Wikipedia

Kështjella Himeji

kompleks keshtjellë në Japoni

Kështjella Himeji (姫路城 Himeji-jō?) është një kompleks kështjelle japoneze në majë të një kodre e vendosur në qytetin e Himejit, Hyōgo, Japoni. Kështjella konsiderohet si shembulli më i mirë i mbijetuar i arkitekturës prototipike të kështjellës japoneze, që përfshin një rrjet prej 83 ndërtesash me sisteme mbrojtëse të avancuara nga periudha feudale.[1] Kështjella njihet shpesh si Hakuro-jō ose Shirasagi-jō ("Kështjella e Egretit të Bardhë" ose "Kështjella e Heronës së Bardhë") për shkak të pamjes së jashtme të bardhë të shkëlqyer dhe ngjashmërisë së supozuar me fluturimin e një zogu.[2][3]

Himeji-jo
UNESCO World Heritage Site
Referenca661

Kështjella Himeji daton nga viti 1333, kur Akamatsu Norimura ndërtoi një fortesë në majë të kodrës Himeyama. Fortesa u shpërbë dhe u rindërtua Kështjella Himeyama në vitin 1346, dhe pastaj u ri-modelua në kështjellën Himeji dy shekuj më vonë. Kështjella Himeji u ri-modelua në mënyrë të konsiderueshme në vitin 1581 nga Toyotomi Hideyoshi, i cili shtoi një kullë të kështjellës tre-katëshe. Në vitin 1600, Tokugawa Ieyasu i dha kështjellën Ikeda Terumasa për ndihmën e tij në Betejën e Sekigahara dhe Ikeda tërësisht e rindërtoi kështjellën nga viti 1601 deri më 1609, duke e zgjeruar atë në një kompleks të madh të kështjellës.[4] Disa ndërtesa u shtuan më vonë në kompleksin e kështjellës nga Honda Tadamasa nga viti 1617 deri në vitin 1618. Për mbi 400 vjet, Kështjella Himeji ka mbetur e paprekur, madje edhe gjatë bombardimeve të gjera të Himejit në Luftën e Dytë Botërore dhe fatkeqësive natyrore siç është tërmeti i Madh i Hanshinit në 1995.[5][6]

Kështjella Himeji është kështjella më e madhe dhe më e vizituar në Japoni dhe u regjistrua në vitin 1993 si një nga vendet e para të Japonisë në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Zona brenda mureve të mesit të kompleksit të kështjellës është caktuar Vend i Veçantë Historik dhe pesë struktura të kështjellës, janë caktuar edhe Pasuri Kombëtare.[7] Së bashku me Kështjellën Matsumoto dhe Kështjellën Kumamoto, Kështjella Himeji konsiderohet si një nga kështjellat e para të Japonisë.[8] Për të ruajtur ndërtesat e kështjellës, u bë punë restauruese për disa vjet dhe u rihap para publikut më 27 mars 2015.[9] Punimet gjithashtu hoqën papastërtinë dhe grimin, duke rikthyer ngjyrën grit të çatisë, në ngjyrën e saj fillestare të bardhë të shndritshme.

Historia

Redakto
 
Pamje e përparme e kompleksit të kështjellës
 
Një përshkrim i vitit 1761 i kompleksit të kështjellës
 
"Hendeku" në qendër të kompleksit të kështjellës.

Ndërtimi i Kështjellës Himeji daton në vitin 1333, kur një fortesë u ndërtua në kodrën Himeyama nga Akamatsu Norimura, sundimtari i provincës së lashtë Harima.[4] Në vitin 1346, djali i tij Sadanori shkatërroi këtë fortesë dhe ndërtoi Kështjellën Himeyama në vendin e saj.[4][10] Në vitin 1545, klanet Kuroda u vendosën këtu me urdhër të klanit Kodera dhe sunduesi feudal Kuroda Shigetaka rimodeloi kështjellën në Kështjellën Himeji, duke përfunduar punën në vitin 1561.[4][11] Në vitin 1580, Kuroda Yoshitaka ia paraqiti kështjellën Toyotomi Hideyoshi-t dhe në vitin 1581 Hideyoshi e rimodeloi kështjellën në mënyrë të ndjeshme, duke ndërtuar një kullë trekatëshe me një sipërfaqe prej rreth 55 m2 (590 sq ft).[12][11]

