Perandoria Austro-Hungareze: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
përmirësime teknike duke përdorur AWB
Rreshti 4:
 
Dinastisë Habsburge vendosi si Perandori i Austrisë mbi gjysma perëndimore dhe veriore të vendit që ishte Perandoria e Austrisë (Cisleithania ose Tokë të përfaqësuara në Reichsrat) dhe si Mbret i Hungarisë në lidhje me Mbretërinë e Hungaria (Transleithania apo Tokat e kurorës së Shën Stefanit) që gëzonte vetë-qeverisjes dhe përfaqësimin në punët e përbashkëta (kryesisht marrëdhëniet e jashtme dhe të mbrojtjes).
Të dy kryeqytetet e Monarkisë në Vjenë për Austri dhe në Budapest për Hungari. Austro-Hungaria ishte gjeografikisht, vendi i dytë më i madh në Evropë pas Perandoria Ruse (621 538  km ² ose 239.977 sq m në vitin 1905), dhe më e populluar e tretë (pas Rusisë dhe Perandorisë gjermane). Sot, ajo i mbuluar territorin ka një popullsi prej rreth 69 milion.
 
Si një perandori shumëkombëshe dhe pushtet të madh në një epokë e zgjimit kombëtar, ai ka gjetur jetën e saj politike e dominuar nga mosmarrëveshjet midis njëmbëdhjetë grupe kryesore kombëtare.
Monarkia mbante emrin ndërkombëtar të "Österreichisch-Ungarische Monarchie" (sipas vendimit të Franz Joseph I në 1868), i cili në mënyrë të plotë do të thotë "Mbretërive dhe tokave të përfaqësuara në Këshillin Perandorak dhe Tokat e kurorës së Shën Stefanit".
Dinastisë Habsburge vendosi si Perandori i Austrisë mbi gjysma perëndimore dhe veriore të vendit që ishte Perandoria e Austrisë (Cisleithania ose Tokë të përfaqësuara në Reichsrat) dhe si Mbret i Hungarisë në lidhje me Mbretërinë e Hungaria (Transleithania apo Tokat e kurorës së Shën Stefanit) që gëzonte vetë-qeverisjes dhe përfaqësimin në punët e përbashkëta (kryesisht marrëdhëniet e jashtme dhe të mbrojtjes).
Të dy kryeqytetet e Monarkisë në Vjenë për Austri dhe në Budapest të Hungarisë. Austro-Hungaria u gjeografikisht, vendi i dytë më i madh në Evropë pas Perandoria Ruse (621 538  km ² ose 239.977 sq m në vitin 1905), dhe më e populluar e tretë (pas Rusisë dhe Perandorisë gjermane). Sot, ajo i mbuluar territorin ka një popullsi prej rreth 69 milion.
Si një perandori shumëkombëshe dhe pushtet të madh në një epokë e zgjimit kombëtar, ai ka gjetur jetën e saj politike e dominuar nga mosmarrëveshjet midis njëmbëdhjetë grupe kryesore kombëtare.
Monarkia mbante emrin ndërkombëtar të "Österreichisch-Ungarische Monarchie" (në vendimin e Franz Joseph I në 1868), i cili në mënyrë të plotë do të thotë "Kingdoms dhe tokave të përfaqësuara në Këshillin Perandorak dhe Tokat e kurorës së Shën Stefanit".
 
Austro-hungarez i kompromisit të vitit 1867 i cili përuroi strukturë dualiste Perandorisë së në vend të ish-Perandorisë Austriake unitar (1804-67) lindi në një kohë kur Austria u zvogëluar në fuqi dhe pushtet- si në Gadishullin Italian (si rezultat i Austro - në Sardenjë të luftës së 1859) dhe mes shteteve të [[Konfederata Gjermane]].
Rreshti 26:
Ushtri e përbashkët ndryshuar emërtimin e saj nga k.k. teë k.u.k. vetëm në 1889, me kërkesë urgjente e qeverisë hungareze.
• K. k. (kaiserlich-königlich) ose Imperial-Royal ishte emërtim për institucionet e Cisleithania (Austri); mbretërore në këtë shkurtim do të thotë kurorën e Bohemi.
• K. u. (königlich-ungarisch), M. k. (Magyar királyi) ose Royal hungarez ishin institucionet e Transleithania, tokat e kurorës hungarez.
 
