Forca Detare Shqiptare: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v Referencat e info mbi forcat detare Shqiptare ~~~~ |
v Komandantët në vite e Forcave Detare Shqiptare |
||
Rreshti 1:
{{Infobox degë e ushtrisë|battle_honours = <!-- Commanders -->|current_commander = Gjen. Brigade Qemal Shkurti|data = 1925-Sot|figura = [[Skeda:Albanian Naval Forces.svg|200px]]|identification_symbol = [[File:Albanian Naval Forces insignia.svg|80px]]|identification_symbol_label = Identifikuesi
<!-- Aircraft --|notable_commanders = <!-- Insignia -->|shteti = {{ALB}}|struktura_e_komandes = [[Forcat e Armatosura të Republikës së Shqipërisë]]|type = Naval Forces|unit_name = Forcat Detare Shqiptare|Personel aktiv = 2.100|historia = [[ Flota Luftarako-Detare (FLD) ]]}}<em>[[Forcat Detare Shqiptare|Forca Detare]] </em>janë hallka e [[Forcat e Armatosura të Republikës së Shqipërisë|forcave të armatosura]] <em>përbëhet nga Komanda FD, [[Shtabi i Forcave Detare Shqiptare|Shtabi FD]], [[Kompania e Mbështetjes së Shtabit]] (kmbsh), [[Kantieri Detar i Ndërtimit të Anijeve]], [[Qendra e Vëzhgimit Detar]] (QVD), [[Hidrografia]], [[Qendra e Zhytjes dhe Flotilja Detare]]</em>
== Misioni ==
Rreshti 17:
== Historiku i Forcave Detare ==
Me shpalljen e pavarësisë më [[28 nëntor|28 nëntor 1912]], u bënë përpjekjet e para për organizimin e FD [[shqiptare]] nga qeveria e [[Ismail Qemali|Ismail Qemalit]], por fillimi i [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore]] e ndërpreu këtë angazhim.Në vitin [[1925]], organizimi i ushtrisë synoi të bëhej mbi bazën e statusit të [[Shqipërisë]] hartuar më [[1925|07.03.1925]]. Mbi bazën e këtij statusi u krijua Komanda e Përgjithshme e Fuqive Ushtarake.Më [[25 dhjetor]] [[1925]], mbërrijnë nga [[Italia]] dy anije 190 tonësh, të cilat u emërtuan me emrat domethënës "[[Shqipëria]]" dhe "[[Skënderbeg]]". Këto anije u pajisën me efektiva marinarësh duke kryer detyra në interes të luftës kundër kontrabandës në brigjet [[shqiptare]].
[[Skeda:Katrat.png|thumb|301x301px|Kater [[Siluruesi|silurues]] tip [[Huchuan]]]]
[[File:Projekti 613 klasi Whiskey.jpg|thumb|298x298px|4 Nëndetëse [[Projekti 613 klasi Whiskey]]]]
Më [[1928]], u krijua Komanda e Marinës dhe më konkretisht më 24.06.1928, kur u mblodhën rekrutët e parë për këtë armë.
