Ekonomia e Britanisë së madhe: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Rreshti 39:
'''Britania e Madhe''' njihet si fuqie madhe ekonomike botërore. Në zhvillimin e tillë ekonomik ka ndikuar pozita gjeografike në Oqeanin Atlantik, lidhshmëria e mirë me botën, shfaqja e parë e revolucionit industrial dhe baza relativisht e mirë në pasuritë nëntokësore. Këto përparësi janë manifestuar në zhvillimin e detarisë, të tregtisë dhe në zgjerimin e influencës së sajë në vise të ndryshme kolonial ;er në botë, duke sjellë Britaninë e Madhe në pozitë ë favorshme ekonomike. Në përpjekjet për koloni arrin që të konkurrojë Spanjës, Portugalisë, Holandës dhe Francës, që kanë pasur po këto aspirata, dhe të sigurojë dominimin në det, duke ushtruar kështu ndikim në afro një të katërtën e botës. Në saje të botës koloniale, shfrytëzimit të tyre qindvjeçar fillon faza më e rëndësishme e zhvillimit të shtetit. Në intensifikimin e ekonomik pa dyshim rëndësi të veçantë kanë pasur edhe zhvillimet e reja teknike që prodhimtarisë i kanë dhënë një dinamikë më të madhe. Procesi i industrializimit ka pasur mbështetje në pasuritë e drurit, qymyrit, mineralit të hekurit dhe lëndëve të para të sjella prej kolonive. Ecuria ekonomike, dinamika e tregut të brendshëm dhe atij të jashtëm në shekullin e XIX Anglinë e afirmuan si “punishte të botës, duke ia mundësuar të jetë edhe faktor vendimtar në ekonominë dhe politikën botërore. Në gjysmën e parë të shekullit të kaluar është nxjerrë prej xeheroreve të saj më tepër qymyr, mineral hekuri, zing, plumb dhe bakër, është prodhuar më tepër gizë, makina dhe tekstil se sa në të gjitha shtetet e botës. Në këtë fazë të zhvillimit ekonomia e Britanisë së Madhe i ofron aq shumë ekonomisë botërore, sa që në një mënyrë ka përcaktuar profilin e saj ekonomik. Llojllojshmëria e degëve industriale, bota e gjerë koloniale, fuqia e parë detare dhe të bankave të botës janë disa nga karakteristikat themelore të ekonomisë së këtij shteti në shekullin XIX, që mund të quhet edhe shekulli anglez. Britania e madhe për një kohë të gjatë ka qenë shtet i parë industrial në botë. Kapitali i grumbulluar ka mundësuar të investojë në ekonominë e shumë shteteve e që këto i kanë sjellë fitime shumë më të mëdha.
[[Skeda:RentUSAGerFraBri.png|thumb|300px|Krahasimi i [[PBB|Prodhimit të Brendshëm Bruto]] të Francës, Gjermanisë, Britanisë së Madhe dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës që nga viti 1825 e gjer në viin 1975.]]
== Gjeografia ==
Britania e Madhe ka qenë objekt i një shumëllojshmërie të proceseve në pllakat tektonike gjatë një periudhe shumë të gjatë kohe. Ndryshimi gjerësise dhe niveleve te detit kanë qenë faktorë të rëndësishëm në natyrën e sekuencave sedimentarë, ndërsa goditjet e njëpasnjëshme kontinentale kanë ndikuar në strukturën e saj gjeologjike me përgënjeshtrojnë mëdha dhe palosjen qenë një trashëgimi e çdo formim maleve (periudhë për ndërtimin e malore), shpesh të shoqëruara me aktivitetin vullkanik dhe metamorphism e sekuencave ekzistuese rock. Si rezultat i kësaj historie plot ngjarje gjeologjike, ishulli tregon një shumëllojshmëri të pasur të peizazheve.
Shkëmbinjtë më të vjetra në Britaninë e Madhe janë gneisses Lewisian, shkëmbinj metamorfik gjenden në veri perëndim të ishullit dhe në Hebride (me një dalje disa të vogla në vende të tjera), të cilat datojnë nga të paktën 2700 Ma (Ma = milion vjet më parë). Afrika e gneisses janë një përzierje komplekse e shkëmbinj formojnë malore North West dhe Grampian malore në Skoci. Këto janë në thelb mbetjet e shkëmbinjve sedimentarë palosur që janë depozituar në mes të 1000 Ma dhe 670 Ma mbi gneiss në atë që atëherë ishte në katin e oqeanit Iapetus.
Në kohën e tashme në veri të ishullit është në rritje si pasojë e peshës së Devensian akullit të hiqet. Jugore dhe lindore Britania është dobësi, në përgjithësi vlerësohet në 1 mm (1/25 inç) në vit, me zonën e Londrës fundosje në të dyfishtë shpejtësinë pjesërisht për shkak të ngjeshjes së vazhdueshme të depozitave të fundit balta.
== Industria ==
Industria ne Britaninë e madhe është mjaft e zhvilluar pra qe nga shekulli i xix ku tani për tani B.M. është duke e zhvilluar i. e mekanizmave, i. e xehroreve, i. autombilistike etj. nder degët e vjetra te industrisë ne B.M numerohen xehtari me metalurgjim e zeze, industria tekstile e makinave dhe ndërtimi i anieve te ndryshme ku janë te ndërtuara qe nga shekulli i xx.
| |||