Partia e Veprimit Demokratik të Sanxhakut
Partia e Veprimit Demokratik të Sanxhakut ( SDAS ) është një parti politike në Serbi, që përfaqëson pakicën etnike boshnjake të përqendruar në rajonin e Sanxhakut .
Historia
RedaktoPartia e Veprimit Demokratik të Sanxhakut (SDA) u themelua më 29 korrik 1990 në Novi Pazar, [1] si një degë e Partisë së Veprimit Demokratik me seli në Sarajevë, [2] e cila atëherë ishte një parti politike pan-jugosllave. [3] Dega u themelua për të mbrojtur interesat e myslimanëve etnikë të Sanxhakut, Serbisë, Malit të Zi dhe Kosovës . [4] Udhëheqja e SDA-së përfshinte Sulejman Ugljanin, kryetar i SDSH-së, Harun Haxhiq, kryetar i SDSH-së së Malit të Zi, Numan Baliq, kryetar i Partisë së Veprimit Demokratik të Kosovës dhe Riza Halilin, kryetar i SDSH-së së Preshevës . [1]
SDA themeloi Këshillin Kombëtar Mysliman të Sanxhakut (MNVS) më 11 maj 1991. [4] MNVS veproi si një organ thuajse-qeveritar i myslimanëve të Sanxhakut. [3] Organizoi një referendum midis 25 dhe 27 tetorit 1991, [5] duke pyetur myslimanët e Sanxhakut nëse ata janë në favor të "autonomisë së plotë politike dhe territoriale" të Sanxhakut dhe "të drejtës së tij për t'u bashkuar me një nga republikat sovrane" me sa duket SR Bosnja dhe Hercegovina . [6] Autoritetet serbe e shpallën referendumin jokushtetues. [7] Referendumi u organizua me mbështetjen e SDA-së boshnjake, edhe pse kjo u mohua nga MNVS. [7] MNVS pretendoi se 264,000 njerëz në Sanxhak, në pjesën tjetër të RSFJ-së dhe jashtë saj kërkuan të përfshiheshin në listën e votuesve. [4] Pjesëmarrja ishte 71%, ndërsa 98% votuan pro autonomisë politike dhe territoriale të Sanxhakut me të drejtë bashkimi me republikat e tjera të RSF Jugosllavisë. [5] Kryetari i SDA tha se MNVS do të vendosë se cilës republikë do t'i bashkohet Sanxhaku, në varësi të zhvillimeve të mëtejshme. [4] Historikisht mbrojti ideologjinë radikale nacionaliste dhe islamike boshnjake. [6]
Në fund të nëntorit, MNVS zgjodhi një qeveri të re. [7] Sekretari i SDA, Rasim Ljajiq u emërua kryeministër, ndërsa Ugljanin mbeti kryetar i MNVS. SDA mbajti shumicën në qeveri, me Organizatën Liberale Boshnjake dhe Partinë e Barazisë Kombëtare gjithashtu të përfaqësuar. [3]
Pasi Komuniteti Evropian shpalli njohjen e ish-republikave jugosllave në dhjetor 1991, Ugljanin i dërgoi rezultatet e referendumit Ministrit të Jashtëm holandez Hans van den Broek duke kërkuar "njohjen dhe subjektivitetin e plotë ndërkombëtar dhe ligjor të Sanxhakut". [4] Në janar 1992, MNVS deklaroi krijimin e një "statusi special" për Sanxhakun që do t'i jepte rajonit një autonomi të gjerë. Iniciativa nuk u njoh nga qeveria jugosllave apo serbe. [3]
Në një letër vijuese drejtuar Këshillit Ministror Evropian të 5 prillit 1992, Ugljanin, nën ndikimin e themelimit të afërt të Republikës Federale të Jugosllavisë (e themeluar pasi republikat e tjera u larguan nga RSF Jugosllavia, përveç Serbisë dhe Malit të Zi ), dhe duke iu referuar Lufta e Bosnjës, kërkoi përsëri njohjen e Sanxhakut, si dhe vendosjen e trupave të OKB-së dhe pranisë tjetër ndërkombëtare. [4]
Më 18 prill, një Konferencë e Intelektualëve Myslimanë të Sanxhakut, Malit të Zi dhe Serbisë protestoi, me terma të fortë, kundër themelimit të RF të Jugosllavisë kundër vullnetit të tyre, duke bërë thirrje për mosnjohjen e saj. MNVS miratoi një rezolutë më 28 prill që mohonte ekzistencën e RF të Jugosllavisë dhe këmbënguli që myslimanët e Sanxhakut duhet t'i bashkoheshin republikës së zgjedhjes së tyre, e cila, në këtë rast, ishte Republika e Bosnjës dhe Hercegovinës e dominuar nga myslimanët boshnjakë. [4] Në rezolutë thuhej troç se “myslimanët e Sanxhakut nuk e njohin Jugosllavinë e sapo krijuar”. [4]
Këshilli Kombëtar Bosnjan
RedaktoZgjedhjet e para për këshillat kombëtare të pakicave të ndryshme kombëtare në Serbi u mbajtën në tetor të vitit 2014. Këshilli Kombëtar i Boshnjakëve ka 35 vende. Pjesëmarrja në Këshillin Kombëtar Boshnjak ishte 35.7%. Shumica e vendeve fitoi koalicioni i udhëhequr nga SDA e Sanxhakut, i cili fitoi 19 deputetë, ndërsa koalicioni kundërshtar i Myftiut Muamer Zukorliq fitoi 16 vende. [8]
Shih edhe
RedaktoLiteratura
Redakto- Ahrens, Geert-Hinrich (2007). Diplomacy on the Edge: Containment of Ethnic Conflict and the Minorities Working Group of the Conferences on Yugoslavia. Washington, D. C.: Woodrow Wilson Center Press. ISBN 978-0801885570.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Bugajski, Janusz (1994). Ethnic Politics in Eastern Europe: A Guide to Nationality Policies, Organizations, and Parties. Amonk, NY: M. E. Sharpe. ISBN 1563242826.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Poulton, Hugh; Taji-Farouki, Suha (1997). Muslim Identity and the Balkan State. London: C. Hurst & Co. Publishers. ISBN 1850652767.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Stojarová, Vera; Emerson, Peter (2013). Party Politics in the Western Balkans. London: Routledge. ISBN 978-1135235857.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Szöcsik, Edina; Bochsler, Daniler (2014). "On Fissions and Fusions of Ethnic Minority Parties". New Nation-States and National Minorities. Colchester: ECPR Press. ISBN 978-1907301865.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Vance, Charles M.; Paik, Yongsun (2006). Managing a Global Workforce: Challenges and Opportunities in International Human Resource Management. Armonk, NY: M. E. Sharpe. ISBN 0765620162.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - "Prvi rezultati izbora za nacionalne savete manjina". Blic (në serbisht). 27 tetor 2014. Marrë më 4 qershor 2015.
- "O nama" (në boshnjakisht). Bosniac National Council. Arkivuar nga origjinali më 12 qershor 2015. Marrë më 6 qershor 2015.
Referime
Redakto- ^ a b Vance & Paik 2006.
- ^ Stojarová & Emerson 2013.
- ^ a b c d Bugajski 1994.
- ^ a b c d e f g h Ahrens 2007.
- ^ a b BNV.
- ^ a b Morrison, Kenneth (2008). Political and Religious Conflict in the Sandžak. ISBN 978-1905962457.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Poulton & Taji-Farouki 1997.
- ^ Blic & 27 October 2014.