Përdoruesi:Donatgosalci/sandbox
Parimi i Dirichlet Redakto
Parimi i Dirichlet-it, në matematikë thotë se nëse n objekte (sende), vendosen në m kuti, kur n>m, atëherë të paktën një kuti do përmbajë më shumë se një objekt.[1] Shembulli më i mirë është shembulli i pëllumbave dhe foleve. Nëse kemi 10 pëllumba dhe 9 fole, të paktën në një fole do jenë dy pëllumba. Ky shembull është një lloj argumenti i numërimi dhe mund të përdoret për të demonstruar rezultate ndoshta të papritura. Për shembull, duke pasur parasysh se popullsia e Londrës është më e madhe se numri maksimal i qimeve që mund të jenë në kokën e një njeriu, atëherë parimi i foleve të pëllumbave tregon që të paktën dy njerëz në Londër kanë të njëjtin numër qimesh në kokën e tyre.
Edhe pse parimi i foleve të pëllumbave shfaqet qysh në vitin 1624 në një libër që i atribuohet Jean Leurechon,[2] zakonisht quhet parimi i Dirichlet-it ose parimi i sirtarit të Dirichlet-it pas një trajtimi të parimit të vitit 1834 nga Peter Gustav Lejeune Dirichlet nën emrin Schubfachprinzip ("sirtar parimi" ose "parimi i raftit").[3]
Parimi ka disa përgjithësime dhe mund të shprehet në mënyra të ndryshme. Në një version më tjetër për numrat natyrorë k dhe m, nëse n=km+1 objekte shpërndahen në m bashkësi, atëherë parimi i Dirichlet-it, na siguron se të paktën njëra nga bashkësitë do ketë k+1 objekte. Forma e gjeneralizuar për n, m dhe k ∈ ℕ:
- ^ Herstein, I.N (1964). Topics In Algebra, Waltham: Blaisdell Publishing Company. fq. 90. ISBN 978-1114541016.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Benoît, Rittaud; Heeffer, Albrecht (2014). "The pigeonhole principle, two centuries before Dirichlet". MATHEMATICAL INTELLIGENCER. 36 (2): 27–29. doi:10.1007/s00283-013-9389-1. ISSN 0343-6993.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Jeff Miller's stamps and other content". Maths History (në anglisht). Marrë më 2022-02-04.