Lufta Ruso-Gjeorgjiane
Lufta Ruso-Gjeorgjiane e vitit 2008 ishte një luftë midis Gjeorgjisë, nga njëra anë, dhe Rusisë dhe republikave të vetëshpallura të Osetisë së Jugut dhe Abkhazisë, të mbështetura nga Rusia, nga ana tjetër. Lufta u zhvillua në gusht pas një periudhe të përkeqësimit të marrëdhënieve midis Rusisë dhe Gjeorgjisë, të dyja ish-republika përbërëse të Bashkimit Sovjetik. Luftimet u zhvilluan në rajonin e rëndësishëm strategjik të Kaukazit Jugor. Ajo konsiderohet si lufta e parë evropiane e shekullit të 21-të.
Republika e Gjeorgjisë shpalli pavarësinë e saj në fillim të vitit 1991 pasi Bashkimi Sovjetik filloi të shpërbëhej. Mes këtij sfondi, luftimet midis Gjeorgjisë dhe separatistëve lanë pjesë të ish-Oblastit Autonom të Osetisë Jugore nën kontrollin de facto të separatistëve të mbështetur nga Rusia, por të panjohura ndërkombëtarisht. Në vitin 1992, një forcë e përbashkët paqeruajtëse e trupave gjeorgjiane, ruse dhe osetiane u vendos në territor. Një ngërç i ngjashëm u zhvillua në rajonin e Abkhazisë, ku separatistët abhazë kishin zhvilluar një luftë në vitet 1992-1993. Pas zgjedhjes së Vladimir Putinit në Rusi në vitin 2000 dhe një ndryshimi pro-perëndimor të pushtetit në Gjeorgji në vitin 2003, marrëdhëniet midis Rusisë dhe Gjeorgjisë filluan të përkeqësohen, duke arritur në një krizë të plotë diplomatike në prill 2008, kur NATO premtoi të shqyrtonte ofertën e Gjeorgjisë për anëtarësim. .
Më 1 gusht 2008, forcat e Osetisë Jugore të mbështetura nga Rusia filluan të bombardojnë fshatrat gjeorgjiane, me një përgjigje sporadike nga paqeruajtësit gjeorgjianë në zonë. Sulmet e intensifikuara të artilerisë nga separtistët e Osetisë së Jugut thyen marrëveshjen e armëpushimit të vitit 1992. Për t'i dhënë fund këtyre sulmeve, njësitë e ushtrisë gjeorgjiane u dërguan në zonën e konfliktit të Osetisë së Jugut më 7 gusht dhe morën nën kontroll pjesën më të madhe të Tskhinvali, një bastion separatist, brenda disa orësh. Disa trupa ruse kishin kaluar në mënyrë të paligjshme kufirin Gjeorgji-Rusi përmes tunelit Roki dhe përparuan në zonën e konfliktit të Osetisë Jugore deri më 7 gusht përpara përgjigjes ushtarake gjeorgjiane. Rusia akuzoi në mënyrë të rreme Gjeorgjinë për kryerjen e "gjenocidit" dhe "agresionit kundër Osetisë së Jugut". Ajo filloi një pushtim të plotë tokësor, ajror dhe detar të Gjeorgjisë, duke përfshirë territorin e saj të padiskutueshëm, më 8 gusht, duke iu referuar si një operacion "zbatimi i paqes". Forcat ruse dhe të Osetisë së Jugut luftuan forcat gjeorgjiane në dhe rreth Osetisë së Jugut për disa ditë, derisa forcat gjeorgjiane u tërhoqën. Forcat ruse dhe abhaze hapën një front të dytë duke sulmuar Grykën e Kodorit të mbajtur nga Gjeorgjia. Forcat detare ruse bllokuan një pjesë të bregdetit gjeorgjian të Detit të Zi. Forcat ajrore ruse sulmuan objektiva brenda dhe jashtë zonës së konfliktit. Kjo ishte lufta e parë në histori në të cilën lufta kibernetike përkoi me veprimet ushtarake. Një luftë informative u zhvillua gjithashtu gjatë dhe pas konfliktit. Nicolas Sarkozy, Presidenti i Francës, negocioi personalisht një marrëveshje armëpushimi më 12 gusht.
Forcat ruse pushtuan përkohësisht qytetet gjeorgjiane Zugdidi, Senaki, Poti dhe Gori, duke u mbajtur në këto zona përtej armëpushimit. Osetët e Jugut shkatërruan shumicën e fshatrave gjeorgjiane etnike në Osetinë e Jugut dhe ishin përgjegjës për spastrimin etnik të gjeorgjianëve. Rusia njohu pavarësinë e Abkhazisë dhe Osetisë së Jugut nga Gjeorgjia më 26 gusht dhe qeveria gjeorgjiane ndërpreu marrëdhëniet diplomatike me Rusinë. Rusia kryesisht përfundoi tërheqjen e saj të trupave nga pjesët e padiskutueshme të Gjeorgjisë më 8 tetor. Marrëdhëniet ndërkombëtare ruse ishin kryesisht të padëmtuara. Lufta shpërnguli 192,000 njerëz. Ndërsa shumë u kthyen në shtëpitë e tyre pas luftës, 20,272 njerëz, kryesisht gjeorgjianë etnikë, mbetën të zhvendosur që nga viti 2014. Në vitin 2021, Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut vendosi se Rusia mbante "kontroll të drejtpërdrejtë" mbi rajonet separatiste dhe ishte përgjegjëse për njerëz të rëndë shkeljet e të drejtave që ndodhin atje. Në vitin 2022, Gjykata Penale Ndërkombëtare lëshoi urdhër-arreste për tre shtetas rusë për shkak të krimeve të luftës kundër gjeorgjianëve etnikë gjatë konfliktit.