Pas betejës së Sekigaharës në vitin 1600, Tokugawa Ieyasu i dha Kështjellën Himeji dhëndrit të tij, Ikeda Terumasa, si shpërblim për ndihmën e tij në betejë.[4] Ikeda shkatërroi kullën trekatëshe që ishte krijuar nga Hideyoshi dhe e rindërtoi tërësisht dhe e zgjeroi kështjellën nga viti 1601 deri më 1609, duke shtuar tre hendeqe dhe duke e shndërruar atë në kompleksin e kështjellës që shihet sot.[4][12] Shpenzimet e punës që përfshihen në këtë zgjerim besohet se kanë arritur në 25 milionë ditë-njeriu.[4] Ikeda vdiq në vitin 1613, duke kaluar kështjellën tek djali i tij, i cili gjithashtu vdiq tre vjet më vonë.[13] Në vitin 1617, Honda Tadamasa dhe familja e tij trashëguan kështjellën, dhe Honda shtoi disa ndërtesa në kompleksin e kështjellës, duke përfshirë një kullë të veçantë për nusen e tij Princeshën Sen (千姫 Senhime?).[13]

Në Periudhën Meiji (1868-1912), shumë kështjella japoneze u shkatërruan.[5] Kështjella e Himejit u braktis në vitin 1871 dhe disa nga korridoret dhe portat e kështjellës u shkatërruan për të bërë vend për kazermat e ushtrisë japoneze.[12][11] I gjithë kompleksi i kështjellës ishte planifikuar të shkatërrohej nga qeveria, por u kursye nga përpjekjet e Nakamura Shigeto, një kolonel i ushtrisë.[12] Një monument guri që nderon Nakamura-n u vendos në kompleksin e kështjellës brenda portës së parë, the Porta Hishi (菱の門 Hishinomon?).[12][14] Edhe pse Kështjella e Himejit u kursye, kështjellat japoneze ishin bërë të vjetra dhe ruajtja e tyre ishte e kushtueshme.[12]

Kur sistemi feudal han u hoq në vitin 1871, Kështjella Himeji u vu në ankand.[12] Kështjella është blerë nga një banor i Himejit për 23 jen japonez (sot rreth 200,000 jen ose 2,258 dollarë amerikanë).[12]Blerësi donte të shkatërronte kompleksin e kështjellës dhe të zhvillonte tokën, por kostoja e shkatërrimit të kështjellës vlerësohej të ishte shumë e madhe dhe u kursye përsëri.[12]

Himeji u bombardua rëndë në vitin 1945, në fund të Luftës së Dytë Botërore dhe megjithëse pjesa më e madhe e zonës përreth ishte djegur në tokë, kështjella mbeti e paprekur.[1] Një bombë u hodh në katin e fundit të kështjellës, por nuk arriti të shpërthejë.[15] IPër të ruajtur kompleksin e kështjellës, u ndërmorën punë substanciale të riparimit duke filluar nga viti 1956, me një shpenzim pune prej 250,000 ditëve të njeriut dhe një kosto prej 550 milionë jen.[12][11] Në janar të vitit 1995, qyteti i Himejit u dëmtua ndjeshëm nga tërmeti i Madh Hanshin, por Kështjella e Himejit mbijetoi sërish pothuajse e padëmtuar, duke demonstruar rezistencën e jashtëzakonshme nga tërmetet.[6] Edhe shishja e hirës e vendosur mbi altarin në katin e fundit të kullës mbeti në vend pa lëvizur.[6]

Njohja historike

Redakto

Kështjella Himeji u regjistrua më 11 dhjetor 1993 si një nga vendet e para të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në Japoni.[12][5][1] Pesë struktura të kështjellës janë gjithashtu të përcaktuara si Thesaret Kombëtare: Kulla kryesore (大天守 daitenshu?),[16][17] kulla e vogël veriperëndimore (乾小天守 inui kotenshu?),[18] kulla e vogël perëndimore (西小天守 nishi kotenshu?),[19] kulla e vogël lindore (東小天守 higashi kotenshu?),[20] dhe korridoret I, Ro, Ha, Nidhe kuzhina (イ, ロ, ハ, ニの渡櫓附台所1棟 i, ro, ha, ni no watariyagura tsuketari daidokoro 1 to?).[7][21] Zona në mes të pjesës më të madhe të kompleksit të kështjellës është caktuar një Vend i Veçantë Historik.[12]

