosha. Prapambetjet e ndryshme do të mbështeten me aksione rekuperimi individuale dhe me fleksibilitet në punë gjatë muajve të parë, për çdo rast. Rastet e mangësive të mëdha në të nxënë, mund të vlerësohen në përfundim të vitit shkollor, me mbetje në klasë. Gjithsesi, regjistrimi në një klasë inferiore (ose më shumë se një klasë inferiore) në raport me moshën anagrafike rezulton i vështirë qoftë në aspektet edukative dhe relacionale, ashtu dhe në procesin e të nxënit. Për realizimin e këtyre objektivave, që kanë lidhje me mësimin e gjuhës dhe kulturës së origjinës, rregullorja shkollore italiane nuk parashikon ndërhyrje direkte si punësimi ose përdorimi i mësuesve të shkollës që kanë kompetenca gjuhësore të vendit të origjinës së nxënësve të huaj. Në fakt, këto masa duhet të ndërmerren nga shteti i huaj, të cilit i përkasin nxënësit ose subjekte të tjera (ente lokale, shoqëri vullnetare), të cilët vendosin në dispozicion të shkollës burime që sigurojnë aktivitete me natyrë integruese. Sipas doktorantes Denata Hoxha/Laro në doktoraturën e saj "Riintegrimi i fëmijëve të emigrantëve të rikthyer në sistemin arsimor shqiptar" e cila është bazuar në kuadrin ligjor (n. 59, 1997) i cili i jep autonomi menaxheriale shkollës, përfaqëson instrumentin kryesor për të përballuar çështje të tilla si integrimi i nxënësve të huaj, që kërkon ndërtimin e zgjidhjeve të përshtatshme dhe specifike. Pritja dhe regjistrimi në shkollë i nxënësve të huaj kërkojnë burime shtesë njerëzore dhe financiare për të realizuar ndërhyrje të përshtatshme, që nuk mund të ndodhin me mjetet e zakonshme dhe jo gjithmonë janë të lidhura me programimin kurrikular të zakonshëm. Deri para dhënies së autonomisë së shkollave, mjeti i vetëm për të përballuar këtë çështje, ishte stafi pedagogjik, brenda të cilit organizohej një njësi, me kohë të plotë ose te pjesshme, në aktivitete të rikuperimit individual ose për aktivitete integrimi brenda klasave. Kjo mundësi që vinte në dispozicion të shkollave, burime njerëzore të vazhdueshme, në thelb sot nuk ekziston më. Sot, në kuadër të autonomisë së shkollës, çdo institucion duhet t'ja dalë vetë. Nuk është e nevojshme që personeli që do të merret me aktivitetet e integrimit të nxënësve të huaj, të jetë pjesë e stafit të shkollës. Në mungesë të mësuesëve të brendshëm, me kompetencat e nevojshme në funksion të integrimit, si mediatorët gjuhësorë, mund të hyjnë në lojë figura që nuk i përkasin stafit pedagogjik të shkollës. Në fakt, autonomia u lejon shkollave të vendosin kontrata pune me ekspertë të jashtëm që mund të jenë: mësues në pension, ekspertë të gjuhëve dhe kulturave jo europiane ose dhe persona që i përkasin grupit gjuhësor të nxënësve të regjistruar (natyrisht persona që mbartin nivele të përshtatshme kompetence dhe besueshmërie). Këto figura mund të punësohen në shkollë për ndërhyrje të pjesshme ose të vazhdueshme ( për aktivitete gjuhësore ose ndërkulturore), ose të shërbejnë si mediatorë kulturorë. Në këtë mënyrë, mund të realizohen projekte të ruajtjes së gjuhës dhe kulturës së origjinës së këtyre nxënësve. [18]

