Preveza
qytet në Greqi
(Përcjellë nga Prevezë)
38°57′N 20°44′E / 38.950°N 20.733°E
Prevezë
Πρέβεζα | |
---|---|
Qytet |
Prevezë, (greqisht: Πρέβεζα/Préveza) është kryeqytet i Qarkut të Prevezës në Greqi. Preveza është një qytet të Epirit.
Gjeografia
RedaktoPreveza është një qytet i cili ndodhet në skajin më jugor të Rajon i Epirit. Ky qytet nga veriu kufizohet me fshatin Mihaliçin dhe nga jugu, lindja dhe perëndimi me Detin Jon, apo me Fushën e Zonjës, siç e quan populli çam. Para 1913-ës Preveza ka pasur këto lagje: Ajla, Ajori, Jiftika (lagje romësh), Kumejdan etj.[1]
Toponimet të qytetit Prevezë:(Para Luftës së Parë Botërore)[2]
- Ar e Pirro Palit - arë, në V.
- Banjat e Ali Pasha Tepelenës - banja termale, në JP.
- Burim i Tophanesë - burim pranë të cilit qe vendosur artileria turke me ushtarë e komandantë shqiptarë. (1912-1913).
- Çamohori - nënkrahinë me fshatra të krishterë shqiptarë, në VP.
- Drin/i - limani i madh i Prevezës (Vati).
- Fush’ e Llamarit - fushë, në V.
- Han i Emin Agait - han i vjetër, në VL.
- Han i Qafës – han.
- Hastaneja - spital i kohës turke, në qendër.
- Havr’ e Çifutëve - sinagogë hebraike, në L.
- Huqumeti - ndërtesë dykatëshe e administratës turke të qytetit.
- Jenikalaja - (t. Kala e Re), kështjell në bregun e detit, në JP. Në kohën e Luftës Ballkanike, kjo kështjellë u mbrojt me trimëri nga komandanti i artilerisë Bajram Gega, nga Elbasani. Nga Jenikalaja ai dha goditje me preçizion dhe asgjësoi njërën pas tjetrës anijet greke të luftës të cilat orvateshin të pushtonin Prevezën e cila mbrohej kryesisht nga shqiptarët. Për zotësinë dhe guximin që tregoi në atë luftë për mbrojtjen e Prevezës nga pushtuesit grekë, populli çam i ka thurur Bajram Gegës shumë variante këngësh trimërie.
- Kalaj’ e Ajorit - kështjeIIë, në P.
- Kalaj’ e Vathit - kala në bregun e detit e ndërtuar nga Ali Pashë Tepelena, në P.
- Kalaj’ e Vrisullës - kështjellë, në V.
- Kalibaba - (t. qëndro baba) – vend mbrojtjeje, në P.
- Klub i Sheh Sabriut - aneks i teqesë së Prevezës ku mblidheshin punëtorët e Rilindjes, nën kryesinë e Sheh Sabri Prevezës, në L.
- Kroi i Margaronës - krua, në V.
- Kroi Vrisullës - krua, në V.
- Kuka - ara, në V.
- Kumejdan - lagje dhe shesh, në qendër.
- Lum’ i Llurit - lum në jug të Çamërisë, në V.
- Margarona - shesh dhe uIlishte, në V.
- Mele - kodra të vogëla, në V.
- Palokastra - gërmadha të një qyteti të vjetër, në V.
- Pandokratora - keshtjellë, në J.
- Port’ e Janinës - urë mbi tabjen (hendekun) që rrethon qytetin nga ana e veriut që shkon për në Janinë.
- Port’ e Mitikës - urë që shërben për dalje e hyrje me Mitikën, në P.
- Qoshq i Emin Agait - kullë, në J.
- Rrënjasë (nga fjala rrënjë) - fshati Rrënjasë dhe fusha ndërmjet Prevezës dhe Lucës.
- Sarai Tabje - fortesë në bregun e detit, në JL.
- Sinagoi - sinagogë hebraike, në Prevezë.
- Shejtanpazari - shesh i shtruar me pllaka guri në qendrën e qytetit.
- Shtëpit’ e Veli Gegës - banesa, prona të Veli Gegës të cilat ua jipte popullit me qera, në qendër.
- Tabia - kanal rreth 15 m, i gjerë i cili rrethon gjithë qytetin. Kanali ka qenë ndërtuar në kohën turke për mbrojtjen e qytetit. Mbi tabje janë ndërtuar ura kalimi. Këto quhen porta: Port’ e Janinës, e Mitikës etj.
- Teqej’ e Sheh Sabriut - gërmadhë teqeje me një kube e cila ka një kamare, në qendër. Sabri Preveza ka qenë një atdhetar i shquar i rilindjes kombëtare shqiptare. Teqenë ai e pati kthyer në një shkollë shqipe.
- Uçkalaja - kala, në qendër.
- Vasha - fortifikata ku qe vendosur artileria bregdetare (koha turke).
- Vathi - liman i madh i Prevezës (Drini).
- Xhamia e Ali Pasha Tepelenës – xhami e ndërtuar nga Ali Pasha Tepelena, në P.
- Xhami e Ahmet Aga Dinos - xhami i ndërtuar nga Ahmet Aga Dinua.
- Xhamia e Pazarit - xhami, në qendër.
Shih edhe
RedaktoLidhje të jashtme
RedaktoLajmesh (dokumentar)
Redakto- Mema, Marin (prill 8, 2017). "Preveza në Greqi, ku ende flitet gjuha Shqipe". Top Channel Albania. (në shqip). Vizituar në mars 11, 2018.
Burimet
Redakto- ^ Fatos Mero Rrapaj (1995). Fjalori Onomastik i Epirit. Eurorilindja. f. 399.
- ^ Rrapaj. Fjalori Onomastik i Epirit. 1995. f. 399-401. Treguan: 1) Inez Bubeqi - 60 vjeç-tregetar, me arsim fillor turk, nga Arpica, ka banuar në Prevezë. 2) Lut Refati - 73 vjeç, bari analfabet, nga Luarati, ka banuar në Prevezë. shkurt 1960.