[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v U kthyen ndryshimet e 130.0.24.12 (diskutimet) në versionin e fundit nga 80.187.109.40.
Rreshti 24:
| Profesioni = Politikan, Jurist
| Bashkëshortja = Mary Todd <small>(m.1842)</small>
| Feja = MuslimanBaptist, Protestant
| Nënshkrimi = Abraham Lincoln 1862 signature.svg
}}
'''Abraham Lincoln''' lindi me [[12 shkurt]] të vitit [[1809]] në [[Hodgenville]], [[Hardin County]] ''(sot: [[LaRue County]])'', [[Kentucky]] dhe e vranë më [[15 prill]] të vitit [[1865]] në [[Uashington D.C.|Washington (D.C.)]], ishte politikan amerikan, [[Kryetari i Shteteve të Bashkuara|Presidenti 16. i SHBA]] gjatë viteve [[1860]] - [[1864]] dhe u ri zgjodh në vitin [[1864]] - gjer në vdekje<ref>William A. Pencak (2009). Encyclopedia of the Veteran in America. ABC-CLIO. p. 222. ISBN 978-0-313-08759-2</ref>.
 
Lincoln udhëhoqi Shtetet e Bashkuara gjatë Luftës Civile, lufta e përgjakshme dhe e moralit të madh, si dhe në krizën e saj më të madhe politike.<ref>https://books.google.al/books?id=xJuXT1sVhFcC&pg=PA388&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false</ref><ref>https://books.google.al/books?id=yyvmcMsNnB4C&pg=PA222&hl=en#v=onepage&q&f=false</ref> Në këtë mënyrë, ai e ruajti bashkim, hoqi skllavërinë, forcoi qeverinë federale, dhe modernizoi ekonominë.
Rreshti 38:
 
Lincoln është renditur vazhdimisht nga dijetarët <ref>http://history-world.org/pres.pdf</ref> dhe publiku <ref>http://www.gallup.com/poll/146183/Americans-Say-Reagan-Greatest-President.aspx</ref> si një nga tre presidentë amerikanë më të mëdha.
 
==Jeta hershme dhe Rinia==
[[File:Young Lincoln By Charles Keck.JPG|left|thumb|Statuja Abraham Lincoln kur ishte i ri ne Sen Park ,[[Chicago]]|180px]]
Line 46 ⟶ 45:
 
==Familja dhe martesa==
gian gay Në vitin 1835 Abraham Lincoln u shpërngul në [[New Salem]],[[Illinois]] ku takoi një vajzë 22 vjeqare me emrin [[Ann Rutledge]] me të cilën ra në dashuri. Lidhja e tyre zgjati 3 muaj sepse ajo vdiq më [[25 gusht]] [[1835]] nga tifoja në fyt. Linkoln u shokua nga vdekja e saj.
Më vonë në vitin 1836 në nëntor të vitit [[1836]] Linkolni filloi një lidhje me një vajzë të re me emrin Mary Ownes me të cilën pati një marrëdhenie 1 vjeçare. Lidhja e tyre përfundoi në gushtin e vitit 1837. Mary Ownes i dha fund lidhjes së saj me Linklonin.
Tre vite më pas në vitin 1840 në moshën 30 vjeçare Linkolni filloi lidhjen e tij me [[Mary Todd Lincoln|Mary Todd]] të cilën Linkolni e kishte takuar në dhjetor të vitit [[1839]] në [[Springfield]], [[Illinois]] dhe me të cilën u martua më [[4 nëntor]] [[1842]]. Ata patën katër femijë, te cilët ishin të gjithë djem.
Line 54 ⟶ 53:
Shumë njerëz dhe familjarë të Linkolnit e kanë përshkruar atë si njeri i dashur dhe jo i rreptë ndaj familjes dhe fëmijeve te tij, por që jeta tij familjare ishte shumë e dëshpëruar, pasi vetëm djali madh i familjes arriti të mbijetojë. Djali i tretë William vdiq në vitin 1862 në moshën 11 vjeçare nga ethe të forta, gjatë një udhëtimi në një tren. Më pas djali i fundit Tad Lincoln vdiq nga dështimi pulmonar i zemrës në viti 1871 në moshën 18 vjeçare pasi i Linkolni ishte vrarë. Djali i vogël i Linkolnit kishte pasur probleme shëndetësore gjatë tërë jetës se tij. Ai kishte vuajtur nga tuberkulozi, pneumonia, probleme të zemrës dhe probleme të tjera. Pasardhësi i fundit i Linkolnit ishte stërnipi [[Robert Todd Lincoln Beckwith]] ai vdiq në vitin [[1985]].
Vdekja bijve të tij ndikoi shumë tek ai dhe gruaja e tij dhe tek djali i tij madh. Gruaja e tij Mary kishte rënë në një gjendje ankthi dhe stresi ndërsa i biri i që kishte mbijetuar në vitin 1875 ishte shtruar në një spital ku po kurohej pasi kishte pësuar disa kriza nga dhimbja e humbjes së të atit dhe vëllezërve ndërsa vetë Linkolni kishte rënë në depresion sidomos pas vdekjes së Williamit në vitin 1862. Sa ishte president ai rrinte gjithnjë i mrmërzitur dhe melankolik. Mjekët e referuan këtë gjendje si depresion klinik dhe Linkolni merrte ilaçe anti-depresivë por me kohë Linkolni arriti të dilte nga gjendja depresive.
 
==Karriera e hershme në politikë dhe ushtri==
 
[[File:Lincoln protecting Potawatomi.jpg|thumb|200px|Abraham Linkoln ne lufte]]
 
Në vitin 1832 në moshën 23 vjeçare Linkolni bleu një dyqan të vogël së bashku me një partner me të holla nga kredia e përgjithshme pas blerjes së dyqanit ai filloi edhe karrieren politike në asamblenë e përgjithshme të [[Illinois|Illinois-it]]. Ai kishte fituar popullaritet në komunitetet lokale duke treguar pasuritë natyrore të qytetit [[New Salem]]. Edhe pse nuk kishte arsimim dhe miq të fuqishëm, ai dukej si një udhëheqës karizmatik për popullsinë e komuniteteve te vogla kur gjatë një fushate përkrahu idenë e lundrimit të mëtejshem mbi lumin Sangamon.