Performanca në shkollë e studentëve emigrantë Redakto

Në shumicën e vendeve, emigrantët e gjeneratës së parë (studentë të lindur jashtë vendit të destinacionit, prindërit e të cilëve gjithashtu lindën jashtë atij vendi) kanë një performancë më të keqe se studentët pa sfond emigrimi, dhe studentët emigrantë të gjeneratës së dytë (ata të lindur në vendin e destinacionit të prindërve). Edhe pse shumë studentë imigrantë performojnë relativisht keq në krahasim me jo- studentët emigrantët , ata mund të performojnë në nivele më të larta nga standartet kombëtare. Performancat e studentëve emigrantë ndryshojnë shumë në vende të ndryshme. Hendeku i performancës midis studentëve emigrantë të gjeneratës së pare dhe student emigrantë pa sfond ka tendencë të jetë më e gjerë në lexim sesa në matematikë ose zgjidhja e problemeve. Kjo sugjeron që barrierat gjuhësore të kuptuarit e tekstit mund të jetë çelësi në shpjegimin e dallimit të performancës midis këtyre dy grupeve të studentë.[19]

Studentët emigrantë kanë tendencë të përqendrohen në të njëjtat shkolla, ndonjëherë sepse ata jetojnë në të njëjtat lagje, por nganjëherë sepse sistemi i shkollës i grupon ato sëbashku, pavarësisht nëse janë apo jo fqinjë. PISA zbulon se nuk është përqëndrimi i studentëve emigrantë në një shkollë arsyeja e përformancës negative të tyre , por, në vend të kësaj, përqendrimi i disavantazhit socio-ekonomikë në një shkollë e pengon arritjen e nxënësit. Në të gjithë vendet e OECD-së, studentët 15-vjeçarë që ndjekin shkollat ku përqendrimi i emigrantëve është i lartë (dmth. ku më shumë se një në katër studentë janë emigrantë) priren të kenë një performancë më të keqë në shkollë sesa studentët që ndjekin shkollat ku nuk ka emigrantë. Por ky ndryshim reflekton faktin se shumë studentë emigrantë janë të pafavorizuar nga ana socio-ekonomike.[20]

Subjekti i artikullit është...

Referenca Redakto

  1. ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Learning
  2. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf
  3. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf
  4. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf
  5. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf
  6. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf
  7. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf fq.43-44, 47
  8. ^ A, F., & Z, D. (2010). Ndërmjet fshatit dhe qytetërimit global. Tiranë: Botime DUDAJ. fq 155-17
  9. ^ A, F., & Z, D. (2010). Ndërmjet fshatit dhe qytetërimit global. Tiranë: Botime DUDAJ. fq 155-171
  10. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf
  11. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf
  12. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf fq. 48-49
  13. ^ https://www.oecd.org/education/Helping-immigrant-students-to-succeed-at-school-and-beyond.pdf?fbclid=IwAR3X0fhGLbe9Cavs_kIA3bLGGwBSuUkGE_yqipHKEpMoTiY4cl_6cKEc9ms fq12
  14. ^ https://voxeu.org/article/impact-immigration-educational-attainment-natives?fbclid=IëAR0IDAem7TMGGi5IaëzeQEXAFJZ59rECiUYJPkCRuJN9vgl-HTOkVGxILpQ
  15. ^ https://www.oecd.org/education/Helping-immigrant-students-to-succeed-at-school-and-beyond.pdf?fbclid=IwAR3X0fhGLbe9Cavs_kIA3bLGGwBSuUkGE_yqipHKEpMoTiY4cl_6cKEc9ms fq12
  16. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/06/TEZE-DOKTORATURE-LAST-VERSION-MATILDA-LIKAJ-1.pdf fq. 13-15
  17. ^ Sipas doktorantes Denata Hoxha/Laro në doktoraturën e saj "Riintegrimi i fëmijëve të emigrantëve të rikthyer në sistemin arsimor shqiptar referuar:Luca, G. A., Wiedemann, H. (2004). Iscrizione e inserimento degli alunni stranieri nella scuola publica. Normativa e Dispozitivi Istituzionali, Comune di Bologna
  18. ^ http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2018/05/varianti-perfundimtar-dok.pdf fq.28-30
  19. ^ https://www.oecd.org/education/Helping-immigrant-students-to-succeed-at-school-and-beyond.pdf?fbclid=IwAR3X0fhGLbe9Cavs_kIA3bLGGwBSuUkGE_yqipHKEpMoTiY4cl_6cKEc9ms fq2
  20. ^ https://www.oecd.org/education/Helping-immigrant-students-to-succeed-at-school-and-beyond.pdf?fbclid=IwAR3X0fhGLbe9Cavs_kIA3bLGGwBSuUkGE_yqipHKEpMoTiY4cl_6cKEc9ms fq8