Monoedukimi
Monoedukimi i njohur gjithashtu edhe si edukimi njëgjinor (e kundërta e koedukimit) është praktika e kryerjes së edukimit me nxënës dhe/ose studentë meshkuj ose femra që ndjekin klasa të veçanta, madje edhe objekte ose shkolla të veçanta. Praktika e shkollimit njëgjinor ishte e zakonshme përpara shekullit XX, veçanërisht në arsimin e mesëm dhe të lartë. Ajo ishte karakteristikë e shkollës së vjetër tradicionale.[1]
_(14595006780).jpg)
Përmbledhje Redakto
Monoedukimi praktikohet edhe sot në disa vende të botës bazuar në traditën dhe fenë. Kohët e fundit, ka pasur një rritje të interesit për ngritjen e shkollave njëgjinore për shkak të kërkimit arsimor. Monoedukimi praktikohet në shumë vende me shumicë myslimane; ndërsa në pjesë të tjera të botës është më popullor në Kili, Izrael, Korenë e Jugut dhe vendet anglishtfolëse si Singapori, Irlanda, [1] Mbretëria e Bashkuar, Hong Kongu, Zelanda e Re, Afrika e Jugut dhe Australia . [2] Në botën perëndimore, monoedukimi është i lidhur kryesisht me sektorin privat, me sektorin publik (shtetëror) me gjini të përziera; ndërsa në botën myslimane shkollat publike dhe private janë të ndara sipas gjinisë. Motivimet për monoedukimin variojnë nga idetë fetare të ndarjes së gjinive deri te besimet se gjinitë mësojnë dhe sillen ndryshe. Si të tilla, ata lulëzojnë në një mjedis me një gjini të vetme. Në shekullin XIX, në vendet perëndimore, pothuajse të gjitha shkollat dhe kolegjet e vajzave (grave) ishin monoedukative por që u ofronin vajzave dhe grave një shans për arsimim në një kohë kur atyre iu mohua qasja në institucionet arsimore të zakonshme. E para ishte veçanërisht e zakonshme në Zvicër, e dyta në SHBA dhe MB, pioniere në arsimin e grave.
Në historinë e arsimit dhe shkollës shqipe institucioni më i njohur monoedukativ ka qenë Instituti Femnuer "Nana Mbretneshë".
Tema e monoedukimit është shumë e diskutueshme. Mbrojtësit argumentojnë se ai ndihmon rezultatet e nxënësve dhe/ose studentëve si rezultatet e testeve, normat e diplomimit dhe zgjidhjet e vështirësive të sjelljes. Megjithatë, kundërshtarët argumentojnë se provat për efekte të tilla janë të fryra ose inekzistente dhe në vend të kësaj argumentojnë se një ndarje e tillë mund të rrisë seksizmin dhe të dëmtojë zhvillimin e aftësive ndërpersonale dhe socializimin.
