Gjuha romançe
Gjuha romançe është gjuhë e cila flitet në Zvicrën juglindore në Graubünden. Kjo gjuhë flitet që nga viti 1938 dhe u bë gjuhë zyrtare së bashku me gjermanishten, frëngjishten dhe italishten.
| Romansh | |
|---|---|
| Rajoni | Graubünden |
Familje gjuhësore | Default
|
| Statusi zyrtar | |
Gjuhë zyrtare në | Zvicra, Lihtenshtajni |
| Kodet gjuhësore | |
| ISO 639-1 | rm |
| ISO 639-2 | roh |
| ISO 639-3 | – |
| ELP | Romansch |
Gjuha romançe është gjuhë pasardhës i gjuhës latine, kjo gjuhë ndahet në pesë dialekte, secila dialekt e ka formën e shkrimit të vetë.
Dialektet
Redakto
Dialektet perëndimor
Redakto1. Sursilvan i nxjerrë nga emri e regjionit Surselva, që do të thotë: fjala sur dmth lartë dhe selva që do të thotë pyll. Është gjuhë e përhapur në regjionin Surselva me 17.897 folës. Kjo gjuhë flitet në Rhein perëndimore.
Gjuha qëndrore
Redakto2. Sutsilva (suts 'poshtë' dhe selva 'pyll') flitet në Rhein lindore. Është gjuhë e përhapur me 1.111 folës.
3. Surmiran (sur 'lartë' dhe miran 'mur') flitet në Surmeira/Oberhalbstein në Gelgia dhe luginën Albula. Sutsilvan dhe Surmiran nganjëherë referohet si gjuhë qendërore (romançe).
Gjuha lindore
Redakto4. Puter flitet në Engidan në Zernez perëndimore, poashtu në regjionin e Bernina Pass. Është gjuhë e përhapur me 5.497 folës.
5. Vallader flitet Engadinën e ulët (Engiadina Bassa) dhe në Val Müstair midis Martina dhe Zernez. Është gjuhë e dytë e përhapur me 6.448 folës.
6. Jauer flitet në Val Müstair. Është e ngjajshme me dialektin Vallader dhe Puter. Sipas vitit 2000, Jauer ka 1.400 folës.
Lidhje të jashtme
Redakto- e organizatës Lia Rumantuscha[lidhje e vdekur][lidhje e vdekur]
- Radio televizioni romançe
- Series of articles about Romansh from swissinfo
- Lexicon Istoric Retic (LIR) – Enciklopedia zvicrane.
- Romansh basic lexicon (sveeral dialects) at the Global Lexicostatistical Database Arkivuar 1 qershor 2020 tek Wayback Machine
- Fjalori