Hysen Bytyqi (lindur më 5 tetor 1968 në Prishtinë) është një shkencëtar bujqësor i Kosovës, i cili prezantoi mbarështimin e kafshëve në Kosovë. Ai është profesor i shkencës së kafshëve dhe prorektor i arsimit dhe çështjeve studentore në Universitetin e Prishtinës.[1][2][3]

Biografia Redakto

Pas studimit të bujqësisë Bytyqi ishte më 1994 kryetar i Shoqërisë Rajonale të Bujqësisë Malisheva, e cila përfshin 45 bashkësi dhe vazhdoi në këtë pozicion deri në vitin 1999. Paralelisht ai studioi në Fakultetin Bujqësor të Universitetit të Prishtinës dhe fitoi, më 1991, Diplomën Bujqësore në shkencën e kafshëve.

Më 1999 dhe 2000 Bytyqi ishte përfaqësuesi kombëtar i Organizatës së Ushqimit dhe Bujqësisë (FAO) si konsulent kosovar. Ai ishte përgjegjës për projektin "Bujqësia 1998" dhe ishte i përfshirë në planifikimin dhe shpërndarjen e furnizimeve me fara dhe mallrat bujqësore për 1400 fermerë në Kosovë. Nga viti 2000 deri më 2003, Bytyqi ishte përgjegjës për projektin "Rindërtimi i Fermave" (EFRP) në të njëjtën organizatë (FAO), një projekt prej një milion dollarësh me qëllim të sigurimit të fermerëve me bagëti dhe makina, së bashku me shërbimet moderne të veterinarisë dhe të ndërtojë ngritja e organizatës administrative pas luftës në Kosovë. Paralelisht Bytygi studioi në Universitetin Bujqësor të Tiranës dhe më 2003 mori gradën Master të tij në Blegtori atje.

Nga viti 2003 deri më 2004, Bytyqi ishte këshilltar kombëtar për përmirësimin e zhvillimit shoqëror dhe arsimit në Kosovë. Nga viti 2004 deri në vitin 2007 ai ishte përgjegjës për zhvillimin ekonomik të Kosovës, përfshirë prezantimet praktike të një projekti për bujqësinë dhe mbarështimin e deleve. Në vitin 2006 ai fitoi gradën Doktor i Shkencave (Dr. Sc.) Nga Universiteti i Prishtinës për tezën e tij "Blegtoria në Kosovë". Në vitin 2007 ai u anëtarësua në Universitetin e Prishtinës si pedagog me qëllim të prezantimit të shkencave të kafshëve si lëndë në programin mësimor. Kjo u arrit në bashkëpunim me një agjenci austriake dhe mbështetje nga Prof. Reinhard Stockmann i Universitetit të Saarland. Njëkohësisht ai ishte, më 2010 dhe 2011, Konsulent Kombëtar për Zhvillimin e Kurrikulave Universitare në Kosovë dhe nga viti 2007 gjithashtu përgjegjës për koordinimin e kërkimit dhe zhvillimit në Universitetin e Prishtinës.

Në vitin 2012, Bytyqi u emërua profesor ndihmës dhe që nga shkurti 2017 ai ka qenë profesor i plotë i Blegtorisë. Nga viti 2017, ai ka qenë edhe prorektor për Kontrollin e Cilësisë në këtë universitet dhe që nga viti 2018 prorektor për arsim dhe çështje studentore.

