Periudha Kamakura

Periudha Kamakura (鎌倉時代, Kamakura jidai, 1185–1333) është një periudhë e historisë japoneze që shënon qeverisjen nga shogunati i Kamakurës, i themeluar zyrtarisht në vitin 1192 në Kamakurë nga shoguni i parë, Minamoto no Yoritomo, pas përfundimit të Luftës Genpei, ku pati betejën midis klanit Taira dhe Minamoto. Kjo periudhë njihet për shfaqjen e samurajëve, kastës luftuese, dhe për themelimin e feudalizmit në Japoni.

Gjatë fillimit të periudhës së Kamakurës, shogunati vazhdoi luftën kundër Fujwarave të Veriut, e cila u mposht vetëm në vitin 1189. Pastaj, autoriteti i udhëheqësve të Kamakurës zvogëlohej në vitet 1190 dhe pushteti u transferua te fis i fortë Hōjō në fillim të shekullit të 13-të, me kryetarin e fisit si regjent (Shikken) nën shogunin që u bë një figurë pa pushtet. Periudha e vonë e Kamakurës pa pushtimet e Mongolëve në vitet 1274 dhe përsëri në vitin 1281. Për të ulur kaosin, udhëheqësit e Hōjō vendosën të decentralizojnë pushtetin duke lejuar dy linja të imperiala – gjyqi i Veriut dhe i Jugut, për të ndryshuar në fron. Në vitet 1330, gjyqi i Jugut nën Mbretin Go-Daigo u ngrit në revoltë dhe në fund çoi në Rrethimin e Kamakurës në vitin 1333, i cili përfundoi me sundimin e shogunatit. Kështu, periudha e Kamakurës përfundoi. Pati një ristabilitje të shkurtër (1333–1336) e sundimit imperial nën Go-Daigo me ndihmën e Ashikaga Takauji dhe Nitta Yoshisada, por më vonë çoi në sundim të drejtpërdrejtë nën Ashikaga, duke formuar shogunatin e Ashikagave në periudhën Muromachi të ardhshme.

Gjatë regjencës së Hōjō, u realizuan disa arritje administrative të rëndësishme. Këto i dhanë mundësi fqinjëve ushtarakë të ushtrojnë autoritet gjyqësor dhe legjislativ, dhe qeveria vendosi të themelojë një këshillë qendrore për udhëheqjen kolektive. Në këtë periudhë u miratua edhe Kodi i Parë Ushtarak i Ligjit në Japoni në vitin 1232. U ndodh edhe zgjerimi i mësimeve budiste në Budizmin e Vjetër (Kyū Bukkyō) dhe Buddizmin e Ri (Shin Bukkyō).

Shogunati dhe regjenca e Hōjōsë Redakto

Periudha e Kamakurës shënoi kalimin e Japonisë në një ekonomi të bazuar në tokë dhe koncentrimin e teknologjive ushtarake të avancuara në duart e një klase luftarake të specializuar. Zotëritë kërkonin shërbimet e besnikëve vassalë, të cilët u shpërblenin me fiefsa të tyre; mbajtësit e fiefsave më pas ushtronin sundimin ushtarak lokal. Kur Minamoto no Yoritomo konsolidoi pushtetin e tij, ai themeloi një qeveri të re në shtëpinë e familjes së tij në Kamakura. Ai e quajti qeverinë e tij bakufu (幕府, qeveri çadre), por pasi që iu dha titulli ushtarak i lartë i lashtë Sei-i Taishōgun nga Mbreti Go-Toba, qeveria shpesh referohet në literaturën perëndimore si Shogunati. Yoritomo ndoqi formën e qeverisjes së Fujiwara dhe kishte një këshillë administruese (政所, Mandokoro), një këshillë të përfituesve (侍所, Samurai-dokoro), dhe një këshillë hetimore (問注所, Monchūjo). Pas konfiskimit të pronave në Japoninë qendrore dhe perëndimore, ai emëroi kujdestarë për pronat dhe komandantë për provincat. Si shogun, Yoritomo ishte njëkohësisht kujdestar dhe komandant i përgjithshëm.

