Admirimi

Admirimi është një emocion shoqëror që ndjehet duke vëzhguar njerëz që kanë talent ose aftësi që tejkalojnë standardet.^[1] Admirimi lehtëson mësimin shoqëror në grup.^[2] Admirimi motivon vetëpërmirësimin përmes të mësuarit nga modelet e roleve.^[3]

Përkufizimi

Sara Algo dhe Xhonatan Haidt^[1] përfshijnë admirimin në kategorinë e emocioneve të tjera lavdëruese, krahas frikës, lartësimit dhe mirënjohjes. Ata sugjerojnë se admirimi është emocioni që ndiejmë ndaj përsosmërisë jomorale (dmth., të dëshmuarit e një akti të shkathtësive të shkëlqyera), ndërsa lartësimi është emocioni që ndiejmë ndaj përsosmërisë morale (dmth., të dëshmosh dikë që kryen një akt të virtytit të jashtëzakonshëm). Autorë të tjerë i cilësojnë të dyja këto emocione si admirim, duke bërë dallimin midis admirimit për aftësinë dhe admirimit për virtytin.^[4] Riçard Smith^[3] e kategorizon admirimin si një emocion asimilues të përqendruar te të tjerët, duke i shtyrë njerëzit të aspirojnë të jenë si (të asimilohen me) ata që admirojnë. Ai kundërshton admirimin me zilinë (një emocion kundërshtues i përqendruar te të tjerët), duke sugjeruar se zilia na bën të ndihemi të frustruar për aftësinë e të tjerëve, ndërsa admirimi është ngritës dhe motivues.

Funksioni

Mësimi i aftësive ka qenë kaq i rëndësishëm për evolucionin tonë, saqë kemi arritur të ndihemi pozitivisht për njerëzit e talentuar ose të aftë, në mënyrë që t'u afrohemi atyre dhe të kopjojmë veprimet e tyre.^[5] Admirimi është emocioni që lehtëson të mësuarit në grupet shoqërore.^[2]

^ ^a ^b Algoe, S. B., & Haidt, J. (2009). Witnessing excellence in action: The ‘other-praising’ emotions of elevation, gratitude, and admiration. The journal of positive psychology, 4(2), 105–127.
^ ^a ^b Haidt, J., & Seder, P. (2009). Admiration and Awe. Oxford Companion to Affective Science (pp. 4–5). New York: Oxford University Press.
^ ^a ^b Smith, R. H. (2000). Assimilative and contrastive emotional reactions to upward and downward social comparisons. Handbook of social comparison: Theory and research, 173–200.
^ Immordino-Yang, M. H., McColl, A., Damasio, H., & Damasio, A. (2009). Neural correlates of admiration and compassion. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(19), 8021.
^ Henrich, J., & Gil-White, F. J. (2001). The evolution of prestige: Freely conferred deference as a mechanism for enhancing the benefits of cultural transmission. Evolution and human behavior, 22(3), 165–196.

[Algoe-1] Algoe, S. B., & Haidt, J. (2009). Witnessing excellence in action: The ‘other-praising’ emotions of elevation, gratitude, and admiration. The journal of positive psychology, 4(2), 105–127.

[Haidt-2] Haidt, J., & Seder, P. (2009). Admiration and Awe. Oxford Companion to Affective Science (pp. 4–5). New York: Oxford University Press.

[Smith-3] Smith, R. H. (2000). Assimilative and contrastive emotional reactions to upward and downward social comparisons. Handbook of social comparison: Theory and research, 173–200.

[fmri-4] Immordino-Yang, M. H., McColl, A., Damasio, H., & Damasio, A. (2009). Neural correlates of admiration and compassion. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(19), 8021.

[5] Henrich, J., & Gil-White, F. J. (2001). The evolution of prestige: Freely conferred deference as a mechanism for enhancing the benefits of cultural transmission. Evolution and human behavior, 22(3), 165–196.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]