Rosa Sensat

Rosa Sensat Vila (17 qershor 1873 – 1 tetor 1961) ishte mësuese katalane. Ajo kontribuoi në zhvillimin e arsimit publik katalan gjatë pjesës së tretë të shek. XX.

Rosa Sensat

Jeta

Mësimet e para i mori në Barcelonë dhe në Madrid në Escuela Central de Magisterio(Shkolla e Studimeve Qendrore Edukuese). Pas kësaj ajo studion në Institutin Rousseau të Gjeneves dhe në shkollat e tjera evropiane, ku mësoi shumë mbi edukatën bashkëkohore.

Në vitet 1900 ajo kaloi provimet publike që të bëhej drejtoreshë e një shkolle në en:Alacant. Gjithsesi, ajo u martua me David Ferrer në vitin 1903 dhe së bashku u zhvendosën në Barcelonë. Një vit më vonë, lindi vajza e tyre e parë, Angels Ferrer Sensat.

Rosa Sensat vazhdoi me përpjekjet e saja për përhapjen e edukimit bashkëkohor, dhe më 1914 u bë drejtoresha e parë e seksionit të vajzave në Shkollën për Pyje në Barcelonë. Në vitin 1921 ajo mori mandatin për të dizajnuar studiot e Institutit të Kulturës dhe Bibliotekën Popullore të Grave në Bareclonë, qendër kulturore e krijuar në vitin 1909 nga en:Francesca Bonnemaison, e cila ishte qendra e parë në Evropë për femrat e fokusuara në kulturë dhe edukim. Gjatë kësaj periudhe, Rosa Sensat mbajti kurse dhe konferenca për programet edukuese të en:Mancomunitat de Catalunya, në shkollat verore dhe po ashtu në Institutin e Kulturës dhe të Bibliotekës Popullore të Grave. Po ashtu, ajo mori pjesë në disa konferenca ndërkombëtare të edukimit siç janë: Konferenca e parë kombëtare e edukimit primar (Barcelonë, 1909), Konferenca e tretë ndërkombëtare në Enseignement Menager (Paris, 1922) dhe Konferenca Écoles Nouvelles (Nice, 1932).

Sensat mbajti postin e drejtoreshës në Shkollën e Vajzave deri në vitin 1930, kur ajo u bo drejtoreshë e Barcelona Grup Escolar Milà i Fontanals. E prekur rëndë nga Lufta Civile Spanjolle dhe pasoja e saj, ajo u pensionua në vitin 1939.

Parimet pedagogjike

Parimet pedagogjike të Rosa Sensatit kalojnë nëpër respektimin e plotë të personit, të integrimit të lojës dhe kënaqësisë estetetike në programin mësimore. Ngjarjet e përditshme përdoren për të mësuar përmbajtjen e shkollës, larg nga akademikizmi, që më vonë u bë mësim i njohur. Sipas saj, baza e edukimit është çerdhja dhe shkolla fillore dhe për këtë arsye duhet të ketë trajnim të mirë të mësuesve në mënyrë që të sigurohen mjetet e nevojshme për të vazhduar mësimin për të gjithë nxënësit.

Veprat

Librat

• Viaje pedagógico a Francia, Suiza y Alemania en el año 1911. Memoria presentada al Ayuntamiento de Barcelona por varios maestros públicos(1912)
• Curs normal d'ensenyament domèstic per a mestresses (1921)
• Discurs de l'acte inauguralal del curs 1922-1923 (1922)
• Rapport de la directrice et professeur du curs Rosa Sensat présenté au IIIème Congrès d'Enseignement ménager (1922)
• Del vestit i la seva conservació (1922/23)
• Les ciències en la vida de la llar. Barcelona: Publicacions de l'Associació Protectora de l'Ensenyança Catalana (1923)
• Como se enseña la economía doméstica (1927)
• Hacia la nueva escuela (1934)

Artikujt

• Escuelas especiales de higiene y economía doméstica. Necesidad de la enseñanza de la higiene infantil en las normales de maestras y en las escuelas de niñas (1912)
• Verdadero concepto de los deberes sociales de la mujer y estudio sobre la educación que debiera dársele para cumplir con su misión de esposa y madre (1916)
• Resum de les converses tingudes amb la D. Rosa Sensat respecte al funcionament de les colònies escolars (1918)
• Rapport de Mme. Rosa Sensat (1922)
• Estudio de los colores (1924)
• La enseñanza doméstica en Barcelona (1926)
• La escuela al aire libre (1929)
• Momentos escolares (1930)
• L'Institut de Cultura y Biblioteca Popular: rapport presenté par Mme. Rosa Sensat (1930)
• Nuestras clases de párvulos (1932)
• Los estudios de la naturaleza en la escuela primaria (1933)
• Reflexions sobre el moment actual de la nostra escola pública (1933)
• Hacia la nueva escuela (1934)
• Problema d'educació (1935)

