Shtëpia muze e Avni Rustemit

Shtëpia muze e Avni Rustemit është një vend i veçantë që i kushtohet kujtesës dhe veprës patriotike të Avni Rustemit, një figurë e shquar e Luftës Nacional-Çlirimtare në Shqipëri. Shtëpia e lindjes së Avni Rustemit ndodhet në Libohovë, një qytet i vogël i vendosur në rrethin e Gjirokastrës, një rajon i njohur për kontributin e tij në historinë dhe kulturën shqiptare.

Në vitin 1965, për të nderuar trashëgiminë dhe sakrificën e Avni Rustemit për lirinë e vendit, u vendos që të krijohej një muze në qytetin e tij të lindjes. Muzeu u vendos në një godinë njëkatëshe në zonën e Pazarit, afër qendrës së qytetit. Ky muzeu, me eksponatet dhe materiale arkivore që përmbante, do të prezantonte jetën dhe aktivitetin e Avniut në shërbim të çështjes kombëtare. Fotografitë, dokumentet historike, reliket dhe sendet personale të Avni Rustemit do të ishin pjesë e prezantimeve në muze.

Për rreth 20 vite, muzeu i Avni Rustemit priti vizitorë nga të gjitha anët e vendit, si dhe studiues dhe historianë nga jashtë Shqipërisë. Ndërkaq, në vitin 1986, muzeu u zhvendos në shtëpinë e lindjes së Avni Rustemit në lagjen Marinë të qytetit të Libohovës. Përpara se të bëhej kjo zhvendosje, shtëpia u nënshtrua një procesi restaurimi për të rikrijuar ambientin autentik të një banese tradicionale libohovite.

Shtëpia e restauruar u shndërrua në një ambient të veçantë, duke ruajtur karakteristikat e një banese tradicionale të zonës. Dhomat e shtëpisë, si dhe oborri karakteristik, u prezantuan si pjesë e prezantimeve muzeale. Materialet arkivore të muzeut të mëparshëm u zhvendosën në ambientet e reja, ndërsa u shtuan edhe relike dhe dokumente të tjera për të pasuruar fondin e muzeut.

Shtëpia muze e Avni Rustemit bëri pjesë në strukturat administrative të Shtëpisë së Kulturës në Libohovë. Ishte një qendër e rëndësishme për studimin dhe promovimin e trashëgimisë së Avni Rustemit si dhe për historinë dhe kulturën e zonës së Libohovës.

Në muze ishin prezantuar objekte të përdorura nga Avni Rustemi gjatë angazhimit të tij patriotik, si librat, fletoret, dhe sende të tjera personale. Një nga objektet që tërhoqi vëmendjen e vizitorëve ishte revolveri me të cilin Avni Rustemi kreu atentatin ndaj Esat Pashë Toptanit në vitin 1920 në Paris. Muzeu ishte një pikë referimi për të kuptuar dhe vlerësuar kontributin e Avni Rustemit në historinë e Shqipërisë.

Punonjësit e muzeut kujtojnë me krenari se shtëpia muze e Avni Rustemit ishte një destinacion i vizituar nga mijëra vizitorë çdo vit, duke përfshirë edhe studiues dhe historianë nga jashtë vendit. Trashëgimia e Avni Rustemit vazhdon të mbetet një burim frymëzimi për brezat e ardhshëm të shqiptarëve, dhe muzeu që i kushtohet jetës dhe veprës së tij mbetet një pikë kryesore për t'i kujtuar dhe për t'i dhënë kuptim kontributit të tij për lirinë dhe pavarësinë e vendit.