Fushat e hulumtimit Redakto

  • 2002 - 2006: Personi kombëtar i kontaktit për projektin: Unifikimi dhe Përmirësimi i Përzgjedhjes së Kafshëve shtëpiake në Evropën Juglindore. Norvegji, Noragric, Programi i SEE në Bujqësi;
  • 2002 - 2006: Personi kontaktues kombëtar për projektin: Identifikimi dhe ruajtja e burimeve gjenetike të kafshëve në Evropën Juglindore Norvegji, Noragric, Programi i SEE në Bujqësi;
  • 2003 - në vazhdim. Personi kontaktues kombëtar. Rrjet rajonal për burimet gjenetike të kafshëve në Ballkan, i koordinuar nga “Save the Foundation”, Zvicër.
  • 2007. Implementimi i projektit hulumtues në lidhje me racën e deleve "Lacaune" në Kosovë. Projekt bashkëpunimi midis Fakultetit të Bujqësisë dhe Veterinarisë dhe USAID.
  • 2010 - 2011: Hysen Bytyqi - Koordinator i projektit kombëtar: "Bashkëpunimi në fushat akademike, shkencore dhe profesionale midis Fakultetit të Bujqësisë dhe Veterinarisë në Prishtinë dhe Universitetit të Burimeve Natyrore dhe Shkencave të Aplikuara të Jetës, Vjenë", konkretisht Projekti Nr. 4: Titulli i projektit: "Programi i mbarështimit për fermerët e deleve në Kosovë".
  • 2011 - në vazhdim: Hysen Bytyqi - Koordinator nacional i projektit: Minerale të përmirësuar ushqimore dhe të lashtave për shëndetin e njeriut dhe kafshëve. Programi në Arsimin e Lartë, Kërkimin dhe Zhvillimin në Ballkanin Perëndimor 2010-2013 Formulari i Aplikimit të Projektit Sektori i Bujqësisë (HERD / Bujqësi) (person kontaktues i projektit për Fakultetin e Bujqësisë dhe Veterinarisë).
  • 2011 - në vazhdim  : Hysen Bytyqi - Koordinator kombëtar i projektit: Studimi i bagëtive autoktone "BUSHA" në Kosovë. Aplikimi për fonde të veçanta kërkimore nga Ministria e Arsimit Shkencë dhe Teknologji (MASHT) - Projekt i dorëzuar.
  • 2011 - në vazhdim: Hysen Bytyqi - Koordinator kombëtar i projektit: Siguria dhe vlerësimi i cilësisë së qumështit të Kosovës - Rreziqet e shoqëruara me fermat e vogla. Projekti është në bashkëpunim me Universitetin e Prishtinës - Fakultetin e Bujqësisë dhe Veterinarisë dhe Universitetin e Wisconsin dhe Universitetin e Minesota, SHBA. 2014. Hysen Bytyqi - Koordinator i Projektit: Studimi i qumështit të Buffalo në Kosovë. Aplikim për fonde të veçanta kërkimore nga Ministria e Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT).

Angazhimet kërkimore Redakto

  • Rrjeti rajonal për burimet gjenetike të kafshëve në Balcans, Fondacioni Zvicër
  • Menaxhimi i Kafshëve dhe Menaxhimi i Fermave, Kolegji Zviceran i Bujqësisë - Bern
  • Takimi rajonal: Marka e produkteve dhe rajoneve. Qendra Ndërkombëtare e Konferencave në Leipzig-Zschortau, Gjermani
  • Mbarështimi i kafshëve dhe modelimi statistikor i mbijetesës, tipareve prodhuese dhe riprodhuese të bagëtive me qëllime të dyfishta, modeli i provës së qumështit. Shkenca e Kafshëve dhe Akuakultura, Universiteti i Shkencave të Jetës, Norvegji
  • Trajnim për programet "Mary Carry"
  • Trajnim në lidhje me iniciativat e kërkimit dhe zhvillimit (Leoben-Austri; Sapienza-Itali; Oxford-UK)