Më [[1934]], u blenë po nga [[Italia]] edhe dy anije të tjera të lehta, të cilat u emërtuan "[[Saranda]]" dhe "[[Durrësi]]". Gjatë periudhës së [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]] pothuajse u shkatërrua gjithçka nga këto anije.Çlirimi i [[Shqipërisë]] e gjeti Flotën Shqiptare në gjendje të mjerueshme me pothuajse të gjitha anijet e mbytura në portet e bregdetit [[shqiptar]]. Në prill [[1945]], u krijua [[Kantieri Detar- Durrës]] për riparimin e varkave ekzistuese , nxjerrjen e anijeve të mbytura gjatë luftës dhe përgatitjen e tyre për qëllime ushtarake.Më [[15 gusht 1945]], u bë përurimi i hedhjes në ujë të dy motoskafëve trofe, me numër [[MS-10]] dhe [[MS-12]]. Këto motoskafë u armatosën me mitraloz të lehtë dhe filluan patrullimin për ruajtjen e ujërave bregdetare në [[Vlorë]] e [[Sarandë]]. Në këtë periudhë u punua me një vizion të qartë për zhvillimin dhe perspektivën e [[Forcat Detare Shqiptare|Forcave Detare]], duke shfrytëzuar edhe konjukturat politike të kohës. Kështu mund të përmendim vitet ’53-’54, që shënuan fillimin e një etape të re zhvillimi të [[Flota Luftarako-Detare (FLD)|FD]] me pajisjen e tyre me silurhedhëse e më vonë me minaheqëse, gjuajtës detar dhe anije ndihmuese të llojeve të ndryshme.▼
Më [[14 shkurt]] [[1954]], u krijua Skuadrilja e Katrave Silurues me vendbazim në ishullin e [[Sazani|Sazanit]], kjo shënon edhe fillimin e një stadi të ri zhvillimi të [[Flota Luftarako-Detare (FLD)|FD]].Zhvillimi e modernizimi i flotës filloi me ritme të shpejta, sidomos pas vitit [[1957]]. Më [[21 shtator]] [[1958]], filloi aktivitetin një nga njësitë më speciale e më të rëndësishme të [[Flota Luftarako-Detare (FLD)|FD]] shqiptare, Njësia e [[Nëndetëset e klasit Whiskey|Nëndetëseve]], në përbërje të së cilës ishin 4 nëndetëse të prodhuara në ish-[[Bashkimi Sovjetik|Bashkimin Sovjetik]].▼
▲Më [[15 gusht 1945]], u bë përurimi i hedhjes në ujë të dy motoskafëve trofe, me numër [[MS-10]] dhe [[MS-12]]. Këto motoskafë u armatosën me mitraloz të lehtë dhe filluan patrullimin për ruajtjen e ujërave bregdetare në [[Vlorë]] e [[Sarandë]]. Në këtë periudhë u punua me një vizion të qartë për zhvillimin dhe perspektivën e [[Forcat Detare Shqiptare|Forcave Detare]], duke shfrytëzuar edhe konjukturat politike të kohës. Kështu mund të përmendim vitet ’53-’54, që shënuan fillimin e një etape të re zhvillimi të [[Flota Luftarako-Detare (FLD)|FD]] me pajisjen e tyre me silurhedhëse e më vonë me minaheqëse, gjuajtës detar dhe anije ndihmuese të llojeve të ndryshme.
▲Zhvillimi e modernizimi i flotës filloi me ritme të shpejta, sidomos pas vitit [[1957]]. Më [[21 shtator]] [[1958]], filloi aktivitetin një nga njësitë më speciale e më të rëndësishme të [[Flota Luftarako-Detare (FLD)|FD]] shqiptare, Njësia e [[Nëndetëset e klasit Whiskey|Nëndetëseve]], në përbërje të së cilës ishin 4 nëndetëse të prodhuara në ish-[[Bashkimi Sovjetik|Bashkimin Sovjetik]].
Në gusht të vitit [[1961]], u hap [[Shkolla e Marinës|Shkolla e Marinës në Vlorë]], sot [[Shkolla e Trupës e Detarisë]], e cila ka luajtur një rol të madh në përgatitjen dhe furnizimin e [[Flota Luftarako-Detare (FLD)|Flotës Luftarake Detare]] me kuadro oficerë.Periudha e viteve [[1961]]-[[1980]], shënoi zhvillimin e mëtejshëm të [[Forcat Detare Shqiptare|Forcave Detare]], krijimin e disa reparteve të KS, kompletimin me anije luftarake moderne të kohës. U krijua Shërbimi [[Hidrografik]], si organizim sigurimi lundrimordetar e të veprimeve luftarake, i cili përgatiti e ngriti një varg faro-fenerësh në gjithë bregdetin, u modernizuan mjaft pika sinjal-vrojtuese dhe u pajisen me një rrjet të gjerë radiolokatorësh.Periudha e viteve [[1980]]-[[1990]], mund të konsiderohet si periudha e vijueshmërisë së lundrimeve, mbijetesës, drejtimin dhe sigurimin e gatishmërisë teknike të anijeve mbiujëse e nënujëse. Një kontribut të madh në këtë drejtim ka dhënë edhe Kantieri [[Detar i Riparimit të Anijeve]] në [[Pashaliman]].
