Gjeorgjia

Coordinates: 42°00′N 43°18′E / 42.00°N 43.30°E / 42.00; 43.30

Gjendeni te artikulli Gjeorgjia. Për shprehjet e ngjashme në shkrim, kuptim apo tingëllim, shikoni këtu.

საქართველო
Sakartvelo


Gjeorgjia	Gjeorgjia

Moto Kombëtare: ძალა ერთობაშია
Gjeorgj.: Fuqia është në bashkim

Të dhëna tabelare

Gjuha zyrtare	Gjuha Gjeorgjeze
Kryeqyteti	Tbilisi
Sistemi	Republik
President	Giorgi Margvelashvili
Kryeministër	Giorgi Kvirikashvili
Sipërfaqja - ujore	69,700 km² - ( 118-ta ) - % - ( -ta )
Popullsia Dendësia	4,677,401(2004) - (114 -ta) 67 b. / km²
PBB (nominal) - për banorë	15,522,000,000$ -(122 -ta) 3,038$ -(27 -ta)
Monedha	Lari (GEL)
Zona kohore	UTC +03:00, verës 04:0
Pavarësia nga BRSS	9 Prill 1991 - (shpallur)
Në OKB nga	31 Korrik 1992
Himni kombëtar	Tavisupleba
Kodi i internetit TLD	`.ge`
Prefiksi telefonik	+`995`

redaktoni

Gjeorgjia lat. Georgia shtrihet në perëndim të Regjionit të Kaukazit, midis Kaukazit të Madh, Kaukazit të Vogël dhe Detit të Zi. Në veri kufizohet me Rusinë, në jug me Azerbajxhanin, Armeninë dhe Turqinë. Kufirin verior me Rusinë e përbënë kurora e Kaukazit të Madh me majën më të lartë të Gjorgjisë, Sharom, të lartë 5.068 m.

Në kuadër të Gjeorgjisë gjendet Republika Autonome Abhazia (8600 km 2) Numri saktë i popullsisë është i paqartë^[1] . Sipas regjistrimit të popullsisë të kryera në vitin 2003 ajo ka 215.972 banorë, në të cilën jetojnë gruzianët (gjeorgjian) (rreth 46%), abhazët (rreth 15%), armenët (rreth 15%), rusët, grekët, ukrainasët etj. Kryeqyteti quhet Suhumi, me mbi 120 mijë banorë. Republika Autonome Axharia (3000km2) ka 360 mijë banorët, prej të cilëve 83% janë axharë, rusë (rreth 8%), armenë (rreth 4%), pastaj grekë, ukrainas etj. Kryeqytet është Batumi me rreth 140 mijë banorë. Krahina Autonome Osetia Jugore (3900 km2) ka 70 mijë banorë, prej tyre 66% janë osetët, 29% gruzianë, 2% rusë, Kryeqytet është Zhinvali me 43 mijë banorë

EtimologjiaRedakto

Artikulli kryesor: Emri i Gjeorgjisë

HistoriaRedakto

Artikulli kryesor: Historia e Gjeorgjisë.

Gjeorgjia ka qenë shtet i pavarur prej shek. të IV para Krishtit dhe zhvillimin më të hovshëm kulturor dhe ekonomik e arrin në shekullin XII. Në vitin 1555 Gjeorgjia ndahet në dy pjesë në perëndim nën ndikimin e Persisë dhe në lindje nën ndikimin e Turqisë. Në shekullin XIX përjeton pushtimin rus.

Gjeorgjia nën Perandorinë RuseRedakto

Artikulli kryesor: Gjeorgji nën Perandorinë Ruse

Deklarimi i pavarsisëRedakto

Artikulli kryesor:Republika Demokratike e Gjeorgjisë

Gjeorgjia në Bashkimin SovjetikRedakto

Artikulli kryesor: Republika Socialiste Sovjetike e Gjeorgjisë

Lufta ruso-gjeorgjiane dhe që nga ajo kohëRedakto

Artikulli kryesor: Lufta ruso-gjeorgjiane

PolitikaRedakto

Artikulli kryesor: Sistemi shtetëror në Gjeorgji.

