Ertugruli
Ertugrul Gaziu (në literaturë edhe si Ertuğrul apo Ertoğrul, vdiq më 1281) ose Ertugruli ishte kryeparë i një fisi me prejardhje turkmene, përndryshe i ati i Osmani I, themeluesit të Perandorisë Osmane.
| Ertuğrul ارطغرل | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Beu Gaziu | |||||
 Miniatura e shekullit të 16-të e Ertuğrul | |||||
| Uç Bej i Sulltanatit të Rumit | |||||
| Paraardhës | Zyra u themelua | ||||
| Pasardhës | Osmani I | ||||
| Bashkëshort | Halime Hatun (e diskutueshme) | ||||
| Fëmijë | |||||
| |||||
| I ati | Sulejman Shah ose Gündüz Alp[5][6] | ||||
| E ëma | Hayme Ana[5] | ||||
| U lind | E panjohur | ||||
| Vdiq | rr. 1280[a] Söğüt, Sulltanati i Rumit | ||||
Në bazë të burimeve islame dhe atyre bizantine të publikuara deri më tani, mund të kuptohet se për Gazin, për të parën herë është shkruar nga fundi i shekullit XV. Emri i tij përmendet në një letër të Bajazitit I dërguar Tamerlanit. Të dhënat më vonshme kryesisht kanë karakter mitologjikë.[8] Si do që të jetë, nga këto të dhëna nxirren përfundime se Gazi ishte një prirës fisi turkmenë, i cili duket që nëpërmjet dyndjeve mongole në Azinë e Vogël kishte ardhur aty dhe kishte zënë vend rreth viteve 1234-1235 në Anadolli. Më vonë, u vu në krye të një sulltanati të Selxhukëve në kufi me Perandorin Bizantine. Nga aty nën hijen e kryesuesit të Selxhukëve mori pjesë në përleshje me Tartarët dhe ndërkohë edhe plaçkiste nëpër trojet e Perandorisë Bizantine. Drejtonte emiratin e Sullatanit selxhuk ku me vone u forcua dhe u fuqizua (nga djali i tije Sulltan Osmani) shume deri ne piken qe u be Perandoria Osmane.
Ertugrul beu u nis me 80 ushtare per te pushtuar keshtjellen e Alepos me ne krye komandant Titusin. Një tyrbe në vendin e thirrur në literaturë si Söğüt, thuhet të jetë e tija.
Pa dashur te devijojme nga e verteta , udherefyesi i Erthogrulit dhe i Shah Sulejmanit ka qene Sheh (udheheqes shpirteror) Ibën Arabi ose sic njihet ne Islam, Myhedin Arabiu para ardhesi i Haxhi Bektashi Veliut. Me ardhjen ne jete te djalit me te vogel te Erthogrulit, Osmani i cili ka ka shkuar ka mare uraten ne Hynqari Haxhi Bektashi Veliu, dhe per 500 vjet ate perandori e ka mbajtur gjalle Haxhi Bektashi Veliu.
Fisi i Kajive jane pjese e nje prej fiseve të Turqisë te (Tarikati islam). Vellezerit e tij ishin: Dyndar Beu, Sungurtekin Beu, Gyndodu Beu. Ertugurul vdiq ne moshen 83 vjecare.
Literaturë
Redakto- J. H. Mordtmann in: E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam 1913–1936, Leiden 1987, Bd. III, Fjal kërkesa: Ertoghrul
- Hans Miksch: Der Kampf der Kaiser und Kalifen. Bonn 1986
Shënimet
RedaktoBurimi i të dhënave
Redakto- ^ a b Rosenwein, Barbara H. (2018). Reading the Middle Ages, Volume II: From c.900 to c.1500, Third Edition (në anglisht). University of Toronto Press. fq. 455. ISBN 978-1-4426-3680-4. Marrë më 26 korrik 2020.
- ^ a b Âşıkpaşazâde, History of Âşıkpaşazâde; & İnalcık, Halil (2007). "Osmanlı Beyliği'nin Kurucusu Osman Beg". Belleten (në turqisht). Ankara. 7: 483, 488–490.
- ^ "Ertuğrul" (PDF) (në turqisht). 16 dhjetor 2019. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 16 dhjetor 2019. Marrë më 19 dhjetor 2020.
- ^ "OSMANLI BEYLİĞİ\'NiN KURUCUSU OSMAN BEG - HALİL İNALCIK.pdf". Google Docs (në turqisht). Marrë më 8 nëntor 2020.
- ^ a b Akgunduz, Ahmed; Ozturk, Said (2011). Ottoman History - Misperceptions and Truths (në anglisht). IUR Press. fq. 35. ISBN 978-90-90-26108-9.
- ^ Başar, Fahameddin. "Ertuğrul Gazi" (në turqisht). fq. 314–315.
- ^ Halil İnalcık. "OSMAN I عثمان (ö. 724/1324) Osmanlı Devleti'nin ve hânedanının kurucusu (1302-1324)" (në turqisht).
- ^ V. L. Ménage në: Encyclopaedia of Islam, Fjalkërkesa: Ertoghrul
| Paria osmane | ||
|---|---|---|
| Parardhësi Sylejman Shah |
Para - Perandoria Osmane 1227–1281 |
Pasardhësi Osman I |