Kushtuar Rosa Sensatit

• Ainaud de Lasarte, Josep M. (2001). «Rosa Sensat, (1873.1961)». En: Mestres que han fet Catalunya. Barcelona: Mediterrània
• Bernal, J.M. (2001). Renovación pedagógica y enseñanza de las ciencias: medio siglo de propuestas y experiencias escolares (1882-1936). Madrid: Biblioteca Nueva.
• Caivano, Fabricio (2000). «La meitat del camí». El País. Quadern de cultura
• Cortada Andreu, Esther (1988). Escuela mixta y coeducación en Cataluna durante la II República. Madrid: Instituto de la Mujer.
• Cortada, Esther; Macià, Elisenda (1990-1991). «Escola, ciència i llar: la nova economia domèstica i la formació del professorat ménager». Educació i Cultura, Revista mallorquina de pedagogia, núm. 8-9, (1990-1991)
• Cortada Andreu, Esther (2005). «Rosa Sensat Vilà. Devoción por la naturaleza». En: Treinta retratos de maestras. Madrid: CISSPRAXIS
• Cortada Andreu, Esther (2008). «Feminisme i educació als inicis del segle XX». En: Pedagogia, política i transformació social (1900-1917). L'educació en el context de la fundació de l'Institut d'Estudis Catalans. Barcelona: Societat d'Història dels Països de Llengua Catalana, filial de l'Insitut d'Estudis Catalans
• Cortada Andreu, Esther (2009). «Rosa Sensat i Vilà: una ciència de la vida en una escola com la llar». En: Moments històrics de les dones a Catalunya. Institut Català de les Dones.
• Diego Pérez, C.(1996). «Rosa Sensat (Masnou, 1873-Barcelona, 1961)». En: Ruiz Berrio, J. (dir.). La educación en España. Textos y Documentos. Madrid: Actas
• Gonzàlez-Agàpito, Josep (1989). Rosa Sensat i Vilà, fer de la vida escola. Barcelona: Edicions 62.
• Gonzàlez-Agàpito, Josep (1996). «Cronologia, bibliografia i pròleg». En: Sensat, Rosa. Vers l'escola nova. Vic: Eumo.
• «Homenatge a Rosa Sensat» (1992). En: Els debats de l'Institut: cicle de conferències i taules rodones. Barcelona: Insittut Català de la Dona.
• La mestra Rosa Sensat (2007). Informació bibliogràfica de la Biblioteca de l'Associació de Mestres Rosa Sensat
• Morante Valero, Francisco (1995). «Renovació pedagògica i repressió franquista de postguerra: el cas de Rosa Sensat i Vilà». En: Temps d'educació, núm. 13, (1er semestre 1995)
• «Rosa Sensat: l'escola de la vida» (2006). En: Catalunya Recerca, núm. 12 (juny 2006)
• «Sensat i Vilà, Rosa (El Masnou, Barcelona, 17-VI-1873-Barcelona, 1-X-1961)» (2000). En: Mujeres en la historia de España. Barcelona: Planeta
• Solsona, Núria (1999) .«La educación dirigida a las amas de casa. Las aportaciones de Rosa Sensat». En: Interacciones ciencia y género. Discursos y prácticas científicas de mujeres. Barcelona: Icaria
• Conversa mantinguda amb Angeleta Ferrer Sensat, filla de Rosa Sensat (03/07/1986)

Nderimet

Një grup mësuesish krijuan Escola de Mestres Rosa Sensat (Shkolla Rosa Sensat) më 1955, në shenjë mirënjohjeje për punën e Rosa Sensatit në ngritjen e edukimit bashkëkohor dhe për aftësitë e saj menaxhuese.

Lidhje të jashtme

• [1]
• Gran Enciclopèdia Catalana
• Rosa Sensat's personal archive
• Biografia a Rosasensat.org
• Biografia al Diccionari Biogràfic de Dones
• Biografia a Gencat.cat