Astrit Bishqemi

Shkrimtar për fëmijë

Astrit Bishqemi (Elbasan, 18 korrik 1943) është shkrimtar i njohur për fëmijë. Pas shkollës së mesme pedagogjike, vazhdoi për matematikë-fizike në Institutin Pedagogjik 2-vjeçar të Shkodrës dhe pastaj studimet e larta për gjuhë e letërsi shqipe në qytetin e lindjes. Ka mbrojtur doktorraturën ne Universitetin e Tiranës me temë "Teoria dhe historia e letërsisë për fëmijë e të rinj". Ka punuar arsimtar dhe drejtor në shkolla te ndryshme tetëvjeçare e të mesme të rrethit të vet, ne Librazhd, Peqin, Elbasan dhe ka qenë redaktor i gazetës lokale Shkumbini. Që nga viti 1981 (fillimisht pedagog i jashtëm, më tej efektiv), jep leksionet e lëndës se letërsisë për fëmijë në universitetin "A. Xhuvani" - Elbasan. Ka shkruar vjersha, tregime, romane, tekste mësimore dhe novela. [1]


Tituj dhe Nderime Redakto

Mban titujt "Mësues i Merituar", dhe "Profesor i Asociuar". Në qershor 2009, nga Ministria e Kulturës dhe Sektori Shqiptar i IBBY-t (International Board on Books for Young people) u nderua me çmimin e karrierës “Orët” për “punë të përkushtuar në studimin e letërsisë shqipe për fëmijë dhe si krijues i afirmuar”. Veç çmimeve kombëtare në fushën e krijimeve për fëmijë, në vitin 2010 është emëruar kandidat i Shqipërisë për Çmimin e lartë botëror “Astrid Lindgren”, që jepet në fushën e Letërsinë për Fëmijë e të Rinj. Astrit Bishqemi është i vetmi Shqiptar qe është nominuar deri më vitin 2020 për këtë titull.[2][3]

Veprat Redakto

Novela Redakto

  • Gjoksshkëmbi (fantistiko-shkencor) - Shtëpia Botuese (Sh.B.) Naim Frashëri, Tiranë 1972
  • Tregim për nënën trimëreshë - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1974
  • Përtej oborrit diellor (fantistiko-shkencor) - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978[4]
  • Partizani fotograf - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1980
  • Një verë plot ngjare - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1981[5]
  • Kur çelnin livarëzat e arrës - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1984
  • Epitafi dinak - botim i Gazetës Fjala e Lire, Elbasan 1994; Ribotuar me titullin: Kjo ndodhi në Fushë-Kosove - Sh.B. ERIK, Tiranë 2009
  • Burgu i qelqtë - Sh.B. Onufri, Elbasan 1995; Ribotuar me titullin Mësonjtorja e Parë, Tiranë 2002
  • Zezona e qumështit - Sh.B. Sejko, Elbasan 1996
  • Për një gotë çaj - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Kacafytja me ujkun (novela, tregime, skica, gazmore) - Sh.B. Rozafa, Prishtinë 2018

Vëllime me tregime e përralla Redakto

  • Detyra - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1974
  • Celësi i depos - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1976 [6]
  • Gëzofi i Tokës (Tregime Fantastiko Shkencore) - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1977 [7]
  • Kallëzimet e kokrrizave te breshrit - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978 [8][9]
  • Fidani i dardhës - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978
  • Drugdhendësi i vogël - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978
  • Libri i grisur - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1984
  • Trimëria - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1985
  • Dhembet e ujkut - Sh.B. Sejko, Elbasan 1996 [10]
  • Kur nisa rrugën e shkrimeve - Sh.B. Onufri, Tiranë 1997
  • Thesi i gjallë - Sh.B. Toena 1998 [11][12]
  • Gjyshër e nipër - Sh.B. Sejko, Elbasan 2001
  • Si ia hodhëm kompjuterit - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Papuçe për princ Pison - Sh.B. Sejko, Elbasan 2003
  • Shtëpiza ime, perralla e kallezime diturake - Sh.B. Silver, Elbasan 2003
  • Maçoku me celular, Një pëllëmbë me përralla - Sh.B. Erik, Tiranë 2004 [13]
  • Kallëzimet e Kaltrit - Sh.B. Sejko, Elbasan 2006
  • Mali i Vashës (tregime) - Sh.B. Jonalda, Tiranë 2012[14]
  • Djali i zgjuar dhe vajza e bukur (tregime e përralla) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2013
  • Përralla Elbasani 1 – Sh.B. Jonalda, Tiranë 2013[15]
  • Përralla Elbasani 2 të ritreguara - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2013

