Fajdeja

Fajdeja është praktikë e dhënies së kredive monetare joetike ose imorale që pasurojnë në mënyrë të padrejtë huadhënësin. Termi mund të përdoret në një kuptim moral - duke dënuar, duke përfituar nga fatkeqësitë e të tjerëve - ose në një kuptim ligjor, kur një normë interesi është më e madhe se norma maksimale që lejohet me ligj. Një kredi mund të konsiderohet me fajde për shkak të normave të interesit të tepërta ose abuzive ose faktorëve të tjerë të përcaktuar nga ligjet e një shteti. Dikush që praktikon fajdenë mund të quhet fajdexhi.

Në shumë shoqëri historike, duke përfshirë shoqëritë e lashta të krishtera, çifute dhe myslymane, fajdeja nënkuptonte se ngarkimi i interesave të çdo lloji konsiderohej i gabuar, ose bëhej i paligjshëm. Gjatë periudhës së Sutras në Indi (shek. VII-II para erës sonë) kishte ligje që ndalonin kastat më të larta të praktikonin fajde. Dënime të ngjashme gjenden në tekstet fetare nga Budizmi, Judaizmi (ribbit në hebraisht), Krishterimi dhe Islami (riba në arabisht). Ndonjëherë, shumë shtete nga Greqia e lashtë deri në Romën e lashtë i kanë nxjerrë jashtë ligjit huadhëniet me çdo interes. Megjithëse Perandoria Romake përfundimisht lejoi hua me norma interesi të kufizuara me kujdes, Kisha Katolike Romake në Evropën mesjetare, si dhe Kishat e Reformuara, e konsideruan tarifimin e interesit në çdo masë si mëkat (si dhe tarifimin për përdorimin e parave, si në një byro këmbimi). Ndalimet fetare për kamatën bazohen në besimin se ngarkimi i interesit për një hua është mëkat.