Së bashku me Kështjellën Matsumoto dhe Kështjellën Kumamoto, Kështjella Himeji konsiderohet si një nga kështjellat e para të Japonisë.[8] Është kalaja më e vizituar në Japoni, duke marrë mbi 2,860,000 vizitorë në 2015.[4][5] Duke filluar në prill 2010, Kalaja Himeji iu nënshtrua restaurimit për të ruajtur ndërtesat e kështjellës dhe u rihap për publikun më 27 mars 2015.[9]

Detajet e dizajnit

Redakto
 
Një përshkrim i kompleksit të ndërlikuar të kështjellës
 
Kreshti i familjes së Ikeda Terumasa [12]

Kështjella Himeji është kështjella më e madhe në Japoni.[5] Ajo shërben si një shembull i shkëlqyer i arkitekturës prototipike të kështjellës japoneze, që përmban shumë nga karakteristikat mbrojtëse dhe arkitektonike të lidhura me kështjellat japoneze.[1] Muret e lakuara të Kështjellës së Himejit nganjëherë thonë se i ngjajnë gjigantit fans (扇子 sensu?), por materialet kryesore të përdorura në strukturat janë guri dhe druri.[12][2] Kreshta feudale (家紋 kamon?) të familjes janë instaluar në të gjithë arkitekturën e ndërtesës, duke nënkuptuar zotërinjtë e ndryshëm që banonin në kështjellë gjatë gjithë historisë së saj.[12]

 
Raftet e armëve brenda kullës

Kompleksi i Kështjellës Himeji ndodhet në qendër të Himejit, në majë të një kodre të quajtur Himeyama, që është 45.6 m (150 ft) mbi nivelin e detit. Kompleksi i kështjellës përfshin një rrjet prej 83 ndërtesash të tilla si depot, portat, korridoret dhe turrets (櫓 yagura?).[12][14] Prej këtyre 83 ndërtesave, 74 janë përcaktuar si Pasuri të Rëndësishme Kulturore: 11 korridore, 16 turreta, 15 porta dhe 32 mure tokësore.[6] Muret më të larta në kompleksin e kështjellës kanë një lartësi prej 26 m (85 ft).[12] Bashkë me kompleksin e kështjellës është një kopsht Koko-en (好古園 Kōkoen?), një kopsht japonez i krijuar në vitin 1992 për të përkujtuar 100 vjetorin e qytetit të Himejit.[22]

Nga lindja në perëndim, kompleksi i Kështjellës Himeji ka një gjatësi prej 950 to 1,600 m (3,120 to 5,250 ft), dhe nga veriu në jug, ai ka një gjatësi prej 900 to 1,700 m (3,000 to 5,600 ft).[12] Kompleksi i kështjellës ka një perimetër prej 4,200 m (2.6 mi).[12] Ai mbulon një sipërfaqe prej 233 hektarësh (2,330,000 m2 se 576 akër), duke e bërë atë rreth 50 herë më të madh se Dome Tokio ose 60 herë më e madhe se Stadiumi Koshien.[4][12][1]

Kulla kryesore (大天守 daitenshu?) në qendër të kompleksit është 46.4 m (152 ft) e lartë, duke qëndruar 92 m (302 ft) mbi nivelin e detit. Së bashku me kullën kryesore, tre kulla degë më të vogla (小天守 kotenshu?) formojnë një grup të kullave.[12] Nga jashtë, kullat duket se kanë pesë kate, sepse katin e dytë dhe të tretë nga maja duken të jenë një kat i vetëm; megjithatë, ai në të vërtetë ka gjashtë kate dhe një bodrum.[3] Bazamenti i kullës kryesore ka një sipërfaqe prej 385 m2 (4,140 sq ft), dhe ndërtesa e saj përmban objekte të veçanta që nuk shihen në kështjellat e tjera, duke përfshire kabinetet, një lavaman dhe një korridor kuzhine.

Mbrojtja

Redakto
 
Shtigjet e ngushta në mbrojtjen.
 
