Hermeneutika

Hermeneutika (nga greqishtja hermeneunin në kuptimin kallëzimi me dëftimi) është art dhe teori e vendosjes së teksteve. Hermeneutika është teoria e interpretimit të tekstit, sidomos interpretimi i teksteve biblike, letërsisë, dhe tekste filozofike. Termat e hermeneutikës dhe ekzegjezës janë përdorur ndonjëherë interchangeably. Hermeneutika është një disiplinë të gjerë që përfshin komunikimin shkruar, verbal dhe joverbal. Eksegjeza fokusohet kryesisht mbi tekstet^[1]^[2].

Ky art është kultivuar që nga antika, ndërsa në mesjetë u kultivua në mënyrat teologjike të dëftimit të teksteve. Nga koha e humanizmit, posaçërisht në fushën e filologjisë u përdorë dhe në shekullin XIX ndahej në hermeneutica sacra (dëftim i teksteve të shenjta) dhe në hermeneutica profana (letërsi klasike). Më vonë F.D.E. Shlainmaieri, hermeneutikën e caktoi si mësim i përgjithshëm i artit të të kuptuarit. Më tutje, Dilthey e përpunoi në metodë themelore për shprehje nga shkencat krijuese (artistike) dhe e zgjeroi. Metoda hermeneutike (metoda e të kuptuarit) tani, për dallim nga shkencat natyrore shpjeguese, përdorej për të dëftuar veprat dhe veprimet e krijuara njerëzore, tekstet, veprat artistike. Këto dëftime në vete përmblidhnin edhe kuptimin e qenies së krijimtarisë njerëzore. Kjo metodë përdorej në disa lëmi, si në teologji, filologji, arkeologji, letërsi, shkencat e artit dhe muzikë. Sipas Martin Haidegerit është një qark hermeneutikë i tillë që e kuptuara (vëzhguesi) duhet të ketë dijeni sa do të vogël e të krijuar në bazë të përvojave vetjake mbi gjënë për tu kuptuar (krijimtaria). Në estetikë, hermeneutika është dhënia kuptim dhe dëftim i punës artistike ashtu që të përmbledhë formën dhe vlerën karakteristike të saj (pune artistike).

Burimi i të dhënave

^ Audi, Robert (1999). The Cambridge Dictionary of Philosophy (bot. 2nd). Cambridge: Cambridge University Press. fq. 377. ISBN 0521637228. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Reese, William L. (1980). Dictionary of Philosophy and Religion. Sussex: Harvester Press. fq. 221. ISBN 0855271477. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Tekste

W. Dilthey : Krijimi i Hermeneutikës, në Gesamelte Schriften, 5 (1924)
J. Wach : Verstehen, 3 Bde. (1926-33. ribotuar më 1966)

Shiko dhe këtë

[1] Audi, Robert (1999). The Cambridge Dictionary of Philosophy (bot. 2nd). Cambridge: Cambridge University Press. fq. 377. ISBN 0521637228. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2] Reese, William L. (1980). Dictionary of Philosophy and Religion. Sussex: Harvester Press. fq. 221. ISBN 0855271477. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]