Armenia e Madhe (Armenisht: Մեծ Հայք, romanizuar: Mets Hayk) është emri i dhënë për shtetin armen që u shfaq në malësitë armene gjatë mbretërimit të mbretit Artaxias I në kapërcyell të shekullit të 2-të pes. Termi u përdor për t'iu referuar kryesisht pesëmbëdhjetë provincave që përbënin mbretëritë armene gjatë periudhave klasike, antike të vonë dhe mesjetare nga autorë bashkëkohorë armenë dhe joarmenë.[1]

Armenia e Madhe brenda kufijve të perandorisë me jetë të shkurtër të mbretit Tigran II (rreth 80 pes)

Shtrirja

Redakto

Megjithëse kufijtë e saj nuk u përcaktuan kurrë saktësisht, Armenia e Madhe zakonisht i referohej shtrirjes së tokës që fillon nga lumi Eufrat në perëndim, rajonit të Arcahut dhe pjesëve të asaj që tani janë Azerbajxhani dhe Azerbajxhani iranian në lindje, pjesë të shtetit modern të Gjeorgjisë në veri, me kufirin e saj jugor që rrethon majën veriore të Mesopotamisë.

Romakët e quanin atë në latinisht si Armenia Maior ndërsa popujt greqishtfolës e quanin Armenia Megale (Ἀρμενία Μεγάλη), për ta dalluar nga Armenia e Vogël (Pok'r Hayk′, në latinisht Armenia Minor).[2] Më vonë do të përdorej për ta dalluar atë nga mbretëria mesjetare që u krijua në Kiliki, e cila nganjëherë quhej Armenia e Vogël.

Hartat e Armenisë së Madhe
 
Emirati i Armenisë në shekullin e 9-të e.r.
Emirati i Armenisë në shekullin e 9-të e.r. 
 
Armenia siç shihet në Kozmografinë e Ptolemeut
Armenia siç shihet në Kozmografinë e Ptolemeut 
 
Armenia, Mesopotamia, Babilonia dhe Asiria me rajonet ngjitur, Karl von Spruner, botuar në vitin 1865
Armenia, Mesopotamia, Babilonia dhe Asiria me rajonet ngjitur, Karl von Spruner, botuar në vitin 1865 

Referime

Redakto
  1. ^ Hewsen, Robert H. "The Geography of Armenia," in The Armenian People from Ancient to Modern Times, vol. 1: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century, ed. Richard G. Hovannisian. (New York: St. Martin's Press, 1997), p. 15.
  2. ^ (në armenisht) Yeremyan, Suren. "Mets Hayk'," Armenian Soviet Encyclopedia, vol. 7, pp. 434-36.

Lexim më tutje

Redakto
  • Adontz, Nicholas. Armenia in the Period of Justinian: The Political Conditions Based on the Naxarar System, trans. Nina Garsoïan (Lisbon: Calouste Gulbenkian Foundation, 1970).
  • Hewsen, Robert H. Armenia: A Historical Atlas (Chicago: Chicago University Press, 2001).