Romane Redakto

  • Me vështrimin lart - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1986
  • Udhëtim i jashtëzakonshëm (fantastiko-shkencor) - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1987; Ribotuar nga Sh.B. Sejko, Elbasan 2000 [16]
  • Zemër, o bir! - Sh.B. Flesh, Tiranë 1999
  • Fustanet e dallëndysheve - Sh.B. Sejko, Elbasan 2003
  • Kronikë me tank - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Klik: Rrapatushët 1 - Sh.B. Extra, Tiranë 2007 [17]   
  • Klik: Rrapatushët 2 - Sh.B. Extra, Tiranë 2007 [18]   
  • Klik: Rrapatushët 3 - Sh.B. Extra, Tiranë 2007 [19]   
  • Klik: Rrapatushët 4 - Sh.B. Extra, Tiranë 2007  [20]  
  • Si u rrit një poet - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2011; Ribotuar me titull Dallgët e Këngës - Sh.B. Vatra, Shkup 2015

Shqipërime Redakto

  • Ali Baba dhe dyzet hajdutët (ritregim), - Sh.B. Onufri, Elbasan 1993, ribotuar Sh.B. Mësonjtorja, Tiranë 2003
  • Xhani Rodari: Pinoku dinak - Sh.B. Kristoforidhi, Elbasan 1993
  • Xhani Rodari: Xhelsominoja në vendin e gënjeshtarëve (roman) - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002; Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2007
  • Leit Sauervein: Indiani i vogël Hyshte - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Zhak Deval: Misteri i Oqeanorit - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Marie-Helene Deval: Fëmija egërsirë - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Maria Markone: Anija kozmike e Alekut (roman) - Sh.B. Silver, Elbasan 2003
  • Daniel Defo: Robinsoni (përkthyer nga Lumo Skëndo më 1908, sjellë në gjuhën e sotme) - Sh.B. Sejko, Elbasan 2005; Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë T.2007
  • Zhyl Vern: Aventurat e kapiten Haterasit (përshtatur për fëmijë) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2007
  • Xhonatan Suift: Udhëtimet e Guliverit (përshtatur për fëmijë) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2007
  • Mark Tuein: Aventurat e Hakëlberfinit (përshtatur për fëmijë) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2016
  • Paskam lindur më parë se gjyshi?! (vjersha) - Sh.B. Erik, Tiranë 2017

Skenarë Filmash Redakto

  • Vajza me pata - Kinostudio Shqiperia e Re, Tirane 1975 [21][22]

Tekste te letërsisë për fëmije dhe studime Redakto

  • Gazmore 300 e ca... buzëqeshje sa ? Toena, Tiranë 1996 [23]
  • Letërsia për fëmijë (pjesa  II: Komentar) / Eja, ta lexojmë bashkë një vjershë! – “ELBASANI 2000”, Tirane 1998; rishtypje: Eja, ta lexojmë bashkë një vjershë! - Sh.B. Erik, Tiranë 2011
  • Nga ditari i një shkrimtari për fëmijë - Sh.B. Sejko, Elbasan 2005
  • Vlera të anatemuara… (Gjurmime e studime) - Sh.B. Sejko, Elbasan 2005
  • Autorë e tekste letrare, probleme e vlera… - Sh.B. Sejko, Elbasan 2007
  • Autorë të letërsisë shqiptare për fëmijë e të rinj, 1886-2009 (Fjalor enciklopedik) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2009
  • (Astrit Bishqemi & Migena Arllati): Autorë të letërsisë shqipe për fëmijë e të rinj, 1886-2017 [Botimi i dytë i leksikonit të vitit 2009, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar]- Shoqata e intelektualëve “Jakova”,  Prishtinë 2017
  • Tragave të letërsisë - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2011    
  • (Astrit Bishqemi, Shpëtim Haxhihyseni): Simbol i punës dhe i korrektësisë (monografi për Ibrahim Ibrushin) - Sh.B. Shpresa, Tiranë 2012
  • (Iliaz Gogaj, Astrit Bishqemi): Sulë Harri, kalorës i arsimit shqiptar (botimi III, i pasuruar e i përmirësuar) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2013
  • Braktisja e happy end-it - Sh.B. Jonalda, Tiranë 2014
  • Misionarë të letërsisë - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2014
  • Elbasani ndër vite për librin - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2016
  • Bibliografi e kritikës letrare për fëmijë – Albtipografia, Tiranë 2017
  • Tomor Jolldashi në ravat e publiçistikës shqiptare (monografi) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2017
  • Arritje... (gjurmime e studime) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2017