Publikime (Përzgjedhje) Redakto

  • Bytyqi. H., G. Klemetsdal, J. Ødegård, H. Mehmeti dhe M. Vegara. Një krahasim i tipareve prodhuese, riprodhuese dhe të gjendjes së trupit të rezultateve të racave Simmental, Brown Swiss dhe Tyrol Grey në kopetë e vogla në Kosovë. Anim. Genet. Res. Inf. 37: 9-20. 2005
  • Bytyqi. H., J. Ødegård, M. Vegara, H. Mehmeti, dhe G. Klemetsdal. Komunikim i shkurtër: Lakimi i laktacionit dhe efikasiteti i prodhimit për Simmental, Brown Swiss dhe Tyrol Grey në Kosovë. Seksioni - B, Vëllimi 56, Issue 3 & 4, faqet 161–164. 2006
  • Bytyqi. H., J. Ødegård, H. Mehmeti, M. Vegara, dhe G. Klemetsdal. Ndjeshmëria mjedisore e prodhimit të qumështit në mjedise të gjera: Një krahasim i gri Simmental, Brown Swiss dhe Tyrol duke përdorur modele të regresionit të rastësishëm. J. Bulmet. Sci, 90: 3883–3888, 2007
  • M. Cinkulov, Z. Popovski, K. Porco, B. Tanaskovska, A. Hodjic, H. Bytyqi, H. Mehmeti, V. Margeta, R. Djedovic, A. Hoda, R. Trailovic, M. Brka, B. Markoviq, B. Vasic, M. Vegara, I. Olsaker, dhe J. Kantanen. Diversiteti gjenetik dhe struktura e llojeve të deleve Pramenka të Ballkanit Perëndimor siç zbulohet nga analiza e mikrostatelit dhe mitokondriale e ADN-së. Gazeta e Blegtorisë dhe Gjenetikës, Vëllimi 125, Issue 6, 417 - 426. 2008
  • Bytyqi Hysen, Vegara Mensur, Gjonbalaj Muje, Mehmeti Hajrip, Gjergjizi Halim, Miftari Iliriana dhe Bytyqi Njazi *. Analiza e sjelljes së konsumatorit përsa i përket produkteve të qumështit në Kosovë. J. Agrik. Res., 46 (3) .2008
  • Gjonbalaj M1, Miftari I1 2, Pllana, M1, Bytyqi, H1, Fetahu, S1, Gjergjzi, H1, Dragusha, B1. Sjellja e klientëve në tregun e verës në Kosovë. Agriculturalurae Conspectus Scientificus, Kroaci Agrurae Conspectus Scientifi cus | Vol. 74 (2009) Nr. 4 (333–338), 2009
  • Sali Aliu, Shukri Fetahu, Skender Kaciu, Hysen Bytyci. Variacioni në lulediellin e egër (Helianthus ruderalis L.) për parametrat sasiorë dhe cilësor. Revista e Shkencës dhe Teknologjisë së Bujqësisë. SHBA. Vol. 4,2010
  • Hysen Bytyqi ;, Urs. Zaugg ;. Kurtesh. Sherifi ;, Afrim Hamidi;. Mujë Gjonbalaj ;, Skender Muji dhe Hajrip Mehmeti. 2010. Ndikimi i menaxhimit dhe faktorëve fiziologjikë në numërimin e qelizave somatike në qumështin e lopës së papërpunuar në Kosovë. Veterinarki arhiv 80 (2), 173–183. Zagreb, Kroatien 2010
  • H Bytyqi, M Rrustemi, H Mehmeti, A Kryeziu, V Gjinovci, M Gjonbalaj. Prodhimi i qumështit në fermat e qumështit të bagëtive tregtare në Stočarstvo, Zagreb 2010
  • Hysen Bytyqi, Stefan Bigler, Skender Muji, Ardita Jahja dhe Urs Zaugg. Sondazh mbi cilësinë e qumështit të papërpunuar në Kosovë. Shkencat e Ushqimit dhe të Ushqyerit , 2011
  • Ivica Medugorac, Claudia E. Veit-Kensch, Jelena Ramljak, Muhamed Brka, Božidarka Markovič, Srđan Stojanović, Hysen Bytyqi, Kristaq Kume, Hans-Peter Grünenfelder, Jörn Bennewitz, dhe Martin Förster. Ruajtja e diversitetit gjenetik në një metapopulim: Një studim në racat tradicionale të pazgjedhura të bagëtive. Ekologjia dhe Evolucioni (Ecol Evol. 2011 Nëntor; 1 (3): 408–420. Doi: 10.1002 / ece3.39. 2011
  • Bytyqi, H1 *, P. Ruegg2, F. Rrusetmaj3. P. Kastrati1, S. Wells4. Një studim i numrit të qelizave somatike të menaxhimit të fermave të qumështit me shumicë dhe perspektivës së Kosovës. Shqipja j. SPECIALIST. Sci. 2014 (Edicion special). pp.   317 - 323. Publ. Data: 20 qershor 2014