Mbas viteve ’90, për [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] shtrohej detyra e ristrukturimit, rikonceptimit të reparteve të saj për një integrim të natyrshëm me strukturat e [[NATO]] dhe BEP-it. Në këtë periudhë vlen për t'u theksuar, mbështetja që dhanë kuadrot dhe efektivat e [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] për proceset demokratike në vend, fal pjekurisë politike, shpirtit atdhetar e demokrat. U rrit në mënyrë të ndjeshme, bashkëpunimi me flotat e vendeve perëndimore e veçanërisht me ato të [[NATO]], ku u zhvilluan me sukses mjaft stërvitje të përbashkëta, si "[[SAREX-I]]", " [[SAREX-2]]", "[[MAREX-I]]", "[[MAREX-2]]" etj, në të cilat kuadrot tanë treguan një nivel të lartë profesional, nivel i cili u vlerësua nga të huajt.
Ngjarjet tronditëse të marsit [[1997]], shkaktuan në repartet e [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] dëme shumë të mëdha. Gjysma e dytë e vitit [[1997]] dhe viti [[1998]], shënon një etape ringritjeje dhe riorganizimi të reparteve të [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] pas shkatërrimit total. Pas një pune këmbëngulëse dhe përkushtimi maksimal të kuadrove e efektivave të [[Forcat Detare Shqiptare|FD]], u bë e mundur ringritja dhe funksionimi i Distrikteve Detare të [[Durrësi|Durrësit]] e [[Vlorë|Vlorës]], si dhe Bazat Ndihmuese ,[[Sarandë]] e [[Shëngjin]]. Vlen për t'u përmendur në këtë proces ringritjeje, ndihma e partnerëve tanë perëndimorë si :[[SHBA]], [[Italia]], [[Turqia]], [[Greqia]], [[Gjermania]], etj.Mbas vitit [[1997]], u synua ringritja e [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] me anije të cilat gjatë ngjarjeve të marsit u strehuan në [[Itali]],dhe që fal marrëveshjes së përbashkët të të dy shteteve, pas riparimit u rikthyen në [[Shqipëria|Shqipëri]].Në mars të vitit [[1998]], me ndihmën e qeverisë së [[SHBA]], [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] u pajisën me 5 [[motovedeta]], të cilat u bënë protagoniste të operacioneve SAR në vitet e ardhshme.Më [[1998]], si rezultat i kohës së gjatë të përdorimit dolën jashtë strukturave luftarake të [[Forcat Detare Shqiptare|FD]], të 4 [[Nëndetëset e klasit Whiskey|nëndetëset]] e saj pas një veprimtarie 40-vjeçare.
