Amfiaraja
Amfiaraja ishte një vend i shenjtë në Greqinë antike, ngritur aty nga fundi i shekullit V p.e.s. për nder të heroit Amfiaraja. Vendi është lokalizuar 6 km në juglindje të portit të fortifikuar të Oroposit. Në këtë vend të shenjtë pelegrinët shkonin për të kërkuar përgjigje orakulare dhe shërim. Ai u bë veçanërisht i njohur gjatë shekullit IV p.e.s. gjykuar nga ndërtesat intensive në këtë vend si dhe burimet e shkruara. [1] Heroi Amfiaraja ishte një pasardhës i Melamposit i cili fillimisht nuk pranoi të merrte pjesë në sulmin mbi Thebën (i detajuar në veprën e Eskilit, Të shtatët kundër Tebës) sepse ai mund të parashikonte që do të ishte një katastrofë. [2] Në disa versione të mitit, [3] toka hapet dhe gllabëron qerren e Amfiarajës, duke e shndërruar atë në një hero htonik. [4] Sot vendi gjendet në lindje të qytetit modern Markopoulo Oropou në komunën Oropos të Atikës, Greqi. [5]
Përmbledhje
RedaktoKy vend kulti, i cili ishte publiko - privat, e që daton nga shekulli V p.e.s. [6] kishte një ngritje të shpejtë në reputacionin e shenjtërores si një vend shërimi gjatë murtajës që goditi Athinën në fund të shek. V p.e.s. Herodoti tregon se përgjigjja orakulare e kësaj faltore ishte një nga vetëm dy përgjigjet e sakta për provën e vënë atyre të gjithë nga mbreti Lydian Kroezi . [7] Kishte shumë përkushtime nga grekët, romakët e shquar dhe të tjerë, me shumë mbishkrime. [8] Në anën juglindore të rrafshuar ka mbetje të gjerë të strukturave shtëpiake, si dhe një klepsidra të ruajtur jashtëzakonisht mirë.
Në Amfiarion, përveç festivalit të supozuar vjetor, Amfiaraja e Madhe festohej në një festival agonistik të lojërave atletike, çdo vit të pestë. Dy reliefe nga fundi i shekullit V pes p.e.s. duket se japin provat më të hershme të lojërave gjatë festivalit; ku ka edhe një katalog të gdhendur të fitimtarëve në Amfiaranë e Madhe që daton para vitit 338 p.e.s. [9]
Amphiaraos gjithashtu adhurohej edhe në vendin e Ramnos rreth 17.5 km në juglindje, si dhe në Athinë, Argos, Sparta dhe vende të tjera. Kulti në Amfiarion morri fund me rregullimin e adhurimit jo të krishtera në dekretet e Theodosianit në fund të shekullit IV të erës sonë.
Në vitin 414 p.e.s. Aristofani shkroi një komedi me titull, Amfiaraos, nga e cila kanë mbijetuar disa fragmente në formë citatesh. [10]
Këtu mes shumë artefakteve është gjetur edhe një mbishkrim, ku ndërmjet fitimtarëve në garat e vrapimit me armë në festat e Amfiarajës, rreshtohej i pari një i ri nga qyteti Nikaja gjë që ishte një nder edhe për gjimnazin e qytetit, ku ishte përgatitur kampioni."
Shih edhe
RedaktoShënime
Redakto- ^ V.C. Petrakos 1968:68-70, noted by Eran Lupu, "Sacrifice at the Amphiareion and a Fragmentary Sacred Law from Oropos", Hesperia 72.3 (July 2003:321-340)..
- ^ The Roman poet Statius wrote an epic poem on this myth in the 1st century CE.
- ^ Pindar, Ninth Nemean Ode.
- ^ Pausanias 1.34.2
- ^ The site is described for the non-specialist by E. Melas, in Temples and Sanctuaries of Ancient Greece: A Companion Guide, Melas, editor, (London: Thames & Hudson) 1973.
- ^ Two fragmentary fourth-century inscribed sacred laws reflecting the ritual and votive reliefs (Eran Lupu 2003) supplement Pausanias' description of the incubation, practiced in the second century CE by incubation on a sacrificed ram's fleece.
- ^ Histories, 1.47-49: Croesus asks what he will be doing on a predetermined day, when he was boiling a tortoise and a lamb in a bronze pot with bronze lid. The oracle's answer is, in contrary to that of Delphi, not preserved (§49) but Herodotos does say that "he [Croesus] believed that from there [Amphiareionic oracle] too he had received a true answer".
- ^ In Histories, 1.92.2, Herodotus says that Croesos made a dedication at the Amphiareion.
- ^ Lupu 2003:322 note 5
- ^ A.B. Petropoulou, "The Eparche documents and the early oracle at Oropus" Greek, Roman and Byzantine Studies 22 (1981:57f).