Lufta e Ftohtë Arabe

Lufta e Ftohtë Arabë (arabisht: الحرب الباردة العربية) është një term që përdoret për të përshkruar periudhën e tensioneve të ftohta politike dhe ideologjike midis ndarjeve të ndryshme brenda botës arabe, e cila filloi pas Luftës së Gjashtë Ditoreve në qershor 1967 dhe zgjati deri në fillim të viteve 1990. Kjo periudhë ishte e karakterizuar nga konflikte të brendshme brenda vendeve arabe, si dhe nga përplasjet e interesave midis shteteve arabe dhe fuqive të jashtme, të tilla si Bashkimi Sovjetik dhe Shtetet e Bashkuara.

Lufta e Ftohtë Arabe
Pjesë e Përplasjet politike dhe ideologjike në botën arabe
Data Vitet 1950–1970 Vendodhja Lindja e Mesme Pasoja Pakësim i tensioneve pas vitit 1970, ndryshime strategjike në rajon
Palët pjesëmarrëse
Egjipti Siria Iraku (pas 1958) Jemeni i Veriut Algjeria Libia	Arabia Saudite Jordania Maroku Kuvajti Principatat e Gjirit (më vonë EBA)
Komandantët dhe udhëheqësit
Gamal Abdel Nasser Abdel Hakim Amer Ahmed Hassan al-Bakr Muammar al-Gaddafi	Saud bin Abdulaziz Faisal i Arabisë Saudite Hussein i Jordanisë Hassan II i Marokut
Fuqia ushtarake
Mbështetje ushtarake dhe ekonomike nga BRSS	Mbështetje ushtarake dhe ekonomike nga SHBA dhe fuqitë perëndimore
Viktimat dhe humbjet
Të panjohura (në konflikte direkte dhe luftra të ndërmjetësuara)	Të panjohura (në konflikte direkte dhe luftra të ndërmjetësuara)

Histori

Lufta e Ftohtë Arabë filloi pas humbjeve të mëdha të shteteve arabe në Luftën e Gjashtë Ditoreve kundër Izraelit. Kjo humbje shkaktoi një krizë të thellë politike dhe psikologjike në botën arabe, e cila çoi në një rishikim të politikave të brendshme dhe të jashtme. Në këtë periudhë, disa shtete arabe u përpoqën të reformojnë sistemet e tyre politike dhe ushtarake, ndërsa të tjerat u përpoqën të rrisin ndikimin e tyre rajonal.

Konfliktet Kryesore

1. Konflikti Egjiptiano-Libian: Egjipti dhe Libia kishin marrëdhënie të tensionuara gjatë kësaj periudhe, me Muammar Gaddafi duke u përpoqur të zgjerojë ndikimin e Libisë në Afrikën e Veriut dhe Egjipti duke u përpoqur të mbrojë pozicionin e tij si udhëheqës i botës arabe.

2. Konflikti Siriano-Iraqian: Siria dhe Iraku, të dyja nën udhëheqjen e partisë Baath, kishin marrëdhënie të tensionuara për shkak të përkrahjes së secilës prej tyre për ndarje të ndryshme brenda partisë.

3. Konflikti Jemenit: Lufta civile në Jemeni Verior dhe Jugor ishte gjithashtu një pjesë e Luftës së Ftohtë Arabë, me ndarje të ndryshme që mbështetnin grupe të ndryshme në konflikt.

Roli i Fuqive të Jashtme

Fuqitë e mëdha, si Bashkimi Sovjetik dhe Shtetet e Bashkuara, luajtën një rol të rëndësishëm në Luftën e Ftohtë Arabë. Bashkimi Sovjetik mbështeti disa shtete arabe me armë dhe pajisje ushtarake, ndërsa Shtetet e Bashkuara mbështeti shtete të tjera. Kjo mbështetje ndikoi thellësisht në dinamikën e konfliktit dhe në marrëdhëniet midis shteteve arabe.

Përfundimi

Lufta e Ftohtë Arabë përfundoi gradualisht në fillim të viteve 1990, me rënien e Bashkimit Sovjetik dhe zgjidhjen e disa konflikteve rajonale. Megjithatë, tensione të brendshme dhe rajonale vazhduan të ekzistojnë, dhe disa konflikte të Luftës së Ftohtë Arabë kanë pasur një ndikim të qëndrueshëm në politikën rajonale.

Referencat

• Al-Azm, Sadiq J. (1973). The Impact of 1967. Vëll. 3. fq. 3–20. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri |journal= është injoruar (Ndihmë!)
• Beinin, Joel (2001). Workers and Peasants in the Modern Middle East. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-89313-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Shiko vlerën e |isbn=: shifra e kontrollit (Ndihmë!)
• Kerr, Malcolm H. (1971). The Arab Cold War: Gamal 'Abd al-Nasir and His Rivals, 1958-1970. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-519599-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Shiko vlerën e |isbn=: shifra e kontrollit (Ndihmë!)