Në mediat, Kuk është shpesh keqpërdoret për institucionet kk.)
Rreshti 38:
Një e përbashkët e Këshillit Ministror vendosi qeverie të përbashkët: të përbërë nga tre ministrat për përgjegjësitë e përbashkëta (financave të përbashkët, ushtarake dhe politikën e jashtme), dy kryeministrat, disa Archdukes dhe monark. Dy delegacionet e përfaqësuesve (60-60 anëtarë), një nga secili nga parlamentet e Austrisë dhe Hungarisë, u takua veçmas dhe do të votohet për shpenzimet e Këshillit të Ministrave të Përbashkët, duke i dhënë dy qeverive ndikim në administratën e përbashkët. Megjithatë, ministrat u përgjigj në fund të fundit vetëm për monark, dhe ai e kishte marrë vendimin përfundimtar mbi çështjet e politikës së jashtme dhe ushtarake.
Përgjegjësitë mbivendosen midis ministrive të përbashkët dhe ministritë e dy gjysmave të shkaktuar fërkime dhe joefikasiteti. Forcat e armatosura vuajtur veçanërisht nga mbivendosen. Edhe pse qeveria e unifikuar vendosur drejtim të përgjithshëm ushtarak, qeveritë e Austrisë dhe Hungarisë çdo mbeti i ngarkuar e "kuotave e rekrutëve, legjislacioni në lidhje me shërbimin e detyrueshëm ushtarak, transferimin dhe sigurimin e forcave të armatosura, dhe rregullimi i, punët e qytetar jo-ushtarake të anëtarët e forcave të armatosura ". Eshtë e panevojshme të thuhet, çdo qeveri mund të ketë një ndikim të fortë mbi përgjegjësi të përbashkët qeveritar. Çdo gjysma e Monarkisë dyfishtë provuar mjaft i përgatitur që të ndërpriten operacionet e përbashkëta për të çuar përpara interesat e veta.
Marrëdhëniet mbi gjysmë shekulli pas 1867 në mes të dy gjysmave të perandorisë (në fakt pjesë Cisleithan përmbante rreth 57% të popullsisë së fushën e kombinuar dhe një pjesë shumë më të madhe të burimeve të saj ekonomik) mosmarrëveshjet me tipare të përsëritura lidhur me të përbashkët të jashtme dhe marrëveshjeve tarifore mbi kontribut financiar të çdo të qeverisë për të thesarit të përbashkët. Sipas kushteve të Austro-Hungarisë kompromisit të vitit 1867, një marrëveshje e negociuar çdo dhjetë vjet, të përcaktuara këto çështje. Çdo të ndërtuar-deri në rinovimin e marrëveshjes pa trazira politike. Mosmarrëveshjet në mes gjysmave të perandorisë arriti kulmin në mesin e viteve 1900-në një krizë të zgjatur kushtetuese të shkaktuar nga mosmarrëveshje në lidhje me gjuhën e komandës në njësitë e ushtrisë hungareze, dhe thelluar me ardhjen në pushtet në Budapest (prill 1906) e një nacionalist hungarez koalicionit. Rinovim të Përkohshme të marrëveshjeve të përbashkëta ka ndodhur në tetor 1907 dhe në nëntor 1917 në bazë të status quo-ja.
 
==Politika==
 
Ligjërisht, përveç të sanksionojë pragmatike e 1713 nuk ka pasur ligje të zakonshme në Austro-Hungari. Të gjitha ligjet, edhe ato me përmbajtje të njëjtë si kompromis të vitit 1867, u desh të kalojnë parlamentet si në Vjenë dhe Budapest dhe janë botuar në periudhën afatmesme zyrtare përkatëse (në gjysmën e austriak ishte quajtur Reichsgesetzblatt dhe është lëshuar në tetë gjuhë). Për të përfunduar në tekste të njëjta, dy parlamentet e 60 delegacione të zgjedhur të anëtarëve të tyre, çdo, i cili diskutoi mocionet e Imperial & Royal ministritë veç e veç dhe u përpoq për të gjetur një kompromis.
Duhet të theksohet se dy halfs e Monarkisë hasur në një zhvillim shumë të ndryshme të brendshme. Në gjysmën e austriake, shteti Basic Ligj (Staatsgrundgesetz) të vitit 1867 pranoi të drejtave të barabarta të qytetarëve të të gjitha nacionaliteteve dhe gjuhën e tyre, të gjitha prej tyre janë të përfaqësuara në Reichsrat, parlamenti në Vjenë (e cila mori kështu shpesh probleme për të gjetur shumicat). Në gjysmën e hungarez, klasat drejtuese të Hungarezëve organizuan një fushatë për të kthyer Magyarization jo-gjysma Magyar e popullsisë së tokave hungarez në Hungarezëve brenda 40 viteve. Lokacioni dhe emrat personale ishin magyarized, shkolla kishte për të mësuar në gjuhën Magyar kryesisht, edhe në rrethe Magyar jo. Në reichstag, parlamentit në Budapest, deputetët e minoriteteve ishin të pakta. Në gjysmën e austriake, të drejtën e votës u zgjerua disa herë, me zgjedhjet e përgjithshme për të gjithë njerëzit në 1907, në gjysmë hungareze, kjo nuk u arrit në Monarki dyfishtë.
 
==Politika e jashtme==