Shogunati i Kamakurës nuk ishte një regjim nacional, megjithatë, edhe pse kontrollonte pjese të mëdha të tokës, kishte rezistencë të fortë kundër kujdestarëve. Regjimi vazhdonte luftën kundër Fujiwara të Veriut, por nuk arriti të kontrollonte plotësisht as veriun as perëndimin. Megjithatë, lideri i katërt i Fujiwara të Veriut, Fujiwara no Yasuhira, u mundua nga Yoritomo në vitin 1189, dhe prosperiteti 100-vjeçar i veriut zhduku. Gjyqi i vjetër qëndronte në Kyoto, duke vazhduar të mbajë tokën mbi të cilën kishte juridiksion, ndërsa familjet e organizuara të reja ushtarake ishin tërhequr nga Kamakura.

Edhe pse filloi me forcë, Yoritomo dështoi të konsolidonte udhëheqjen e familjes së tij në një bazë të qëndrueshme. Mosmarrëveshjet brenda familjes Minamoto ekzistuan gjatë gjithë kohës, megjithëse Yoritomo kishte eliminuar shumicën e sfiduesve më seriozë për autoritetin e tij. Kur ai vdiq papritur në vitin 1199, i biri Minamoto no Yoriie u bë shogun dhe kreu nominal i Minamoto, por Yoriie nuk arriti të kontrollojë familjet e tjera luftarake në lindje. Në fillim të shekullit të 13-të, u themelua një regjenci nga Hōjō Tokimasa, një anëtar i klaneve Hōjō, një degë e familjes Taira që ishte aleatizuar me Minamoto në vitin 1180. Kryetari i Hōjō u emërua si regjent për shogunin; regjenti quhej Shikken gjatë kësaj periudhe, megjithëse më vonë u krijuan pozita të ngjashme me fuqi të ngjashme si Tokusō dhe Rensho. Shpeshherë Shikken ishte gjithashtu Tokusō dhe Rensho. Nën Hōjō, shoguni u bë një figurë simbolike pa pushtet.

Me mbrojtjen e Perandorit, një figurë simbolike vetvetiu, pati tensione midis Kyoto-s dhe Kamakurës, dhe në vitin 1221 shpërtheu Lufta Jōkyū midis Perandorit të mbyllur Go-Toba dhe regjentit të dytë Hōjō Yoshitoki. Forcat e Hōjō fituan lehtësisht luftën, dhe gjyqi imperial u vuri nën kontrollin drejtpërdrejt të shogunit. komandantët e shogunit fituan pushte civile më të mëdha, dhe gjyqi ishte i detyruar të kërkonte miratimin e Kamakurës për të gjitha veprimet e tij. Edhe pse i privuar nga pushteti politik, gjyqi mbajti prona të gjerë.

Nën regjencën Hōjō u arritën disa arritje administrative të rëndësishme. Në vitin 1225, regjenti i tretë Hōjō Yasutoki themeloi Këshillin e Shtetit, duke i ofruar mundësi zotëruesve të tjerë ushtarakë për të ushtruar autoritet gjyqësor dhe ligjvënës në regjimin e Kamakurës. Regjenti Hōjō drejtonte këshillin, që ishte një formë e suksesshme e udhëheqjes kolektive. Miratimi i ligjit të parë ushtarak të Japonisë - Goseibai Shikimoku - në vitin 1232, pasqyronte kalimin e thellë nga gjyqi në shoqërinë e militarizuar. Ndërsa praktikat ligjore në Kyoto ende bazoheshin në parimet konfuciane 500-vjeçare, Kodi i ri ishte një dokument me një karakter legalistik që thekson detyrat e kujdestarëve dhe komandantëve, ofron mënyra për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve të pronave dhe vendos rregulla që udhëhiqnin trashëgiminë. Ishte e qartë dhe e thjeshtë, caktonte dënime për shkelësit e kushteve të saj dhe pjesë e tij mbeti në fuqi për 635 vitet e ardhshme.

