Riciklimi

Riciklimi është procesi i shndërrimit të mbetjeve në materiale dhe objekte të reja. Ky koncept shpesh përfshin rikuperimin e energjisë nga materialet e mbeturinave. Riciklimi i një materiali varet nga aftësia e tij për të rifituar vetitë që kishte në gjendjen e tij origjinale.^[1] Është një alternativë ndaj depozitimit "konvencional" të mbetjeve që mund të kursejë materiale dhe të ndihmojë në uljen e emetimeve të gazeve serrë. Ai gjithashtu mund të parandalojë humbjen e materialeve potencialisht të dobishme dhe të zvogëlojë konsumin e lëndëve të para të freskëta, duke reduktuar përdorimin e energjisë, ndotjen e ajrit (nga djegia) dhe ndotjen e ujit (nga deponimi).

Riciklimi është një komponent kyç i reduktimit modern të mbetjeve dhe është komponenti i tretë i hierarkisë së mbetjeve "Redukto, Ripërdor dhe Ricikloje".^[2]^[3] Ai promovon qëndrueshmërinë mjedisore duke hequr hyrjen e lëndëve të para dhe duke ridrejtuar prodhimin e mbetjeve në sistemin ekonomik.^[4] Ekzistojnë disa standarde ISO që lidhen me riciklimin, të tilla si ISO 15270:2008 për mbetjet plastike dhe ISO 14001:2015 për kontrollin e menaxhimit mjedisor të praktikës së riciklimit.

Materialet e riciklueshme përfshijnë shumë lloje të qelqit, letrës, kartonit, metalit, plastikës, gomave, tekstileve, baterive dhe elektronikës. Kompostimi dhe ripërdorimi i mbeturinave të biodegradueshme - të tilla si mbetjet e ushqimit dhe kopshtit - është gjithashtu një formë riciklimi.^[5] Materialet për riciklim ose dorëzohen në një qendër riciklimi shtëpiake ose merren nga koshët buzë rrugës, pastaj renditen, pastrohen dhe ripërpunohen në materiale të reja për prodhimin e produkteve të reja.

Në zbatimet ideale, riciklimi i një materiali prodhon një furnizim të ri të të njëjtit material - për shembull, letra e përdorur e zyrës do të konvertohej në letër të re zyre dhe shkuma e përdorur e polistirenit në polistiren të ri. Disa lloje materialesh, të tilla si kanaçe metalike, mund të riprodhohen në mënyrë të përsëritur pa humbur pastërtinë e tyre.^[6] Me materiale të tjera, kjo është shpesh e vështirë ose shumë e shtrenjtë (krahasuar me prodhimin e të njëjtit produkt nga lëndët e para ose burime të tjera), kështu që "riciklimi" i shumë produkteve dhe materialeve përfshin ripërdorimin e tyre në prodhimin e materialeve të ndryshme (për shembull, kartoni). Një formë tjetër riciklimi është shpëtimi i materialeve përbërëse nga produkte komplekse, për shkak të vlerës së tyre të brendshme (si plumbi nga bateritë e makinave dhe ari nga tabelat e qarkut të printuar), ose natyrës së tyre të rrezikshme (p.sh. heqja dhe ripërdorimi i merkurit nga termometrat dhe termostatët).

Shiko edhe

Malli i përdorur

Referime

^ Villalba, G; Segarra, M; Fernández, A.I; Chimenos, J.M; Espiell, F (dhjetor 2002). "A proposal for quantifying the recyclability of materials". Resources, Conservation and Recycling. 37 (1): 39–53. Bibcode:2002RCR....37...39V. doi:10.1016/S0921-3449(02)00056-3. ISSN 0921-3449. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Lienig, Jens; Bruemmer, Hans (2017). "Recycling Requirements and Design for Environmental Compliance". Fundamentals of Electronic Systems Design. fq. 193–218. doi:10.1007/978-3-319-55840-0_7. ISBN 978-3-319-55839-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ European Commission (2014). "EU Waste Legislation". Arkivuar nga origjinali më 12 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Geissdoerfer, Martin; Savaget, Paulo; Bocken, Nancy M.P.; Hultink, Erik Jan (1 shkurt 2017). "The Circular Economy – A new sustainability paradigm?" (PDF). Journal of Cleaner Production. 143: 757–768. Bibcode:2017JCPro.143..757G. doi:10.1016/j.jclepro.2016.12.048. S2CID 157449142. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 31 mars 2021. Marrë më 8 prill 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ League of Women Voters (1993). The Garbage Primer. New York: Lyons & Burford. fq. 35–72. ISBN 978-1-55821-250-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Lilly Sedaghat (2018-04-04). "7 Things You Didn't Know About Plastic (and Recycling)". National Geographic. Arkivuar nga origjinali më 25 janar 2020. Marrë më 2023-02-08. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] Villalba, G; Segarra, M; Fernández, A.I; Chimenos, J.M; Espiell, F (dhjetor 2002). "A proposal for quantifying the recyclability of materials". Resources, Conservation and Recycling. 37 (1): 39–53. Bibcode:2002RCR....37...39V. doi:10.1016/S0921-3449(02)00056-3. ISSN 0921-3449. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Lienig_&_Bruemmer_2017-2] Lienig, Jens; Bruemmer, Hans (2017). "Recycling Requirements and Design for Environmental Compliance". Fundamentals of Electronic Systems Design. fq. 193–218. doi:10.1007/978-3-319-55840-0_7. ISBN 978-3-319-55839-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[ECWaste-3] European Commission (2014). "EU Waste Legislation". Arkivuar nga origjinali më 12 mars 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Geissdoerfer, Martin; Savaget, Paulo; Bocken, Nancy M.P.; Hultink, Erik Jan (1 shkurt 2017). "The Circular Economy – A new sustainability paradigm?" (PDF). Journal of Cleaner Production. 143: 757–768. Bibcode:2017JCPro.143..757G. doi:10.1016/j.jclepro.2016.12.048. S2CID 157449142. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 31 mars 2021. Marrë më 8 prill 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[gar-5] League of Women Voters (1993). The Garbage Primer. New York: Lyons & Burford. fq. 35–72. ISBN 978-1-55821-250-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[NG-6] Lilly Sedaghat (2018-04-04). "7 Things You Didn't Know About Plastic (and Recycling)". National Geographic. Arkivuar nga origjinali më 25 janar 2020. Marrë më 2023-02-08. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]