Hygenotët
Hygenotët ( Frëngjisht: Huguenots,Frëngjisht: [yɡ(ə)no]) ishin një grup fetar i protestantëve francezë që i përmbaheshin traditës së protestantizmit reformator ( kalvinist). Termi, i cili mund të rrjedhë nga emri i një lideri politik zviceran, burgomaster i Gjenevanit Besançon Hugues (1491-1532), ishte në përdorim të zakonshëm nga mesi i shekullit të 16-të. Hygenot u përdor shpesh në lidhje me ata anëtarë të Kishës së Reformuar të Francës që nga koha e Reformës Protestante . Në të kundërt, popullsitë protestante të Francës lindore, në Alzasë, Moselle dhe Montbéliard, ishin kryesisht luteranë.
Në Enciklopedinë e tij të Protestantizmit, Hans Hillerbrand shkroi se në prag të masakrës së Ditës së Shën Bartolomeut në 1572, komuniteti hygenot përbënte deri në 10% të popullsisë franceze. Deri në vitin 1600, ai kishte rënë në 7-8%, dhe u zvogëlua më tej në fund të shekullit pas rikthimit të persekutimit nën Luigjin e XIV, i cili krijoi dragoinat për të konvertuar me forcë protestantët dhe më në fund revokoi të gjitha të drejtat protestante në Ediktin e tij të Fontainebleau të vitit 1685.
Hygenotët ishin të përqendruar në pjesët jugore dhe perëndimore të Mbretërisë së Francës . Ndërsa hygenotët fituan ndikim dhe shfaqën më hapur besimin e tyre, armiqësia e katolikëve u rrit. Pasuan një seri konfliktesh fetare, të njohura si Luftërat Franceze të Fesë, që u zhvilluan me ndërprerje nga 1562 deri në 1598. Hygenotët udhëhiqeshin nga Jeanne d'Albret ; djali i saj, Henriku IV i ardhshëm (i cili më vonë do të konvertohej në katolicizëm për t'u bërë mbret); dhe princat e Conde. Luftërat përfunduan me Ediktin e Nantës të vitit 1598, i cili u dha Hygenotëve një autonomi të konsiderueshme fetare, politike dhe ushtarake.
Rebelimet e Hygenotëve në vitet 1620 rezultuan në heqjen e privilegjeve të tyre politike dhe ushtarake. Ata ruajtën dispozitat fetare të Ediktit të Nantës deri në sundimin e Luigjit të XIV, i cili gradualisht rriti persekutimin e protestantizmit derisa lëshoi Ediktin e Fontainebleau (1685). Kjo i dha fund njohjes ligjore të protestantizmit në Francë dhe hygenotët u detyruan ose të konvertoheshin në katolicizëm (ndoshta si Nikodemitë ) ose të iknin si refugjatë; ata ishin subjekt i dragoinave të dhunshme. Luigji i XIV prentendonte se popullsia franceze Huguenot u zvogëlua nga rreth 900,000 ose 800,000 adhurues në vetëm 1,000 ose 1,500. Ai e ekzagjeroi rënien, por dragoinat ishin shkatërruese për komunitetin protestant francez. Eksodi i Huguenotëve nga Franca krijoi një ikje truri, pasi shumë prej tyre kishin zënë vende të rëndësishme në shoqëri. [1] [2] [3]
Hygenotët e mbetur u përballën me persekutim të vazhdueshëm nën Luigjin e XV . Në kohën e vdekjes së tij në 1774, kalvinizmi pothuajse ishte eliminuar nga Franca. Persekutimi i protestantëve përfundoi zyrtarisht me Ediktin e Versajës, të nënshkruar nga Louis XVI në 1787. Dy vjet më vonë, me Deklaratën Revolucionare të të Drejtave të Njeriut dhe Qytetarit të vitit 1789, protestantët fituan të drejta të barabarta si qytetarë. [4]
- ^ Baofu, Peter (2013). The Future of Post-Human Migration: A Preface to a New Theory of Sameness, Otherness, and Identity. Cambridge Scholars Publishing. fq. 243. ISBN 9781443844871.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Le Hir, Marie-Pierre (2020). French Immigrants and Pioneers in the Making of America. McFarland. fq. 64. ISBN 9781476684420.
The exodus of Huguenots who left France to settle in England, Holland, Switzerland, and German principalities before sailing to British North America, created a brain drain ...
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Andrews, Kerry (2020). The Collected Works of Ann Yearsley. Taylor & Francic. fq. 332. ISBN 9781000743791.
The exodus of Huguenots from France caused an early kind of 'brain drain' whereby France lost many of its most skilled workers and artisans
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Aston, Religion and Revolution in France, 1780–1804 (2000) pp. 245–250