Ágnes Heller

Ágnes Heller (e lindur më 12 maj 1929) është një filozofe hungareze.

Ágnes Heller

Ágnes Heller (2015)
Emri	Ágnes Heller
Lindja	12 maj 1929
Vendlindja	Budapest
Era	Filozofia e shekulllit XX
Rajoni	Filozofia perëndimore
Shkolla/tradita	Filozofia kontinentale
Interesimet	Filozofia politike
Ndikuar nga Hegel, Sigmund Freud, György Lukács, György Márkus, Karl Marx, William Shakespeare
Ndikoi te Andrew Arato

Jeta e hershme dhe zhvillimi politik

Ágnes Heller është rritur nga një familje nga klasa e mesme hebreje. Gjatë Luftës së dytë Botërore, babai i saj përdori trajnimet e tij ligjore dhe njohuritë e gjermanishtes për të ndihmuar njerëzit me dokumentet e nevojshme të emigruar nga Nazistët e Evropës. Në korrik të vitit 1944, i ati i Heller u internua në kampin e përqendrimit Auschwitz, ku ai vdiq para përfundimit të luftës. Heller dhe nëna e saj arritën ti shmangen internimit.

Në vitin 1947, Heller filloi të studioj fizikë dhe kimi në Universitetin e Budapestit. Megjithatë, më pas ajo ndryshoi fokusin e saj për filozofinë, kur i dashuri i saj në kohë i kërkoi asaj që të dëgjojnë ligjëratat e filozofit György Lukács, në kryqëzimet e filozofisë dhe kulturës. Ajo menjëherë u zhyt në atë se si ligjëratën e tij i adresonte shqetësimet dhe interesat e saj në atë se si të jetosh në botën moderne, sidomos pas përvojës së Luftës së dytë Botërore dhe Holokaustit.

1947 ishte edhe viti që Heller u bashkua me Partinë Komuniste, derisa ishte në kampin e punës zionist dhe filloi të zhvillojë interesin e saj në Marksizmin. Megjithatë, ajo ndjeu që Partia të ishte mbytëse e mundësive të ithtarëve të saj, që të mendojnë lirshëm për shkak të besimit në cendralizmin demokratik (besnikëri totale) ndaj Partisë. Ajo u përjashtua nga ajo për herë të parë në vitin 1949, vit që Mátyás Rákosi erdhi në pushtet dhe për të futur vendin në vitet e sundimit Stalinist.

Puna shkencore

Karriera e hershme në Hungari

Pas vitit 1953 dhe caktimi i Imre Nagy si Kryeministër, Heller ishte në gjendje të sigurtë për të ndërmarrë studimet e saj të doktoraturës nën mbikëqyrjen e Lukács, dhe në vitin 1955, ajo filloi të jap mësim në Universitetin e Budapestit.

Nga Revolucioni Hungarez i vitit 1956 deri në Pranverën e Pragës të vitit 1968

Revolucioni Hungarez 1956 ishte ngjarja politike më e rëndësishme e jetës së saj, sepse në këtë kohë ajo pa efektin e lirisë akademike të teorisë kritike Marksiste të rrezikshme për tërë strukturën politike dhe shoqërore të Hungarisë. Kryengritjet i konfirmuan idetë e Heller, se çfarë Marksi me të vërtetë do të thotë për njerëzit është që të ketë autonomi politike dhe vendosmëri kolektive të jetës shoqërore.

Çmime, dekorata (përzgjedhje)

• Çmimi Lessing, Hamburg (1981)
• Hannah Arendt profesor i Filozofisë, Bremen, (1994)
• Çmimi Széchenyi (1995) – Tudományos munkássága elismeréseként.
• Doctor honoris causa, Melburn, (1996)
• Urdhri i Meritës së Republikës së Hungarisë (Civil), Grand Ndër - Yll] (2004)
• Çmimi nga Seksioni Italian i Parlamenti Evropian (2004)
• Pro Scientia Golden Medal (2005)
• Çmimi Sonning (2006)
• Çmimi Herman Cohen (2007)
• Çmimi Vig Mónika (2007)
• Çmimi Mazsike Várhegyi György (2007)
• Qytetare e Budapestit (2008)
• Medalja-Goethe (2010)
• Partisë Socialiste Hungareze - Medalje për veprimtarinë publike (2011)
• Medalja Wallenberg  (2014)
• Internationale Willy-Brandt-Preis (2015)