  • Hysen Bytyqi, Roswitha Baumung, Hajrip Mehmeti, Birgit Fuerst-Waltl. Karakterizimi fenotip dhe përshkrimi i sistemeve të prodhimit të autoktoneve të racave të deleve në Kosovë. Burimet gjenetike të kafshëve, 2014, 54, 163–170. © Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë e Kombeve të Bashkuara, 2014 doi: 10.1017 / S20786336140 00034. 2014
  • A Ademi, E Govasmark, A Bernhoft, H Bytyqi, M Djikic, M Manojlović, Z Loncaric, M Drinic, A Filipovic, BR Singh; Titulli: Statusi i selenit në gjakun e lopëve të deleve dhe qumështit në vendet e Ballkanit Perëndimor. Acta Agriculturalurae Skandinavica, Seksioni A— Shkencë për Kafshët, 1-8. DOI: 10.1080 / 09064702.201 5.1048712. 2015
  • Bytyqi Hysen, Birgit Fuerst-Waltl, Hajrip Mehmeti, Roswitha Baumung; Titulli: "Vlerat ekonomike për tiparet e prodhimit për racat e ndryshme të deleve në Kosovë". Journal Journal of Animal Science 2015; vëllimi 14: 3808. 2015
  • Hysen Bytyqi *; Kaltrina Berisha; Afrim Hamidi; Driton Sylejmani; Mentor Thaqi: Një Sondazh mbi Prodhimin Tradicional të Djathit dhe Larminë në Kosovë. Journal Journal of Science Science, 23 (No 1) 2017, 42–4. 2017
  • A. Ademi 2 *, A. Bernhoft †, E. Govasmark, H. Bytyqi§, Sivertsen # dhe BR Singh. Seleni dhe përqendrimet e tjera minerale në ushqimin dhe gjakun e deleve në Kosovë. Përk. Anim. Sci. 2017.1: 97–107 doi: 10.2527 / tas2016.0010. 2017
  • Mehmeti, I., Bytyqi, H., Muji, S., Nes, IF, Diep, DB. Mbizotërimi i listeria monocytogenes dhe stafilokoku aureus dhe gjenet e tyre të virulencës në qumështin me rezervë pjesa më e madhe në Kosovë. J Infect Dev Ctries 2017; 11 (3): 247-254. 2017
  • Anila Hoda, Hysen Bytyqi: Shumëllojshmëria gjenetike e racave të deleve nga Shqipëria dhe Kosova me anë të shënuesve mikrosanor. Revista Shqiptare e Shkencave Bujqësore, 6-10. 2017
  • Jelena Ramljak, Gjoko Bunevski, Hysen Bytyqi, Božidarka Marković, ¶ Muhamed Brka, Ante Ivanković, Kristaq Kume, Srđan Stojanović, Vasil Nikolov, Mojca Simčič, Johann Solkner, Elisabeth Kunz, Sophie Rothelmer, Tof, Waltraud Kugler dhe Ivica Medugorac Konservimi i një metapopulimi shtëpiak i strukturuar në shtame të lidhura dhe pjesërisht të përziera. Ekologjia Molekulare: 27 (7), 1633–1650. 2018
  • Kaltrina Berisha; Hysen Bytyqi, Driton Sylejmani; Hajrip Mehmeti; Afrim Hamidi: Procesi teknologjik i përgatitjes së deleve të mishit në mënyrë tradicionale në Kosovë. Revista Bullgare e Shkencave Bujqësore 24 (3), 515–520. 2018
  • K Berisha, M Thaqi, H Bytyqi: Prodhimi tradicionale i djathit në Kosovë. Shkenca e Ushqimit dhe Bioteknologjia e Aplikuar 1 (2), 125130. 2018

Literatura Redakto

  • Manfred G. Raupp Hrsg: Lufta kundër malaries dhe sëmundjeve të tjera të lindura nga mushkonjat  : Rezultatet dhe hapat e ardhshëm të propozuar të Seminarit Rotar në Universitetin e Prishtinës (Kosovë), ICC Deutschland Türkei, Rotary International 2019 ISBN 978-3-945046-16-6 

Lidhje të jashtme Redakto

Referime Redakto

  1. ^ "Vice-Rectors of the University Pristina". Arkivuar nga origjinali më 29 maj 2020. Marrë më 28 maj 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Prof Hysen Bytyqi on the Facultysite". Arkivuar nga origjinali më 22 tetor 2020. Marrë më 28 maj 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Hysen Bytyqi on Google scholar