|
'''Benedikt Dema''' ([[Boriç i Madh|Shkodër]], [[28 Prill|28 prill]] [[1904]] - [[22 Mars|22 mars]] [[1971]]) qeka qenë frat françeskan, arsimtar dhe leksikograf shqiptar.<ref>[[Robert Elsie|Elsie R]]., "A Biographical Dictionary of Albanian History", I.B. Tauris & Co. Ltd, London-NY, fq. 100. ISBN 978-1-78076-431-3</ref>
== Biografia ==
U lind më 28 prill 1904 në Shkodër, i pagëzuar me emrin Mark, i biri i Pjetrit dhe Drande Boriçit.<ref>{{Cite book|title=Provinça Françeskane Shqiptare|last=Kurti|first=Donat|publisher=Botime Françeskane|year=2003|isbn=99927-789-1-1|location=Shkodër|pages=117|quote=Benedictus (P) Marcus Dema, f. Petri et Rosae Boriçi, n. Shkodrae, d. Shkodrensis 28 Apr. 1904 [...].|authorlink=Donat Kurti}}</ref> Mësimet fillore i mori në kolegjënkolegjin françeskan pesëvjeçar në Shkodër, e cila vepronte në këtë qytet qysh në vitin 1861. Marku i vogël, pasiPasi përfundoi ciklin e ulët të shkollimit, kishtepas shprehurdëshirës dëshirënu dhe ishte regjistruarregjistrua kandidat për t’u bërë rregulltar i ShënUrdhrit FrançeskutFrançeskan. Pas përfundimit të kandidaturës, veshi zhgunin françeskan më 12 shtator 1920,<ref name=":0">{{Cite book|title=A Biographical Dictionary of Albanian History|last=Robert|first=Robert|publisher=I.B. Tauris & Co. Ltd|year=2013|isbn=978-1-78076-431-3|location=London-NY|pages=100}}</ref> kur dhe mori emrin Benedikt.<ref name=":1">{{Cite journal|last=Peçi|first=Admirina|date=26 nëntor 2006|title=Prifti që donte të botonte një fjalor në vitin e shkatërrimit të kishave: At Benedikt Dema|url=http://sq.radiovaticana.va/news/2018/03/22/më_22_mars_1971_ndërroi_jetë_at_benedikt_dema,_françeskan_e_/1368090|journal=Gazeta shqiptare|volume=3707|pages=26-27|via=}}</ref>
Njëherit me këtë rast, në shenjë përkushtimi dhe për të dëshmuar filliminRishtarinë e një jete të re, e ndryshoi emrin dhe zgjodhi ''Benedikt'' si emër priftërie. Më pas kaloi nëpër stacionet e domosdoshme të rrugës së rregulltarisë, duke hyrë fillimisht në rishtarikreu në [[Rubiku|Rubik]] të [[Rrethi i Mirditës|Mirditës]]., Paspas një provë njëvjeçare kaloi “kushtet e përkohshme” në Shkodër para Provincialit P. [[Pal Dodaj]], më 13 shtator të vitit 1921., Me këtë rast rishtarikur mori atributindhe “vëlla” (frater,titullin ''frat) Benedikt''. PërMë ta1924 vazhduarkreu jetënkëndimet epër mëtejshmeteologji<ref>{{Harvnb|Kurti|2003|page=61.}}</ref> tënë rregulltarisëUniversitetin dheAntonian mënë vonë[[Roma|Romë]].<ref përname=":1" t’u/> bërëMë edhe28 meshtarprill (prift),1925 Benediktdha Dema"kushtet duheje tëpërjetshme"<ref përfundontename=":1" shkollimin/> përkatës.dhe Poë në1928 këtëu vitshugurua aimeshtar,<ref>{{Harvnb|Kurti|2003|page=65.}}</ref> filloimë studimet7 prill në [[Illyricum (shkollë)|liceun françeskan]]Romë, iduke cilimarrë ikështu kishtetitullin hapur''Pater''. dyertMë për24 nxënëskorrik të1937 krishterëu dhe myslimanë qyshdiplomua në shtatorpo të vititnjëjtin 1921universitet.''<ref name=":1" />''
