Zgjedhjet presidenciale në Shtete të Bashkuara, 2024
Zgjedhjet presidenciale u mbajtën në Shtetet e Bashkuara më 5 nëntor 2024. Kandidatët e Partisë Republikane—Donald Trump, i cili ishte presidenti i 45-të i Shteteve të Bashkuara nga 2017 deri në 2021, dhe JD Vance, senatori i ri nga Ohajo—mposhtën kandidatët e Partisë Demokratike—Kamala Harris, zëvendëspresidentja në detyrë, dhe Tim Walz, guvernatori i Minnesotës. Trump dhe Vance pritet të inaugurohen si presidenti i 47-të dhe zëvendëspresidenti i 50-të më 20 janar 2025, pas zgjedhjes së tyre zyrtare nga Kolegji Zgjedhor.[1][2]
Presidenti në detyrë, Joe Biden i Partisë Demokratike, fillimisht kandidoi për rizgjedhje si kandidati i supozuar i partisë, duke u përballur me pak kundërshtime dhe duke e mposhtur lehtësisht përfaqësuesin Dean Phillips; megjithatë, ajo që konsiderohej gjerësisht si një performancë e dobët gjatë një debati në qershor 2024 shtoi shqetësimet për moshën dhe shëndetin e tij, dhe çoi në thirrje brenda partisë së tij që ai të largohej nga gara. Pas refuzimit fillestar për ta bërë këtë, Biden u tërhoq më 21 korrik, duke u bërë presidenti i parë në detyrë që tërhiqet që nga Lyndon B. Johnson në vitin 1968. Biden mbështeti Harris, e cila u votua si kandidatja e partisë nga delegatët më 5 gusht 2024. Harris zgjodhi Walz si kandidatin e saj për zëvendëspresident.[3][4]
Trump, i cili humbi në 2020 ndaj Biden, kandidoi sërish për rizgjedhje. Ai u nominua gjatë Konventës Kombëtare Republikane të vitit 2024 së bashku me kandidatin e tij për zëvendëspresident, Vance, pasi fitoi primaret republikane. Fushata e Trump-it u shënua nga shumë deklarata të rreme dhe mashtruese, duke përfshirë pretendimin se zgjedhjet e 2020-ës iu vodhën atij, duke nxitur frikë kundër emigrantëve dhe duke promovuar teori konspirative. Lëvizja politike e Trump-it u përshkrua nga disa historianë dhe ish-zyrtarë të administratës së tij si autoritare, duke përfshirë paralele me fashizmin dhe duke përdorur retorikë çnjerëzore ndaj kundërshtarëve të tij politikë.
Sipas sondazheve, çështjet më të rëndësishme për votuesit ishin ekonomia, kujdesi shëndetësor, demokracia, politika e jashtme (veçanërisht mbështetja amerikane për Izraelin dhe për Ukrainën), emigracioni i paligjshëm, aborti dhe ndryshimet klimatike. Arsimi dhe të drejtat LGBTQ ishin gjithashtu çështje të rëndësishme në fushatë. Votuesit e anketuar citonin vazhdimisht ekonominë si çështjen më të rëndësishme në zgjedhje.[5][6]
Trump arriti fitore në Kolegjin Zgjedhor, duke fituar 312 vota elektorale kundrejt 226 të Harris-it. Trump fitoi çdo shtet të lëkundur, përveçse mbajti të gjitha shtetet që ai fitoi në 2020. Trump fitoi votën popullore kombëtare me një shumicë prej 49.8%, duke u bërë republikani i parë që e bën këtë që nga George W. Bush në 2004, dhe me diferencën e tretë më të vogël të fitores që nga viti 1888. Krahasuar me zgjedhjet e 2020-ës, ai përmirësoi pjesën e tij të votave midis votuesve të klasës punëtore, veçanërisht midis burrave të rinj, atyre pa diploma kolegji dhe votuesve hispanikë. Kjo ishte e dyta nga dy zgjedhje të fituara nga Trump, e para ishte në 2016 kundër Hillary Clinton, duke paraprirë humbjen e tij ndaj Biden-it në 2020. Trump u bë presidenti i parë që nga Grover Cleveland në 1892 që zgjidhet për mandate jo të njëpasnjëshme.[7]
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Trump wins the White House in a political comeback rooted in appeals to frustrated voters". AP News (në anglisht). 2024-11-05. Marrë më 2024-12-22.
- ^ "When will Donald Trump take office as US president?". www.bbc.com (në anglishte britanike). Marrë më 2024-12-22.
- ^ nytimes (në anglisht) https://www.nytimes.com/2024/08/06/us/politics/harris-tim-walz-vp-pick.html.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh|title=(Ndihmë!) - ^ "Did Kamala Harris make a mistake by naming tim Walz as her running mate in U.S election 2024? Here's what Nate Silver says". The Economic Times. 2024-11-06. ISSN 0013-0389. Marrë më 2024-12-22.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Will 2024 Be About the Economy, or the Candidates?". Cook Political Report (në anglisht). 2023-03-02. Marrë më 2024-12-22.
- ^ Nadeem, Reem (2024-09-09). "2. Issues and the 2024 election". Pew Research Center (në anglishte amerikane). Marrë më 2024-12-22.
- ^ Wolf, Zachary B. (2024-11-09). "Analysis: Trump's win was real but not a landslide. Here's where it ranks | CNN Politics". CNN (në anglisht). Marrë më 2024-12-22.