Marrëdhëniet e jashtmeRedakto

Artikulli kryesor: Marrëdhëniet e jashtme të Gjeorgjisë

UshtriaRedakto

Artikulli kryesor:Forcat e armatosura gjeorgjiane

Zbatimi i ligjitRedakto

Artikulli kryesor:Zbatimi i ligjit në gjeorgji

Të drejtat e njeriutRedakto

Artikulli kryesor: Të drejtat e njeriut në Gjeorgji

Njësitë administrativeRedakto

Artikulli kryesor: Njësitë administrative në Gjeorgji.

Gjeorgjia ndahet në 9 regjione, 2 njësi Republika Autonome (avtonomiuri respublika) dhe një njësi qyteti të veçantë (k'alak'i). Njësitë përbërëse të Gjeorgjisë ndahen në 69 njësi të niveleve më të ulëta të quajtur (raioni).

Republikat Autonome janë Abkhazia and Ajaria.

Momentalisht statuti i Osetis Jugore, një njësi administrative autonome i njohur si regjioni Tskhinvali është duke u biseduar me separatistët r mbështetur nga qeveria ruse (Putini). E vetmja pjesë e këtij regjioni që kontrollohet nga Gjeorgjia është pjesa e quajtur Kodori Gorge.

Ndër qytet kryesore hyjnë : Batumi, Chiatura, Gagra, Gori, Kutaisi, Poti, Rustavi, Sokhumi, Tbilisi, Tkibuli, Tskaltubo, Tskhinvali.

Për nga numri i banorëve dallohen :

Tbilisi 1.066.100 (sipërfaqja e urbanizuar 1.270.800)
Kutaisi 183.300
Batumi 116.900

Regjionet në Gjeorgji

shih tabelën

nr	regjioni	qendra
1	Abkhazia	Sukhumi (Sokhumi)
2	Samegrelo-Zemo Svaneti	Zugdidi
3	Guria	Ozurgeti
4	Adjara	Batumi
5	Racha-Lechkhumi and Kvemo Svaneti	Ambrolauri
6	Imereti	Kutaisi
7	Samtskhe-Javakheti	Akhaltsikhe
8	Shida Kartli	Gori
9	Mtskheta-Mtianeti	Mtskheta
10	Kvemo Kartli	Rustavi
11	Kakheti	Telavi
12	Tbilisi	Tbilisi

GjeografiaRedakto

Artikulli kryesor: Gjeografia e Gjeorgjisë.

Gjeorgjia shtrihet në veriperëndim të regjionit të Kaukazit, midis Kaukazit të Madh, Kaukazit të Vogël dhe Detit të Zi. Ka një territor prej 70.000 km².

Në relievin e sajë zotërojnë malet e Kaukazit që me vargmalet e shumta e të larta të ndara me lugina të thella, me kresha të mprehta të prera nga cirqet, luginat akullnajore, përkujtojnë fizionominë e Alpeve.

EkonomiaRedakto

Artikulli kryesor: Ekonomia e Gjeorgjisë.

Pasuritë natyrore janë të rëndësishme për ekonominë e Gjeorgjisë. Në radhë të parë përmenden burimet e manganit në Çitaurë. Në sipërfaqen prej 140 km katrorë janë vlerësuar rezervat në 250 milion tonë. Në Tkibuli dhe Tkvarçeli ëhit zbuluar thëngjilli. Rezervat në lokalitetin e parë llogariten në 80 milion tonë, e në të dytin 250 milion tonë. Në sasi të vogël shfrytëzohet edhe nafta (100 000 tonë) dhe gazi natyror (45 milion m³).

DemografiaRedakto

Artikulli kryesor: Demografia e Gjeorgjisë.

Gjeorgjia ka qenë shtet i pavarur prej shek. Të IV para Krishtit dhe zhvillimin më të hovshëm kulturor dhe ekonomik e arrin në shekullin XII. Në vitin 1555 Gjeorgjia ndahet në dy pjesë në perëndim nën ndikimin e Persaisë dhe në lindje nën ndikimin e Turqisë. Në shekullin XIX përjeton pushtimin rus.