Literatura e kohës përcillte natyrën e paqëndrueshme të periudhës. Hōjōki përshkruan trazirat e kohës në terma të koncepteve budiste të përkohshmërisë dhe shpërblyese të projekteve njerëzore. Heike Monogatari tregon ngjitjen dhe rënien e fisit Taira, plot me tregime lufte dhe vepra samuraje. Një rrjedhë e dytë letrare ishte vazhdimi i antologjive të poezisë në Shin Kokin Wakashū, nga të cilat u prodhuan njëzet vëllime midis vitit 1201 dhe 1205.

Pushtimet mongole Redakto

Në periudhën e vonë të Kamakurës, shogunati përballet me pushtimet e Mongolëve në vitet 1274 dhe përsëri në vitin 1281. Këto pushtime ishin pjesë e përpjekjeve të Imperatorit Mongol Kublai Khan për të zgjeruar mbizotërimin e tij në Azinë Lindore dhe Lindjen Largët. Mongolët formuan një forcë të fuqishme ushtarake dhe u bënë të njohur për strategjinë e tyre të shkatërrimit dhe forcën e tyre të mëdha ushtarake.

Në vitin 1274, Mongolët organizuan një fushatë kundër Japonisë, duke dërguar një ushtri të madhe përmes detit. Ata zënë ishullin Iki dhe pastaj pushtuan pjesën perëndimore të ishullit Kyushu. Megjithatë, ata u përballën me rezistencë të fortë nga samurajët japonez dhe vështirësitë e territorit. Pas luftimeve të ashpra, Mongolët u tërhoqën, duke lënë pas një numër të madh të vdekurish.

Në vitin 1281, Mongolët organizuan një fushatë tjetër, duke dërguar një forcë më të madhe se herët. Ata përdorën flota të fuqishme dhe kanë planifikuar të pushtojnë të gjithë Japoninë. Por edhe në këtë rast, Mongolët përballeshin me rezistencë të fortë nga samurajët japonez. Gjatë betejave të famshme të Dan-no-ura dhe Kōan, japonezët arritën të kundërshtonin pushtuesit. Megjithatë, është vënë re se Mongolët kishin një avantazh të madh në aspektin ushtarak, si në numër dhe në teknologjinë e tyre të përparuar ushtarake.

Pas luftimeve të vështira dhe ndihmës së motit të keq, flota mongole u shkatërrua dhe ata u detyruan të tërhiqeshin. Pushtimi i dytë mongol i dështoi, duke i detyruar Mongolët të ndërpresin përpjekjet e tyre për të pushtuar Japoninë.

Pushtimet mongole shënuan një moment të rëndësishëm në historinë e Japonisë. Ata theksuan rrezikun nga jashtë dhe nevojën për të ruajtur pavarësinë e vendit. Gjithashtu, këto pushtime kanë pasur ndikim në zhvillimin e taktikave ushtarake dhe mbrojtjen e brigjeve të detit. Japonia kishte mësuar nga përvoja e saj me Mongolët dhe kishte filluar të ndërtojë mure të fortifikuara dhe të përmirësonte sistemin e mbrojtjes kundër pushtuesve të huaj.

Pas pushtimeve mongole, Japonia fillon të rritë ndërgjegjen e vet mbrojtëse dhe të kultivon marrëdhëniet e saj me vendet e tjera për të rritur sigurinë dhe pavarësinë e saj. Kjo periudhë e pushtimeve mongole përfundon me rënien e shogunit të Kamakurës dhe fillimin e një periudhe të re historike në Japoni.

