Alfabetarja e gjuhës shqipe

Alfabetarja e gjuhës shqipe e njohur edhe me emrin Alfabetarja e Stambollit botuar në vitin 1879 është një nga veprat më të rëndësishme që pasqyron përpjekjet e Rilindjes Kombëtare për të ruajtur dhe forcuar gjuhën shqipe si një shtyllë të identitetit kombëtar.

Përmbledhje

Në zemër të Rilindjes Kombëtare Shqiptare, një ngjarje e rëndësishme do të shënonte një kthesë të madhe për historinë e gjuhës sonë: botimi i "Alfabetares" së vitit 1879. Ishte viti kur tre mendje të ndriçuara: Sami Frashëri, Jani Vretos dhe Pashko Vasa, bashkuan forcat për të krijuar një vepër që do të hapte një epokë të re për shqiptarët. Në atë kohë, shqipja nuk kishte një alfabet të standardizuar dhe përdorimi i alfabeteve të ndryshme, si ai latin dhe grek, krijonte konfuzion e pengesa për përhapjen e kulturës shqiptare dhe forcimin e identitetit kombëtar.

"Alfabetarja" u krijua si një dritë shprese në këtë errësirë. Me përkushtim dhe vizion të jashtëzakonshëm, tre autorët hartuan një alfabet të bazuar kryesisht në shkronjat latine, të përshtatur me tingujt e shqipes, duke vendosur themelet e një standardizimi gjuhësor. Përmes faqeve të saj, jo vetëm që përcaktuan rregullat e gramatikës dhe përdorimin e fjalorit, por ndërtuan një mjet të fuqishëm për arsimimin e shqiptarëve, duke synuar të mësonin fëmijët dhe të rriturit të lexonin dhe shkruanin në gjuhën e tyre amtare.

"Alfabetarja" përhapet shpejt në të gjithë trojet shqiptare dhe bëhet një mjet i çmuar për mësimdhënie e përhapje të kulturës kombëtare. Përmes saj, shqiptarët fillojnë të forcojnë lidhjen me gjuhën dhe identitetin e tyre kombëtar, ndërkohë që ajo shërben si simbol i rezistencës ndaj përpjekjeve për asimilim. Ky libër nuk ishte vetëm një mjet arsimor, por një flamur që ngrihej lart për të bashkuar një popull të ndarë dhe për të treguar fuqinë e gjuhës si një shtyllë e qenësishme e kombit.

Në këtë udhëtim drejt standardizimit, "Alfabetarja e Stambollit" mbetet një gur themeli, një dëshmi e qartë e përpjekjeve të shqiptarëve për të ruajtur dhe zhvilluar gjuhën e tyre. Me kalimin e viteve, ajo u pasua nga përpjekje të tjera, duke kulmuar me Kongresin e Manastirit në vitin 1908, ku alfabeti i bazuar në shkronjat latine u pranua si standard.

Por rëndësia e saj nuk mbetet vetëm në të shkuarën. Ajo na kujton sot rrugëtimin e gjatë që bëri gjuha jonë për të arritur aty ku është, duke na inkurajuar të vazhdojmë ta mbrojmë dhe ta pasurojmë me çdo fjalë të re. Si një valë e fuqishme e frymëzimit kombëtar, "Alfabetarja" na mëson se gjuha është thesari më i çmuar i një kombi dhe se për ta mbrojtur, duhet të luftojmë me të gjitha forcat tona.

Shih edhe

• Abetarja shqipe
• Historia e arsimit shqiptar