Bashkautor në tekste të arsimit bazë Redakto

  • Edukata morale dhe politike, 5 - Libri Shkollor, Tiranë 1982 etj.
  • Edukata morale dhe politike, 6 - Libri Shkollor, Tiranë 1982 etj.
  • Edukata morale dhe politike, 7- Libri Shkollor, Tiranë 1983 etj.
  • Edukata morale dhe politike, 8 - Libri Shkollor, Tiranë 1983 etj.
  • Të njohim historinë e popullit tonë, 4  - Libri Shkollor, Tiranë 1990, 1994; Istoria na Albania: Tiranë 1994; ETMM, Prishtinë 1994
  • “Libri – miku më i çmuar i fëmijëve" (Doracak bibliografik) - botim i Fondacionit ECE – Elb.2000
  • Të njohim historinë e popullit tonë, 4 (botim i ri, i ndryshuar nga ai i vitit 1990) - Libri Shkollor, Tiranë 2000 etj.
  • Gjuha shqipe, 7 - Morava,  Tiranë 2006, 2007; SHKRONJË PAS SHKRONJE, Tiranë 2008
  • Dua të lexoj 2 (antologji; lexime plotësuese për nxënësit e kl. II, shoqëruar me aparat pedagogjik; hartoi: Astrit Bishqemi, Ardian Tana) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 3 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 4 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 5 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 6 (antologji; lexime plotësuese për nxënësit e kl. VI, shoqëruar me aparat pedagogjik; hartoi: Astrit Bishqemi, Skënder Karriqi) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 7 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 8 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 9 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 1 (antologji; lexime plotësuese për nxënësit e kl. I, shoqëruar me aparat pedagogjik; hartoi: Astrit Bishqemi, Ardian Tana) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2012

Autor në tekste universitare Redakto

  • Letërsia për fëmijë (pjesa I: Teoria) - Sh.B. Sejko, Elbasan 1997
  • Letërsia për fëmijë (pjesa III: Nëpër botë) - Sh.B. Sejko, Elbasan 1999
  • Historia e Letërsisë shqiptare për fëmijë - Sh.B. Sejko, Elbasan 2001
  • Hyrje në teorinë e letërsisë për fëmijë [Botimi i dytë i tekstit të 1997-s, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar] - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Histori e letërsisë botërore për fëmijë [Botimi i dytë i tekstit të 1999-s, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar] - Sh.B. Sejko, Elbasan 2006
  • Historia e Letërsisë shqiptare për fëmijë [Botimi i dytë i tekstit të 2001-shit, me pak ndryshime] - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Histori e letërsisë shqiptare për fëmijë e të rinj [Botimi i tretë i tekstit të 2001-shit, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar]- DY LINDJE DHE DY PERËNDIME, Tiranë 2008
  • Histori e letërsisë shqipe për fëmijë e të rinj [Botimi i katërt i tekstit të 2001-shit, por i zgjeruar: i rishikuar e i pasuruar rishtazi]- ShBLSh e RE, Tiranë 2014

Monografi kushtuar Astrit Bishqemit Redakto

  • Prof. dr. Faik Shkodra: Talent dhe përvojë krijuese e shkencore (Vështrim analitik e sintetik i Astrit Bishqemit në veprën “Vlera të anatemuara”)- “Rozafa”, Prishtinë, 2018
  • Dr. Rudina Alimerko: ASTRIT BISHQEMI – krijues dhe studiues i shquar i letërsisë për fëmijë e të rinj – “Europrint”, Vlorë, 2019

Bibliografi Redakto

  1. ^ ALIMERKO, Rudina. "DISERTACION "LETËRSIA PËR FËMIJË" (Nga Rilindja deri në kohët e sotme) PËR MBROJTJEN E GRADËS "DOKTOR I SHKENCAVE" NË LETËRSI SHQIPE" (PDF). UNIVERSITETI I TIRANËS DEPARTAMENTI I LETËRSISË. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 29 tetor 2019. Marrë më 2 qershor 2020.
  2. ^ "Ora Shqiptare - Astrit Bishqemi".
  3. ^ "Astrid Lindgren Memorial Award" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 gusht 2020. Marrë më 2 qershor 2020.
  4. ^ "Përtej oborrit diellor : novelë fantastiko shkencore" (në anglisht).
  5. ^ "Një verë plot ngjarje" (në anglisht).
  6. ^ "Çelësi i depos : tregime" (në anglisht).
  7. ^ "Gezoti-i-tokes-tregime-shkencore" (në anglisht).
  8. ^ "Kallëzimet e kokërrzave të breshërit : tregim shkencor" (në anglisht).
  9. ^ "Kallëzimet e kokërrzave të breshërit" (në anglisht).
  10. ^ "Dhëmbët e ujkut: Tregime për fëmijë" (në anglisht).
  11. ^ "Thesi i gjallë" (në anglisht).
  12. ^ "Thesi i gjalle: Tregime nga jeta e njerezve te shquar" (në anglisht).
  13. ^ "Maçoku me celular" (në anglisht).
  14. ^ "Mali i Vashes".
  15. ^ "Përralla Elbasani".
  16. ^ "Udhëtim i jashtëzakonshëm" (në anglisht).
  17. ^ "Klik: Rrapatushët 1".
  18. ^ "Klik: Rrapatushët 2".
  19. ^ "Klik: Rrapatushët 3".
  20. ^ "Klik: Rrapatushët 4".
  21. ^ "Vajza me pata".
  22. ^ "Vajza me pata (1975)" (në anglisht).
  23. ^ "Gazmore - treqind e ca!--büzëqeshje, sa? / Astrit Bishqemi ; [piktore: Safo Marko]" (në anglisht).