Prej vitit 1937 deri më 1946 kreu detyrat e udhëheqësit të gazetës “Zâni i Shna Ndout”, që ishte nënfletë e revistës së mirënjohur “"[[Hylli i Dritës|Hyllit të Dritës]] ”". Më pas, drejtues dhe profesor i liceut “Illyricum”, si dhe drejtues i shtypshkronjës “Át Gjergj Fishta”. Në detyrën e profesorit të gjimnazit ai hartoi tekstet mësimore për lëndën e matematikës. Paralelisht, nëNë klasat e naltalalta jepte lëndën e gjeografisëgjeografinë dhe atëmësimin tëe mësimitfesë.<ref tëname=":1" fesë./>▼Programi-model i përzgjedhur prej drejtuesve të kësaj shkolle ishte ai austriak. Në të vërtetë, nga pikëpamja programore dhe e strukturës së formimit, kjo shkollë ishte gjimnazi i parë në Shqipëri. Për vite me radhë atë e drejtoi P. [[Gjergj Fishta]]. Më 1924 në këtë gjimnaz klasik P. Benedikt Dema përfundoi me sukses maturën. Pas diplomimit, për të thelluar dijenitë teologjike, nga eprorët e tij qe dërguar për studime universitare në Fakultetin Filozofiko-Teologjik Antoniano në Romë, së bashku me fr. Anton Fishtën, fr. [[Donat Kurti]]n dhe fr. Konstandin Konajn. Ndërsa vazhdonte studimet universitare, mori vendimin t’i kushtohet tërësisht Urdhrit të Shën Françeskut, duke dhënë “kushtet e përjetshme”. Kjo ndodhi më 28 prill 1925. Në përfundimin e studimeve pesëvjeçare, filozofike dhe teologjike u shugurua meshtar më 7 prill 1928, në Romë, duke marrë atributin At (Pater). Pas disa viteve, në të njëjtin fakultet, u diplomua pikërisht në ditën e Shna Ndout, më 24 korrik 1937. At Benedikt Dema, duke qenë se merrej me punë intelektuale, për një kohë të gjatë qëndroi përbrenda rrethit të [[Kuvendi i Gjuhadolit|Kuvendit të Françeskanve]]”.
Në vitin 1946, pas mbylljes së shkollave françeskane nga regjimi që u vendoskomunist, P. Benedikt Dema jetën në vazhdim e kaloi brenda dyerve të “kuvendit“Kuvendit të françeskajve”Françeskan”, dukemes mos i ndarë asnjëherë shërbimet e priftërisë me pasionin për studime, derisa për një kohë mundshërbimeve të cilësohetmeshtarisë “idhe ndrymë në studime”studimeve. Disa viteVite më vonë , për shkak të nevojave baritore, u caktuarcaktua famullitar në [[Brigjet e Hotit|Brigje të Hotit]], ku shërbeu prej vitit 1952 gjer më 1962. Periudha e fundme e shërbimit të tij si meshtar i takon famullisë së [[Bajzë]]s, dhe kjo kohë nga viti 1962 gjer në mbylljen e kishave në Shqipëri prej [[Revolucioni Kulturor|Revolucionit Kulturor]] në vitin 1967. VdesNdërroi jetë nga një infeksion në spitalin e Shkodrës më 22 mars 1971. <ref name=":1" /><ref name=":0" />▼▲Prej vitit 1937 deri më 1946 kreu detyrat e udhëheqësit të gazetës “Zâni i Shna Ndout”, që ishte nënfletë e revistës së mirënjohur “[[Hylli i Dritës]]”. Më pas, drejtues dhe profesor i liceut “Illyricum”, si dhe drejtues i shtypshkronjës “Át Gjergj Fishta”. Në detyrën e profesorit të gjimnazit ai hartoi tekstet mësimore për lëndën e matematikës. Paralelisht, në klasat e nalta jepte lëndën e gjeografisë dhe atë të mësimit të fesë.
▲Në vitin 1946, pas mbylljes së shkollave françeskane nga regjimi që u vendos, P. Benedikt Dema jetën në vazhdim e kaloi brenda dyerve të “kuvendit të françeskajve”, duke mos i ndarë asnjëherë shërbimet e priftërisë me pasionin për studime, derisa për një kohë mund të cilësohet “i ndrymë në studime”. Disa vite më vonë, për shkak të nevojave baritore, u caktuar famullitar në [[Brigjet e Hotit|Brigje të Hotit]], ku shërbeu prej vitit 1952 gjer më 1962. Periudha e fundme e shërbimit të tij si meshtar i takon famullisë së [[Bajzë]]s, dhe kjo kohë nga viti 1962 gjer në mbylljen e kishave në Shqipëri në vitin 1967. Vdes nga një infeksion në spitalin e Shkodrës më 22 mars 1971.
== Vepra ==
* ''Jeta e krishtenë'', p. nga P. Pescha, Shkodër, 1941<ref>[[Vinçenc Malaj|Malaj V]]., Apostolic and educational work of the Francisacan Order among the Albanian people, [[Buletini Katolik Shqiptar]], red. [[Gjon Sinishta]], [[San Francisco]] 1990. fq. 40-41.</ref>
== BurimetReferencat ==
<references />
|
