Partia Progresive Serbe (Serbisht: Српска напредна странка Srpska napredna stranka, SNS) është partia politike në pushtet e Serbisë që nga viti 2012. Millosh Vuçeviq ka shërbyer si president i saj që nga viti 2023, duke pasuar Aleksandar Vuçiqin, i cili shërbeu si president i partisë nga 2012 deri në 202, Tomislav Nikoliç, kryetar i partisë nga viti 2008 deri në 2012.

Logoja e Partisë Progresive Serbe (SNS).

E themeluar nga Nikoliç dhe Vuçiç në 2008 si një ndarje nga Partia Radikale Serbe, SNS shërbeu në opozitë me Partinë Demokratike deri në vitin 2012. Duke kandiduar në një platformë kundër korrupsionit, SNS u bë partia më e fortë opozitare pasi tregoi performanca të forta në 2009 në Beograd. zgjedhjet. Organizoi protesta antiqeveritare në vitin 2011, duke kërkuar zgjedhje të parakohshme parlamentare. Pas zgjedhjeve të vitit 2012, Nikoliç mori presidencën ndërsa SNS formoi një qeveri me Partinë Socialiste të Serbisë (SPS) dhe Rajonet e Bashkuara të Serbisë, me Vuçiqin që shërbente si zëvendëskryeministër i parë. Vuçiq më vonë u bë kryeministër në vitin 2014, ndërsa SNS u bë gjithashtu partia më e madhe në Kuvendin e Qytetit të Beogradit. Për më tepër, SNS kishte një supershumicë në Asamblenë Kombëtare të Serbisë deri në zgjedhjet e vitit 2016. Pas zgjedhjeve provinciale në vitin 2016, SNS u bë partia kryesore në Vojvodinë, me Igor Mirović që tani udhëheq qeverinë e saj.

SNS zgjodhi Vuçiqin si kandidatin e tyre presidencial për zgjedhjet e vitit 2017, të cilat ai përfundimisht i fitoi. Protestat masive antiqeveritare u organizuan pas zgjedhjes së tij, ndërsa Ana Brnabić, një e pavarur që më vonë iu bashkua SNS-së, e pasoi atë si kryeministre. SNS u përball më vonë me një seri tjetër protestash antiqeveritare nga viti 2018 në 2020, ndërsa pas zgjedhjeve parlamentare në 2020, SNS përsëri mbajti një supershumicë për shkak të bojkotimit të zgjedhjeve nga partitë opozitare. Kritikët, si CeSID, pretenduan se zgjedhjet u përmbushën me "standardet minimale demokratike". Aleanca Patriotike Serbe, e udhëhequr nga Aleksandar Shapiq, u bashkua në SNS në maj 2021. SNS u përball gjithashtu me protesta mjedisore në 2021 dhe në fillim të 2022. Vuçiq u rizgjodh si president në 2022, ndërsa SNS ka vazhduar të udhëheqë qeverinë me SPS, partneri i saj i koalicionit që nga viti 2012.

Politologët e konsiderojnë SNS-në si një parti populiste dhe të gjithanshme, me disa që thonë se ajo nuk ka një ideologji koherente, se ka një profil të dobët ideologjik ose se është joideologjike. Pavarësisht kësaj, disa e kanë pozicionuar atë ose si një parti të qendrës, të qendrës së djathtë ose të krahut të djathtë. Ajo mbështet pranimin e Serbisë në Bashkimin Evropian, megjithëse shkencëtarët politikë kanë vënë në dukje se mbështetja e saj është mjaft pragmatike. Një parti ekonomikisht neoliberale, SNS mbron masat shtrënguese, reformat e ekonomisë së tregut, privatizimin dhe liberalizimin ekonomik. Ndërsa ishte në pushtet, SNS ka reformuar pagat, pensionet, ligjin e punës, ka futur një lex specialis për ujore të Beogradit dhe ka reformuar Kushtetutën në pjesën që lidhet me gjyqësorin. Kritikët kanë vlerësuar se pas ardhjes në pushtet, Serbia ka vuajtur nga kthimi demokratik drejt autoritarizmit, si dhe një rënie në lirinë e mediave dhe liritë civile. Mbështetësit e SNS-së nuk zotërojnë ndonjë përcaktim mbizotërues të vlerave ideologjike. Që nga viti 2020, SNS ka të paktën 800,000 anëtarë dhe është partia më e madhe politike për nga anëtarësimi në Evropë.

Shiko edhe

Redakto

Referime

Redakto