Në vitin [[2002]], me kontributin e qeverisë italiane pas miratimit të ligjit të [[Forcat Detare Shqiptare|Rojës Bregdetare shqiptare]], nr. 8875 datë. 04.04.[[2002]], [[FD]] u pajisën dhe me 6 [[motovedeta]] nga [[Italia]], të cilat së bashku me anijet [[Amerikan|amerikane]] u futën në strukturat e [[Rojës Bregdetare]]. Në gusht [[2002]], 14 anije të [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] morën pjesë në operacionin e gjerë antitrafik "[[PUNA]]", në bashkëpunim me organet e rendit, antikontrabandës, peshkimit, etj, i cili u realizua me sukses dhe bëri të mundur bllokimin e këtij trafiku.Qershor [[2004]], dhurohen nga pala [[italiane]] 6 [[motovedeta]] për [[Rojën Bregdetare]], duke e çuar në 12 numrin e tyre.Më [[12-23 shtator]] [[2005]], në rajonin e Gjirit të [[Vlorë|Vlorës]] u zhvillua stërvitja më e madhe e përbashkët detare “[[Cooperative Engagement-05]]’’ me pjesëmarrjen e flotave të 14 vendeve të ndryshme të botës. [[Forcat Detare]] morën pjesë me 19 anije të tipeve të ndryshme. Në shkurt [[2007]], filloi puna për zbatimin e [[Sistemit të Integruar të Vëzhgimit të Hapësirës Detare]], projekt që po zbatohet nga firma prestigjioze [[Amerikanë|amerikane]] “[[Lockheed-Martin]]”.Në qershor të vitit [[2007]], [[Forcat Detare]] kaluan në strukturën e re, Brigadë Detare me dy Flotilje (FDV E FDJ) dhe një [[Batalion Logjistik]]. Gjatë këtij viti, nga efektivat e [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] u ndërmorën mbi 10 operacione kërkim-shpëtimi dhe disa stërvitje brenda e jashtë vendit në bashkëpunim me flotat partnere të [[NATO]].Në nëntor [[2007]], u nënshkrua marrëveshja me [[Holandezët|Holandën]], (Kantieri “[[DAMEN SHIPYARD]]) , për pajisjen e [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] me 4 anije patrulluese.Më [[4 dhjetor]] [[2007]], në paradën e zhvilluar me rastin e [[95- vjetorit]] të krijimit të [[Forcat Detare Shqiptare|FA]] Shqiptare, [[Forcat Detare Shqiptare|FD]] u përfaqësua denjësisht me 2 kuadrate, (një me kuadro, një me detarë).Më datë 07.02.[[2008]], në [[Ministria e Mbrojtjes e Shqipërisë|Ministrinë e Mbrojtjes]] u zhvillua ceremonia e nënshkrimit të Memorandumit Taktik të Mirëkuptimit për pjesëmarrjen e [[Shqipërisë]] në operacionin “[[Active Endeavour]]”, (TMOU).Ky memorandum përcakton detyrat dhe mënyrat e pjesëmarrjes së vendit tonë në operacionet “[[Active Endeavour]]”, në kuadrin e [[NATO]], që përfshin kryesisht shkëmbimin reciprok të informacionit mbi situatën detare në zonat gjeografike ku shtrihet ky operacion, komunikimet , pajisjet e nevojshme si dhe bashkëveprimin e mëtejshëm midis palëve në këto fusha.Nga data 1-5 mars [[2008]], 5 anije të Grupit të 2-të Detar të [[NATO]] ([[SNMG2]]), me qendër në [[Napoli]] zhvilluan një vizitë portuale në vendin tonë.
[[File:Albania Army Navy Iliria P-131.jpg|thumb|343x343px|
Anija e patrullimit [[Iliria (anije patrullimi)|Iliria]] P-131
]]
