Gjithçkangrënësit

Një omnivore apo gjithqkangrënës është një kafshë që konsumon rregullisht sasi të konsiderueshme të lëndës bimore dhe shtazore. Duke marrë energji dhe lëndë ushqyese nga lënda bimore dhe shtazore, omnivorët tresin karbohidratet, proteinat, yndyrat dhe fibrat dhe metabolizojnë lëndët ushqyese dhe energjinë e burimeve të absorbuara. Shpesh, ata kanë aftësinë të përfshijnë burime ushqimore si algat, kërpudhat dhe bakteret në dietën e tyre.^[3]^[4]^[5]

Gjithëngrënësit vijnë nga prejardhje të ndryshme që shpesh evoluan në mënyrë të pavarur aftësitë e sofistikuara të konsumit. Për shembull, qentë evoluan nga organizma kryesisht mishngrënës ndërsa derrat evoluan nga organizma kryesisht barngrënës. Pavarësisht kësaj, karakteristikat fizike si morfologjia e dhëmbëve mund të jenë tregues të besueshëm të dietës tek gjitarët, me një përshtatje të tillë morfologjike që është vërejtur te arinjtë.^[6]^[7]

Shumëllojshmëria e kafshëve të ndryshme që klasifikohen si omnivores mund të vendosen në nën-kategori të tjera në varësi të sjelljeve të tyre të të ushqyerit. Frugngrënësit përfshijnë kasovarët, orangutanët dhe papagajtë gri; insektngrënësit përfshijnë dallëndyshet dhe armadilët rozë zanash;^[8]^[9] granivorët përfshijnë fincat e mëdha të tokës dhe minjtë.

Të gjitha këto kafshë janë omnivorë, por ende bien në zona të veçanta për sa i përket sjelljes së të ushqyerit dhe ushqimeve të preferuara. Të qenit omnivorë u jep këtyre

kafshëve më shumë siguri ushqimore në periudha stresuese ose bën të mundur jetesën në mjedise më pak të qëndrueshme.^[10]

Shiko edhe

Referime

^ Beasley, DeAnna; Koltz, Amanda; Lambert, Joanna; Fierer, Noah; Dunn, Rob (29 korrik 2015). "The Evolution of Stomach Acidity and Its Relevance to the Human Microbiome". PLOS ONE. 10 (7): e0134116. Bibcode:2015PLoSO..1034116B. doi:10.1371/journal.pone.0134116. PMC 4519257. PMID 26222383. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Dewey, T. & Bhagat, S. (2002). "Canis lupus familiaris". Animal Diversity Web. Marrë më 3 prill 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Bradford, Alina (25 janar 2016). "Reference: Omnivores: Facts About Flexible Eaters". Livescience. Marrë më 2 prill 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Omnivore". National Geographic Education. National Geographic Society. 2011-01-21. Arkivuar nga origjinali më 9 janar 2013. Marrë më 4 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ McArdle, John. "Humans are Omnivores". Vegetarian Resource Group. Marrë më 6 tetor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Evans, Alistair R.; Pineda-Munoz, Silvia (2018), Croft, Darin A.; Su, Denise F.; Simpson, Scott W. (red.), "Inferring Mammal Dietary Ecology from Dental Morphology", Methods in Paleoecology: Reconstructing Cenozoic Terrestrial Environments and Ecological Communities, Vertebrate Paleobiology and Paleoanthropology (në anglisht), Springer International Publishing, fq. 37–51, doi:10.1007/978-3-319-94265-0_4, ISBN 978-3-319-94265-0
^ Sacco, Tyson; Valkenburgh, Blaire Van (2004). "Ecomorphological indicators of feeding behaviour in the bears (Carnivora: Ursidae)". Journal of Zoology (në anglisht). 263 (1): 41–54. doi:10.1017/S0952836904004856. ISSN 1469-7998.
^ McCarty, John P.; Winkler, David W. (1 janar 1999). "Foraging Ecology and Diet Selectivity of Tree Swallows Feeding Nestlings". The Condor. 101 (2): 246–254. doi:10.2307/1369987. JSTOR 1369987. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Superina, Mariella (1 mars 2011). "Husbandry of a pink fairy armadillo (Chlamyphorus truncatus): case study of a cryptic and little known species in captivity". Zoo Biology (në anglisht). 30 (2): 225–231. doi:10.1002/zoo.20334. hdl:11336/80345. ISSN 1098-2361. PMID 20648566.
^ Shute, Nancy (20 prill 2012). "For Most Of Human History, Being An Omnivore Was No Dilemma". NPR. Marrë më 3 prill 2016. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] Beasley, DeAnna; Koltz, Amanda; Lambert, Joanna; Fierer, Noah; Dunn, Rob (29 korrik 2015). "The Evolution of Stomach Acidity and Its Relevance to the Human Microbiome". PLOS ONE. 10 (7): e0134116. Bibcode:2015PLoSO..1034116B. doi:10.1371/journal.pone.0134116. PMC 4519257. PMID 26222383. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[ADW2-2] Dewey, T. & Bhagat, S. (2002). "Canis lupus familiaris". Animal Diversity Web. Marrë më 3 prill 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Bradford, Alina (25 janar 2016). "Reference: Omnivores: Facts About Flexible Eaters". Livescience. Marrë më 2 prill 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[:2-4] "Omnivore". National Geographic Education. National Geographic Society. 2011-01-21. Arkivuar nga origjinali më 9 janar 2013. Marrë më 4 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[McArdle-5] McArdle, John. "Humans are Omnivores". Vegetarian Resource Group. Marrë më 6 tetor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[6] Evans, Alistair R.; Pineda-Munoz, Silvia (2018), Croft, Darin A.; Su, Denise F.; Simpson, Scott W. (red.), "Inferring Mammal Dietary Ecology from Dental Morphology", Methods in Paleoecology: Reconstructing Cenozoic Terrestrial Environments and Ecological Communities, Vertebrate Paleobiology and Paleoanthropology (në anglisht), Springer International Publishing, fq. 37–51, doi:10.1007/978-3-319-94265-0_4, ISBN 978-3-319-94265-0

[7] Sacco, Tyson; Valkenburgh, Blaire Van (2004). "Ecomorphological indicators of feeding behaviour in the bears (Carnivora: Ursidae)". Journal of Zoology (në anglisht). 263 (1): 41–54. doi:10.1017/S0952836904004856. ISSN 1469-7998.

[8] McCarty, John P.; Winkler, David W. (1 janar 1999). "Foraging Ecology and Diet Selectivity of Tree Swallows Feeding Nestlings". The Condor. 101 (2): 246–254. doi:10.2307/1369987. JSTOR 1369987. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[9] Superina, Mariella (1 mars 2011). "Husbandry of a pink fairy armadillo (Chlamyphorus truncatus): case study of a cryptic and little known species in captivity". Zoo Biology (në anglisht). 30 (2): 225–231. doi:10.1002/zoo.20334. hdl:11336/80345. ISSN 1098-2361. PMID 20648566.

[10] Shute, Nancy (20 prill 2012). "For Most Of Human History, Being An Omnivore Was No Dilemma". NPR. Marrë më 3 prill 2016. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]