"Dritaret rënëse prej guri"

Kështjella Himeji përmban sisteme mbrojtëse të avancuara nga periudha feudale.[1] Shtigjet e ngushta (狭間 sama?) në formën e qarqeve, trekëndëshave, katrorëve dhe drejtkëndëshave gjenden në të gjithë Kështjellën e Himejit, me qëllim që të lejojnë mbrojtësit të armatosur me tanegashima ose harkëtarë të sulmojnë ndaj kundërshtarëve pa u ekspozuar. [3] Rreth 1 mijë shtigje të ngushta ekzistojnë në ndërtesat e kështjellës që mbeten sot.[12] Kënde të pjerrëta që quhen "dritare rënëse prej guri" (石落窓 ishi-otoshi-mado?) janë vendosur gjithashtu në pika të shumta në muret e kështjellës, duke mundësuar gurët ose vajin e zier për t'u derdhur mbi kokat e sulmuesve që kalonin nën dhe suva e bardhë u përdor në ndërtimin e kështjellës për rezistencën ndaj zjarrit. [23]

Ndikimi kulturor

Redakto

Kështjella Himeji shpesh njihet edhe si Hakuro-jō ose Shirasagi-jō ("Kalaja e Egretit të Bardhë" ose "Kalaja e Heronit të e Bardhë") për shkak të shkëlqimit të bardh të jashtëm dhe ngjashmërisë së supozuar me fluturimin e një zogu.[2][3] Kështjella është paraqitur gjerësisht në filma të huaj dhe japonezë, përfshirë filmin e James Bond "You Only Live Twice" (1967), dhe filmin e Akira Kurosawa Kagemusha (1980) dhe Ran (1985).[8] Në miniseries televizive Shōgun (1980) ajo shërbeu si një kështjellë e epokës feudale Osaka,[15] e cila ka humbur fortifikimet përreth. Në videolojërat Civilization Revolution dhe Civilization V, Kështjella Himeji është në dispozicion për ta ndërtuar si një mrekulli e botës.

Statistikat e vizitorëve

Redakto
  • Më 14 prill të vitit 2009, numri total i vizitave që nga epoka e restaurimit Showa tejkaloj 40 milionë.[24]
  • 1964 – 1,738,000 (Puna restauruese e epokës Showa përfundoi)
  • 1989 – 1,197,000
  • 1990 – 811,000
  • 1991 – 871,000
  • 1992 – 885,000
  • 1993 – 1,019,000
  • 1994 – 983,000
  • 1995 – 695,000
  • 1996 – 861,000
  • 1997 – 716,000
  • 1998 – 792,000
  • 1999 – 713,000
  • 2000 – 662,000
  • 2001 – 708,000
  • 2002 – 729,000
  • 2003 – 814,000
  • 2004 – 771,000
  • 2005 – 778,000
  • 2006 – 899,000
  • 2007 – 1,023,000
  • 2008 – 1,195,000
  • 2009 – 1,561,000
  • 2010 – 458,000 (filloi puna restauruese)
  • 2011 – 611,000
  • 2012 – 711,000
  • 2013 – 881,000[25]
  • 2014 – 919,000[25]
  • 2015 – 2,860,000 (restaurimi përfundoi në mars)[26]

Galeria

Redakto

Pamje panoramike

 
Një pamje panoramike e kështjellës, me qytetin Himeji në sfond

Pamje nga larg

  •  
    Kullat e kështjellës dhe qyteti siç shihet nga Engyō-ji
  •  
    Kompleksi i kështjellës siç shihet nga perëndimi
  •  
    Kullat dhe ura siç shihet nga hyrja
  •  
    Një pamje e kullave dhe më poshtë bazat e harlisura të kështjellës
  •  
    Kullat siç shihen nga poshtë

Pamje nga poshtë

  •  
    Një nga pikat e pjerrëta, të ngushta që kontrollojnë hyrjen në kështjellë
  •  
    Një nga muret e pjerrëta të kështjellës
  •  
    Kështjella Himeji siç shihet nga apartamentet e princeshave
  •  
    Kulla siç shihet nga rrethi i brendshëm (本丸 honmaru?)
  •  
    Çatia të lakuara (千鳥破風 chidori hafu?)
  •  
    Detaje të kullës

Pamje gjatë natën

Pamje nga lart

  •  
    Muret e kështjellës dhe çatitë
  •  
    Kulla e Lindjes dhe korridoret
  •  
    Çatia e kështjellës dhe qyteti përreth
  •  
    Pjesë e kompleksit të ndërlikuar të kështjellës
  •  
    Një peshk mitik me kokë tigri i quajtur shachi (鯱). Ky motiv u përdor në majë të kullave të kështjellës si një hajmali për parandalimin e zjarrit.[3]