Qëllimi i kësaj vizite ishte forcimi i bashkëpunimit dhe rritja e mirëkuptimit midis vendit tonë dhe strukturave të [[NATO]].Grupi i 2-të i anijeve përbëhet nga: [[TCG SALIHREIS]] ([[Turqia|Turqi]]), anije flamurtare, [[HMS SOMERSET]] ([[Britania e madhe|Britani e Madhe]]), [[ITS EURO]] ([[Itali]]), [[FGS NIEDERSACHSEN]] ([[Gjermania|Gjermani]]) dhe [[HS HYDRA]] ([[Greqia|Greqi]]).Misioni i Grupit të 2-të të anijeve është kryerja e operacioneve të ndryshme në [[Detin Mesdhe]].Gjatë kësaj vizite, ekuipazhet e anijeve të [[NATO]] vizituan vende të rëndësishme historike dhe kulturore në [[Durrës]], [[Krujë]], [[Berat]], etj, si dhe zhvilluan aktivitete sportive me repartet e BrD dhe strukturat e [[Policisë së Sigurisë Portuale]]. Në datën [[5 shtator]] [[2008]], në Kalatën Nr. 5 të [[Portit të Durrësit]] u zhvillua ceremonia e përurimit të anijes “[[Iliria]]” ([[Iliria (anije patrullimi)|P-131]]), e cila mbërriti në Shqipëri në kuadër të zbatimit të kontratës me Kompaninë [[Holandezët|Holandeze]] “[[DAMEN SHIPYARD]]”. Në këtë ceremoni morën pjesë autoritete të larta politike dhe ushtarake si:
Kryeministri i [[Republikës së Shqipërisë]] z. [[Sali Berisha]], [[Ministria e Mbrojtjes e Shqipërisë|ministri i Mbrojtjes]] Z. [[Gazmend Oketa]], përfaqësues të [[Këshilli i Ministrave i Shqipërisë|Këshillit të Ministrave]], presidencës, [[ambasadorë]] të vendeve të [[NATO]], A3 të Partneritetit për Paqe, përfaqësues të Komisionit të Sigurisë Kombëtare, autoritete të pushtetit vendor të rrethit të [[Durrësi|Durrësit]], shefi [[Shtabi i Përgjithshëm|Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura]], gjeneral brigade [[Maksim Malaj]], komandanti i [[Forcë e Bashkuar|Forcës së Bashkuar]], gjeneral brigade [[Agim Lala]], komandantë të reparteve të ndryshme, atashe ushtarakë të akredituar në vendin tonë, shefa të Misioneve të Huaja ushtarake në vend, përfaqësues të Kantierit “[[DAMEN SHIPYARD]]”, në të cilin u ndërtua kjo anije etj.
Mbas një pune njëvjeçare, në muajin nëntor [[2008]], u zhvilluan provat finale për marrjen në dorëzim të Sistemit të Integruar të Vëzhgimit Detar (SIVHD), të instaluar nga specialistët e kompanisë “[[Lockheed Martin]]”.
Line 126 ⟶ 101:
=== Anije ndihmëse ===
* '''Anije furnizimi tip [[Khobi]] (1?)
== Komandantët në vite ==
- Kundëradmiral<strong> [[Abdi Mati]]</strong> (1945-1957, shtator 1961-shtator 1973)
- Kundëradmiral <strong>[[Teme Sejko|Teme Seiko]]</strong> (1958 - gusht 1960)
- Kundëradmiral<strong> [[Hito Çako]]</strong> (shtator 1960 - shtator 1961)
- Pa gradë <strong>[[Qamil Poda]]</strong> (shtator 1973 - korrik 1981)
- Pa gradë <strong>[[Ndue Jaku]]</strong> (1981 - 1991)
- Kapiten i Rangut të I-rë<strong>[[Tasim Meçe]]</strong> (1991 - 1992)
- Kapiten i Rangut të I-rë <strong>[[Fitim Halili]]</strong> (1992 - 1993)
- Kundëradmiral <strong>[[Edmond Zhupani]]</strong> (1993 - 1994, 1996 - 1997)
- Kundëradmiral <strong>[[Muharrem Kuçana]]</strong> (1994 - 1996)
- Kapiten i Rangut të I-rë <strong>[[Vladimir Beja]]</strong> (mars - shtator 1997)
- Kapiten i Rangut të I-rë <strong>[[Robert Bali]] </strong>(shtator 1997 - tetor 1998)
- Kundëradmiral <strong>[[Kudret Çela]]</strong> (nëntor 1998 - mars 2005)
- Kapiten i Rangut të I-rë <strong>[[Kristaq Gërveni]]</strong> (mars 2005 - shtator 2009)
- Kundëradmiral <strong>[[Kudret Çela]]</strong> (shtator 2009 - janar 2012)
- Gjeneral brigade <strong>[[Qemal Shkurti]] </strong>(15 gusht 2012 e në vazhdim)
== Referencat ==
| |||