Veprat

Artikuj

• "Teoria Marksiste e Revolucionit dhe Revolucioni në jetën e përditshme" -  ("The Marxist Theory of Revolution and the Revolution in Everyday Life"  - Telos, Fall 1970)
• "Në aventurat e reja të Dialektikës" - ("On the New Adventures of the Dialectic" - Telos, Spring 1977)
• "Format e Barazisë" - ("Forms of Equality"  - Telos, Summer 1977)
• "Komedia dhe Racionaliteti" - ("Comedy and Rationality"  - Telos, Fall 1980)
• "Antinomitë e Paqes" - ("The Antinomies of Peace" - Telos, Fall 1982)
• "Nga e kuqja në të gjelbër" - ("From Red to Green"  - Telos, Spring 1984)
• "Lukacs dhe Familja e Shenjtë" - ("Lukacs and the Holy Family"  - Telos, Winter 1984-5)

Libra

• A mai történelmi regény ("Romani historik sot", hungarisht), Budapest: Múlt és Jövő Kiadó, 2011.
• The insolubility of the "Jewish question", or Why was I born Hebrew, and why not negro? Budapest: Múlt és Jövő Kiadó, 2004.
• Beyond Justice, Oxford, Boston: Basil Blackwell, 1988.
• Can Modernity Survive?, Cambridge, Berkeley, Los Angeles: Polity Press and University of California Press, 1990.
• Dictatorship Over Needs (with F. Fehér and G. Markus). Oxford: Basil Blackwell, 1983.
• Doomsday or Deterrence (with F. Fehér). White Plains: M. E. Sharpe, 1986
• Eastern Left – Western Left (Freedom, Totalitarianism, Democracy) (with F. Fehér). Cambridge, New York: Polity Press, Humanities Press, 1987.
• An Ethics of Personality, Cambridge: Basil Blackwell, 1996.
• From Yalta to Glasnost (The Dismantling of Stalin's Empire) (with F. Fehér). Oxford, Boston: 1990.
• General Ethics, Oxford, Boston: Basil Blackwell, 1989.
• The Grandeur and Twilight of Radical Universalism (with F. Fehér). New Brunswick: Transaction, 1990.
• The Humanisation of Socialism (with A. Hegedus et al.), (collected papers trans. from Hungarian). London: Allison and Busby, 1976.
• Hungary, 1956 Revisited: The Message of a Revolution A Quarter of a Century After (with F. Fehér). London, Boston, Sydney: George Allen and Unwin, 1983.
• Immortal Comedy: The Comic Phenomenon in Art, Literature, and Life, Rowman and Littlefield Publishers Inc, November 2005.
• Individuum and Praxis (Positionen der Budapester Schule), (collected essays trans. from Hungarian, with G. Lukács et al.). Frankfurt: Suhrkamp Verlag, 1975.
• On Instincts (English trans. of Hungarian original). Assen: Van Gorcum, 1979.
• Lukács Revalued, editor. Oxford: Basil Blackwell, 1983 (paperback, 1984).
• A Philosophy of Morals, Oxford, Boston: Basil Blackwell, 1990.
• The Postmodern Political Condition (with F. Fehér), Cambridge, New York: Polity Press Columbia University Press, 1989.
• The Power of Shame (A Rationalist Perspective), London: Routledge and Kegan Paul, 1985.
• Reconstructing Aesthetics, editor with F. Fehér. Oxford: Basil Blackwell, 1986.
• Renaissance Man (English trans. of Hungarian original). London, Boston, Henley: Routledge and Kegan Paul, 1978.
• A Theory of Modernity, Blackwell Publishers, Cambridge MA, 1999.
• The Theory of Need in Marx, London: Allison and Busby, 1976.
• The Time is Out of Joint: Shakespeare as Philosopher of History, Blackwell Publishers, Cambridge MA, 2000.
• Towards a Marxist Theory of Value, Carbondale: University of Southern Illinois, Telos Books, 1972.