Pamje nga pjesa e brendshme

  •  
    Një dritare rënëse prej guri (石落窓 ishi-otoshi-mado?)
  •  
    Një dritare për një shigjetar ose mbrojtës duke përdorur një Matchlock
  •  
    Një dhomë e brendshme me qilim Tatami
  •  
    Një korridor
  •  
    Dritaret e kështjellës

Pikëpamjet e me lulet e qershisë

  •  
    Marrë nga "Tri hendeqet e Vendit"
  •  
    Marrë nga kopshtin zoologjik të qytetit Himeji
  •  
    Marrë nga jugu

Referime

Redakto
  1. ^ a b c d e f "Himeji-jo". UNESCO World Heritage Centre. Marrë më 4 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b c Bornoff, Nicholas (2000). The National Geographic Traveler: Japan. Washington: National Geographic Society. fq. 256–257. ISBN 0-7894-5545-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b c d e Eyewitness Travel Guides: Japan. New York: Dorling Kindersley Publishing. 2000. fq. 200–203. ISBN 0-7894-5545-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b c d e f g h i "A hilltop white heron 400 years old". The Daily Yomiuri. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2007. Marrë më 5 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Nuk lejohet formatim teksti në: |publisher= (Ndihmë!)
  5. ^ a b c d e "Himeji Castle starts its renovation in April". Official Tourism Guide for Japan Travel. Arkivuar nga origjinali më 24 mars 2011. Marrë më 1 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ a b c d "Himeji Castle". Japan Atlas. Marrë më 5 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ a b "Kopje e arkivuar" (në japonisht). Himeji city. Arkivuar nga origjinali më 27 shtator 2010. Marrë më 5 korrik 2010.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  8. ^ a b c "The Three Famous Castles of Japan". Kobayashi Travel Service. Arkivuar nga origjinali më 17 maj 2013. Marrë më 4 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ a b "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 15 shkurt 2015. Marrë më 12 maj 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  10. ^ Hinago, Motoo (1986). Japanese Castles. Kodansha International Ltd. and Shibundo. fq. 121–125. ISBN 0-87011-766-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ a b c d O'Grady, Daniel. "Japanese Castle Explorer – Himeji Castle". Japanese Castle Explorer. Marrë më 11 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v "National Treasure Himeji Castle Guide book" (PDF). Himeji Rojyo Lions Club. 2000. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 korrik 2011. Marrë më 10 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ a b Jacqueline A., Ball (2005). Himeji Castle: Japan's Samurai Past. New York: Bearport Publishing. fq. 32. ISBN 1-59716-001-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ a b "世界遺産姫路城　城の楽しみ方". Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ a b Lowe, Sam (11 maj 2010). "Restoring a Japanese Treasure". Best Western's Travel Blog. Arkivuar nga origjinali më 24 maj 2010. Marrë më 11 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ "姫路城大天守". Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2016. Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ "National Treasure, World Heritage, Himeji Castle". Arkivuar nga origjinali më 15 shkurt 2017. Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ "姫路城乾小天守". Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ "姫路城西小天守". Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2016. Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ "姫路城東小天守". Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2016. Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "姫路城イ・ロ・ハ・ニの渡櫓附台所1棟". Arkivuar nga origjinali më 8 maj 2016. Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ "Kokoen Garden, Traditional Japanese Garden in Himeji City". EOK. Arkivuar nga origjinali më 1 tetor 2022. Marrë më 4 korrik 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ Turnbull, Stephen (2003). Japanese Castles 1540–1640. Oxford: Osprey Publishing. fq. 64. ISBN 978-1-84176-429-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ 姫路城、入場者４０００万人突破　昭和の大修理から４５年で Arkivuar 12 korrik 2014 tek Wayback Machine（共同通信2009年4月14日）
  25. ^ a b "平成26年度姫路市入込客数、観光動向・イベントアンケート調査報告書 P3" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 16 qershor 2016. Marrë më 18 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Yoshiko Yukinaga. "「姫路城来場者、日本一に。過去最多２８６万人」". Mainichi Shinbun. Marrë më 13 maj 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Lexim të mëtejshëm

Lidhje të jashtme

Redakto
Video
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Kështjella_Himeji&oldid=2687544"