Romario123
Kjo faqe këtu është vetëm për diskutim mbi përdoruesin Romario123. Wikipedia nxit diskutimin mes vullnetarëve të saj dhe nuk do të censurojë komente bazuar në pikëpamjet ideologjike ose politike. Wikipedia nuk do t’i ndryshojë komentet. Ato ose do të publikohen, ose do të fshihen nëse nuk u binden rregullave kryesore.
|
Të gjitha komentet u nënshtrohen këtyre rregullave:
|
Lima Redakto
Lima eshte kryeqyteti dhe qyteti me i madh i Peruse.Ajo eshte vendosur ne luginat e lumenjeve Cillon,Rimak dhe Lurin,ne nje bregdet mbi Oqeanin Paqesor.Ajo formon nje zone te bashkuar urbane me qytet-portin e Kallaos.Lima eshte qyteti i peste me i madh ne Ameriken Latine,mbas San Paulos,Meksiko Sitit,Buenos Airesit dhe Rio De Zhaneros.Lima eshte themeluar nga kolonizatori Spanjoll Francisko Pizarro me 18 janar 1535,si la ciudad de los reyes,ose Qyteti i Mbreterve.Ajo u be qyteti me i rendesishem ne mbreterine spanjolle te Peruse dhe,mbas luftes peruane per pavarsi,u be kryeqyteti i Republikes se Peruse.Sot rreth nje e treta e popullsise peruane jeton ne zonen metropolitane.
Gjeografia Redakto
Zona urbane e Limes mbulom rreth 800 km2.Ajo eshte e lokalizuar ne nje terren fushor ne zonen bregdetare peruane,pa luginat e lumenjeve Chillon,Rimac dhe Lurin.Qyteti pjerrtesohet gradualisht nga bregu i oqeanit paqesor ne luginat dhe faqja malore lokalizohet 500 metro e larte mbi nivelin e detit.Lima metropolitane ka nje siperfaqe prej 2.672.28 km2 nga te cilat 825.88 km2 (31%) perben qytetin aktual dhe 1.846.40 km2 (69%) periferite qytetare.Zona urbane shtrihen per 60 km nga veriu ne jug dhe per 30 km nga perendimi ne lindje.Qendra e qytetit eshte e lokalizuar 15 km larg ne bregun e lumit Rimac,nje pasuri vitale per qytetin,qekurse mban cfare do te behet uje i pijshen per banoret dhe mbush hidrocentralet qe prodhojne energji ne zonen.Ndersa nuk egziston asnje perkufizim administrativ zyrtar per qytetin,ai zakonisht eshte konsideruar te jete i perbere nga 30 qendra nga 43 distrikte te provincave te Limes,perkatesisht ne nje zone urbane vendosur rrreth distriktit historik cercado de Lima.Qyteti eshte pjesa me e mire e zones metropolitane te Limes,nje nga dhjete zonat me te medha metropolitane ne Amerikat.Lima eshte qyteti i dyte me i madh ne bote i lokalizuar ne nje shkretetire,mbas Kairos,Egjipt.
Klima Redakto
Klima e limes eshte e bute mesatare ,pavarsisht te qenit i lokalizuar ne tropik dhe ne nje shkretetire.Lima ka nje klime subtropikale dhe shkretinore.mikroklimat gjithashtu e bejne atmosferen shume te lagesht gjate gjithe vitit.Pavarsisht nje klime shkretinore,temperaturat varjojne nga mesatare ne te ngrohta.ajo nuk eshte e ftohte as e nxehte,e cila eshte shume e pazakonte per nje klime shkretinore.Temperaturat mesatare ditore ne dimer luhaten nga 12 grade celcius ne 20 grade celcius.Ditet dimerore vijne te shoqeruara nga qielli i mbushur me re,mjegull dhe bryme.Ne vere,temperatura maksimale ditore eshte rreth 29 grade celcius me nje temperature ditore minimale rreth 19 grade celcius.Gjate ngjarjes el nino,klima e Limes merr ndryshime serioze,temperatura e ujit pergjate bregdetit e cila zakonisht luhatet rreth 17-19 grade celcius behet me shume e ngrohte(si ne1998 kur temperatura e ujit arriti 26 grade celcius e cila shkaktoi rritjen e temperaturave te larta dhe te ulta me disa grade.Sic ishte rasti kur lima arriti rekordin me te larte ne gjithe kohrat me 34 grade celcius .
Kultura Redakto
E influencuar fuqimisht nga kultura europiane dhe aziatike,Lima eshte nje perzierje e kulturave nga kolonizimi,imigrimi dhe influenca e autoktoneve.Si shume kryeqytete te tjera te botes,Lima eshte shtepia e muzeumeve prestigjoze shume nga te cilet jane te famshem boterisht.Qendra historike e Limes u shpall nje sit boteror i UNESCO-s ne 1988.Gatimi limanez eshte i njohur te jete me i miri ne bote dhe qyteti eshte i njohur si kryeqyteti i gatimit te amerikes.Gatimi i limes eshte nje perzierje e gatimeve trdicionale Spanjole dhe Aziatike.Plazhet e limes ,te vendosura pergjate fundeve veriore dhe jugore te qytetit jane shume te vizituar gjate muajeve te veres.restorantet e shumta,klubet dhe hotelet jane te hapur ne keto vende tju sherbejne plazhisteve te shumte.Lima ka nje skene teatrore te gjalle dhe aktive pasi atje ndodhen shume teatro qe paraqesin jo vetem teater klasik,por gjithashtu teater modern,teater eksperimental,drama,preformanca kercimi,dhe teater per femije.Lima eshte shtepia e shume teatrove te rendesishme sic eshte teatri municipal,teatri segual,teatri japanese-peruvian,teatri marsano,teatri british,teatri i pucp cultural center,dhe teatri yayachkani.
Transporti Ajror Redakto
Lima perdor aeroportin nderkombetar Jorge Cavez ,i vendosur ne callao.Ai eshte aeroporti me i madh i vendit me sasine me te madhe te njerzeve dhe trafiku ajror nderkombetar.Ai eshte vendi me i rendesishem i rrjetit ajror ne ameriken latine. Per me teper Lima zoteron pese aeroporte te tjere:baza eforces ajrore las palmas,aeroporti Kolikue, Santa Maria del mar,San Bartolo dhe Kilka.
Sport Redakto
Sporti me popullor ne lime eshte futbolli me shume klube profesionale qe jane lokalizuar ne qytet.Qyteti i Limes ka vende te shumllojshme per futboll,volejboll dhe basketboll,shume nga te cilat jane vendosur ne clubet private.Nje sport popullor midis limanezeve eshte fronton,nje sport raketor i ngjashem me shpikjen e squash(loje me raketa)ne Lime.Qyteti eshte shtepia e shtate klasave nerkombetare te golfit.Gara me kuaj eshte popullore ne Lime me shume klube private,po aq e mire si gara e kuajve Hipodromo de Moterrico.
Demografia Redakto
Me nje popullsi vendase prej 7.605.743,dhe 8.472.935 per zonen metropolitane dhe nje dendesi te popullsise prej 3.008.8 banoresh per kilometer katror si e 2007,Lima radhitet si qyteti i 18-te me i populluar ne bote.