Luftat Civile Redakto

Në periudhën Kamakura, Japonia përjetoi disa luftëra civile që ndikuan thellësisht në rrjedhën e ngjarjeve dhe në stabilitetin e vendit. Luftërat civile shpërthyen ndër familjet e fuqishme samuraje dhe ndërmjet shogunatit dhe të tjerëve që kishin synime për pushtet.

Një nga konfliktet më të njohura ishte Lufta Genpei (1180-1185), midis familjeve Taira dhe Minamoto. Kjo luftë ishte shkaktuar nga përplasje të interesave dhe kërkesave për pushtet midis këtyre dy familjeve të fuqishme. Pas një beteje të zgjatur, Minamoto no Yoritomo u bë fitues dhe themeloi shogunatin Kamakura. Megjatë kohës së shogunatit Kamakura, ka pasur edhe luftëra të tjera të brendshme midis familjeve samuraje dhe vassalëve të shogunatit. Këto konflikte ishin për pushtet vendas, toka, dhe privilegjet që shoqëronin atë. Familjet samuraje përdornin shpesh rastet e shkaktoheshin për të konkurruar dhe për të forcuar pozitat e tyre.

Takauji, një samuraj i fuqishëm, u ngrit në krye të një revoltës kundër shogunatit Kamakura në fillim të shekullit të 14-të. Ky revoltë ishte një nga konfliktet më të mëdha civile në këtë periudhë dhe përfundoi me rrëzimin e shogunatit Kamakura dhe themelimin e shogunatit Ashikaga. Luftërat civile në periudhën Kamakura kanë pasur pasoja të mëdha për vendin. Ato shkaktuan shkatërrim të madh, humbje njerëzore dhe destabilizim politik. Gjithashtu, luftërat civile theksuan rivalitetin dhe konkurrencën midis familjeve samuraje për pushtet dhe privilegje.

Në përgjithësi, luftërat civile në periudhën Kamakura e ndikuan thellësisht zhvillimin e vendit dhe krijuan një atmosferë të turbullt politike dhe ushtarake. Në të njëjtën kohë, ato kontribuan në pavarësinë dhe fuqinë e familjeve samurajë, si dhe në formimin e sistemit feudal në Japoni.

Ndodhjet Redakto

1185: Familja kundërshtare Taira mposhtet në det në Betejën e Dan-no-ura nga vëllai i Yoritomo, Minamoto no Yoshitsune.
1192: Mbretëresha Go-Toba emëron Yoritomon si shōgun (udhëheqës ushtarak) me një rezidencë në Kamakura, duke vendosur sistemin e qeverisjes bakufu.
1199: Minamoto no Yoritomo u shua.
1207: Hōnen dhe ndjekësit e tij dëbohen nga Kyoto ose ekzekutohen. Kjo përhap doktrinën e Territ të pastër në një audiencë më të gjerë.
1221: Ushtria e Kamakurës mund trupat ushtarake të perandorakut në Tronditjen Jōkyū, duke theksuar kryesinë e shogunatit Kamakura (regjentët Hōjō) mbi mbretin.
1227: Sekta Zen e Budizmit Sōtō paraqitet në Japoni nga myslimani Dōgen Zenji.
1232: Kodi i ligjit Jōei Shikimoku promovohet për të forcuar kontrollin nga regjentët Hōjō.
1271: Nichiren dëbohet në Ishullin Sado.
1274 dhe 1281: Mongolët e Kublai Khan tentojnë të sulmojnë Japoninë, por shkaktohen nga një tajfun.
1293: Në 27 maj, një tërmet dhe një tsunami i madh goditi Gjirin Sagami dhe Kamakurën, duke vrarë 23,034 persona. Kjo vijoi pas një tërmeti/tsunamit në të njëjtën zonë në vitet 1241 dhe 1257, të cilat të dy ishin me magnitudë 7.0.
1333: Nitta Yoshisada pushton dhe shkatërron Kamakurën gjatë Rrethimit të Kamakurës, duke mbyllur shogunatin Kamakura.