Mbrojtësit e monoedukimit besojnë se ka dallime të vazhdueshme gjinore në mënyrën se si djemtë dhe vajzat mësojnë dhe sillen në mjediset arsimore dhe se dallime të tilla meritojnë edukimin e tyre veçmas. Një version i këtij argumenti thotë se dallimet në trurin mashkull-femër favorizojnë zbatimin e metodave të mësimdhënies specifike për gjininë, por pretendime të tilla nuk janë përballur me një shqyrtim rigoroz shkencor. [3] Përveç kësaj, mbështetësit e monoedukimit argumentojnë se duke i ndarë gjinitë, nxënësit dhe/ose studentët nuk shpërqendrohen nga veprimet e gjinisë tjetër në klasë. Mbështetësit e monoedukimit argumentojnë gjithashtu se kultura e mjediseve koedukative (bashkëedukuese) bën që disa nxënës dhe/ose studentë të përqendrohen më shumë te socializimi, në vend që t'u japin përparësi aspekteve akademike të mësimit. Mbështetësit e monoedukimit fajësojnë këtë fokus te socializimi për shkaktimin e problemeve në pjesëmarrjen e nxënësve dhe/ose studentëve, nivelet e frekuentimit dhe problemet disiplinore. [4]
Ndikimi në të drejtat civile të grave Redakto
Vlerësimi i debatit aktual të monoedukimit përmes një këndvështrimi të gjerë realizon faktorë kontekstualë që në mënyrë efektive përbëjnë thelbin e çështjes. [5] Shumica e diskutimeve në lidhje me efektet e mundshme të monoedukimit i karakterizojnë nxënësit dhe/ose studentët e ardhshëm të institucioneve të tilla si përfituesit e vetëm të ndikimeve që rezultojnë. Megjithatë, një vlerësim i duhur merr në konsideratë implikimet kontekstuale dhe kupton se vajzat dhe gratë si klasë do të jenë përfitueset e vërteta nëse zhvillimet e monoedukimit arrijnë të realizohen. [6]
Nëse moria e interesave të ndryshme që ndikojnë në mosmarrëveshjen e monoedukimit u distilua, shqetësimi kryesor i diskutimit pyet nëse monedukimi do të ndihmojë në korrigjimin e diskriminimit gjinor të kaluar apo jo. [7] Me pak fjalë,
Separatizmi [gjinor] e ka origjinën në besimet për dallimet e lindura midis grave dhe burrave në prirjet dhe aftësitë, ndjenja që përputheshin me 'pikëpamjet e përhapura për vendin e duhur të grave'. Ekzistenca e arsimit të lartë të veçuar ishte vetë, për shekuj, një faktor kritik në kufizimin e mundësive profesionale të grave. [7]
Implikimet e ringjalljes së monoedukimit mund të gërryejnë edhe më tej stereotipet e vjetruara seksuale dhe, në këtë mënyrë, të lehtësojnë barazinë gjinore në kontekste të tjera sociale. [8] Përfshirja e historisë ndërkombëtare të segregacionit gjinor i lejon të gjitha palët të balancojnë përfitimet hipotetike të nxënësve dhe/ose studentëve të ardhshëm kundër regresionit të mundshëm të barazisë gjinore. [9]
Shih edhe Redakto
Literatura Redakto
- Hughes, Teresa A. (2006). The Advantages of Single-Sex Education (PDF) (në anglisht). Vëll. 23. fq. 4–5.
- Sax, L. (2006). Why gender matters: what parents and teachers need to know about the emerging science of sex differences. New York: Broadway books.
- Shkollat e një gjinie për vajza dhe barazia gjinore, përmbledhje e UNESCO-s, 2007
- Mjediset monoedukative dhe dallimet gjinore në aversionin ndaj rrezikut
Referime Redakto
- ^ a b "Single-sex schools not superior - study". RTÉ.ie (në anglisht). 22 shtator 2011.
- ^ C. Riordan (2011). The Value of Single Sex Education: Twenty Five Years of High Quality Research, Third International Congress of the European Association for Single Sex Education, Warsaw, Poland.
- ^ Eliot, Lise (2011-08-18). "Single-Sex Education and the Brain". Sex Roles (në anglisht). 69 (7–8): 363–381. doi:10.1007/s11199-011-0037-y. ISSN 0360-0025.
- ^ Hughes, Teresa A. (2006). The Advantages of Single-Sex Education (PDF) (në anglisht). Vëll. 23. fq. 4–5.
- ^ Id. at 454 (recognizing that current discourse fails to consider "the wider body of social science data concerning the role of sex segregation itself in the formation of gender role attitudes").
- ^ Id. ("The American tradition of sex-exclusivity in public education is a legacy that is tied inextricably to the exclusion of women from public and professional life.")
- ^ a b Id.
- ^ See Nancy Levit, Separating Equals: Educational Research and the Long-Term Consequences of Sex Segregation, 67 Geo. Wash. L. Rev. 451, 454 (1999).
- ^ Id. "In determining whether sex-exclusive education will remedy existing educational disparities for girls or will aggravate a system of sex-role stereotyping, courts must consider the historical and social meaning of sex segregation in American education." Id.