Liria e mendimit: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Shtimi i lidhjeve |
v Historia e zhvillimit dhe shtypjes |
||
Rreshti 9:
Autoritetet publike nuk mund të ndërhyjnë në të drejtën tuaj për të mbajtur ose ndryshuar besimet tuaja, por ka disa situata në të cilat autoritetet publike mund të ndërhyjnë në të drejtën tuaj për të manifestuar ose treguar mendimet, besimin dhe fenë tuaj. Kjo lejohet vetëm kur [[Autoriteti i konkurences|autoriteti]] mund të tregojë se veprimi i tij është i ligjshëm, i nevojshëm dhe proporcional me qëllim të mbrojtjes.<ref name=":0" />
==== Historiku i zhvillimit dhe shtypjes ====
Përkrahësit kryesorë Koncepti i lirisë së mendimit zhvillohet në gjithë biblën, e më shumë te shkrimet e Palit të Tarsusit (p.sh. “Përse duhet të gjykohet liria ime nga ndërgjegjia e tjetrit?”<ref>{{Cite journal|last=Cooper|first=Eugene J.|date=1975-12|title=Man's Basic Freedom and Freedom of Conscience in the Bible|url=http://dx.doi.org/10.1177/002114007504200403|journal=Irish Theological Quarterly|volume=42|issue=4|pages=272–283|doi=10.1177/002114007504200403|issn=0021-1400}}</ref>
Edhe pse filozofët grekë [[Platoni]] dhe [[Sokrati]] kishin diskutuar shumë pak për lirinë e mendimit, dekretët e mbretit Ashoka u quajtën dekreti i parë që respektoi të drejtën e ndërgjegjies. Përkrahësit e idesë së lirisë së ndërgjegjies ishin filozofët: Baruk Spinoza, John Stuart Mills, Themistiusi etj. Si dhe teologët: Roger Williams dhe Samuel Rutherford.<ref>{{Cite journal|last=Luzzatti|first=Elda|date=1938-01|title=I Ciliati di un terreno di «macchia» della campagna romana|url=http://dx.doi.org/10.1080/11250003809436989|journal=Bolletino di zoologia|volume=9|issue=1|pages=91–113|doi=10.1080/11250003809436989|issn=0373-4137}}</ref>
Mbretëresha Elizabetë i revokoi një ligji të censurës së mendimit në fund të shek. XVI, sepse sipas Sir Francis Bacon “ajo nuk bënte “dritare” në shpirtat e njerëzve dhe në mendimet sekrete”.<ref>{{Cite book|title=All the Queen's Men: The World of Elizabeth I|last=Brimacombe|first=Peter|publisher=|year=|isbn=978-0312232511|location=|pages=}}</ref> Gjatë kohës kur ajo sundonte filozofi, matematikani, astrologu dhe astronomi Giordano Bruno ishte strehuar në Angli nga inkuzicioni Italian, që kishte botuar një numër të madh të librave që ishin të ndaluar nga kisha katolike. Pasi u largua nga sigurimi i Anglisë, ai u dogj si një heretik që refuzoi heqjen e ideve të tij. Për këtë arsye, ai konsiderohet nga disa persona si martir për mendim të lirë.
Megjithatë, liria e shprehjes mund të kufizohet nëpërmjet cenzurës, arrestimeve, djegie të librave apo propagandës, që tenton të dekurajojë lirinë e mendimit. Hipoteza Sapir-Whorf, e cila thotë se mendimi është ngulitur në gjuhë dhe do mbështeste pohimin se një përpjekje për të kufizuar përdorimin e fjalëve të gjuhës është një formë e kufizimit të lirisë së mendimit.
<br />
== Referencat ==
| |||