Wikipedia

Lista e monumenteve në Prizren: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
Rreshti 1:
[[Prizreni]], së bashku me vlerat e saj historike kontribuon jo vetëm për qytetin e vetë, por për tërë territorin e [[Kosova|Kosovës]]. Monumentet e shumta që kanë mbetur nga e kaluara sugjerojnë se kjo zonë ka qenë e banuar që në kohët e lashta. Ndër vlerat më të çmuara të Prizrenit janë monumentet e kulturës materiale që janë të trashëguar nga shekujt e kaluarakaluar. Në sajë të pozitës së përshtatshme gjeografike, Prizreni është zhvilluar si nënjë vend ku gërshetohen qytetërime dhe kultura të ndryshme. Kjo listë përfshin një varg monumentesh historike, kulturore, dhe fetare ashtu si edhe monumentetmonumente natyrore të komunës së Prizrenit, të cilat janë të shënuara nga qeveria e [[Kosova|Republikës së Kosovës]], Komuna e Prizrenit, OJQ-të Ndërkombëtare dhe OJQ-të Lokale.
[[File:Ura e Gurit dhe Xhamia Sinan Pasha, Prizren.jpg|thumb|right|500px|[[Ura e gurit (Prizren)|Ura e Gurit]] dhe [[Xhamia e Sinan Pashës në Prizren|Xhamia e Sinan Pashës]]]]
 
== Monumentet e kulturës ==
{| class="wikitable sortable"
Rreshti 12:
| 1
| Shadervani
| Shadërvani ndodhet në qendër të Prizrenit dhe nga shumë konsiderohet si qendraqendër e aktiviteteve kulturore, ekonomike, dhe sociale, etjtë qytetit. Fjala "Shadërvan" vjen nga gjuha persiane e cila d.m.th. "fontanë apo krua me shumë burime". <ref name="dem" /> <ref name="exsk" /> <ref name="ptv" /> <ref name="ec" /> <ref name="mrjk" /> <ref name="lb" />
| <small>{{Coord|42.208999|20.74047|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Berat Hoxha 10.jpg|thumb|Shadervani]]
Rreshti 23:
|-
| 3
| Kështjella e Epërme (Kalaja e Vashave)
| Gjyteti i Epërm i Prizrenit
| GjytetiKështjella ie Epërm i PrizrenitEpërme ose Kalaja e Vashave gjendet në Kompleksin e Lumbardhit, e vendosur në një lartësi prej 12m me një sipërfaqe prej 75 m² në formë katrori. Në të është zbuluar edhe Kisha e Shënkollit. Kështjella është shumë më e hershme se [[Manastiri i Kryeengjujve]] dhe ka lidhje kronologjike me Kalanë e Prizrenit. Në literaturë mund ta gjejmë edhe me emrin Kiz Kalesi. <ref name="dem" /> <ref name="ptv" /> <ref name="vc" /> <ref name="lb" />
| <small>{{Coord|42.199124|20.763429|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Medieval Višegrad Fortress, Prizren, Serbia.jpg|thumb|Gjyteti i Epërm i Prizrenit]]
Rreshti 35:
|-
| 5
| [[Mulliri i Shotmanit]] në Marash
| Mulliri i Shotmanit është ndërtuar në vitin 1641 dhe konsiderohet të jetë mulliri më i vjetër në Prizren. Aktualisht MUlliri i Shotmanit shërben si restorant e që paraqet një vend aktraktiv për turizmin <ref name="ec" /> <ref name="vc" /> <ref name="lb" />
| <small>{{Coord|42.401023|20.167251|format=dms|type:landmark}}</small>
Rreshti 53:
|-
| 8
| Beledija ose [[Ndërtesa e Kuvendit të vjetër]]
| Beledija
| Beledija ose [[Ndërtesa e Kuvendit të vjetër]] është ndërtesa ku u mbajt Kuvendi i pariparë i Komunës së Prizrenit në fund të shekullit XIX. Aktualisht ndërtesa përdoret si një qendër informacioni për trashëgiminë kulturore dhe për orientimin e turistëve. <ref name="ec" /> <ref name="vc" /> <ref name="lb" />
|<small>{{Coord|42.210322|20.735083|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Beledija.JPG|thumb|Beledija]]
Rreshti 60:
| 9
| Mulliri i Shasivar Beut
| Mulliri i Shasivar Beut gjendet në Kompleksin e Tabakhanës. Është i vetmi mulli funksional nga shek. XIX krahasuar me mullinjtë tjerë të rrënuar, pa ndonjë vlerë të posaçme arkitektonike. Pas pushkatimit të Shasivar Çaços më 24 dhjetor
| The Milling of Shasivar Beu is the only functional milling out of all millings in Prizren to this day which was built in the 19th century. Mulliri i Shasivar Beut edhe pse është ndërtuar në shekullin XIX ai është mulliri i vetëm i cili është ende funksional nga të gjitha mullinjët e Prizrenit.<ref name="lb" />
1944 një pjesë e këtij mulliri konfiskohet. <ref name="lb" />
|<small>{{Coord|42.209957|20.732841|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Mulliriii.JPG|thumb|Mulliri]]
Line 66 ⟶ 67:
| 10
| Muzeu i Hidroelektroekonomisë “Prizrenasja”
| Objekti i Muzeut të Hidroelektroekonomisë "Prizrenasja" është ndërtuar në vitin 1929 në grykën e lumit [[Lumbardhi i Prizrenit]] prej një kompanie nga Viena. Në kohëmkohën kur është ndërtuar ishte hidrocentrali i vetëm në Kosovë. Hidroelektrana ka qenë funksionale për 44 vjet, deri kur është mbyllur më 1 nëntor 1974. Më 8 nëntor, 1979 ajo u shndërrua në Muze të Elektroekonomisë së Kosovës. <ref name="ptv" /> <ref name="mrjk" /> <ref name="lb" />
|<small>{{Coord|42.194637|20.772577|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Prizenasja.JPG|thumb|Muzeu i Hidroelektroekonomisë Prizenasja]]
Line 95 ⟶ 96:
|-
| 15
| [[Ura e Guritgurit (Prizren)]]
| Ura e Gurit u ndërtua nga Ali Kukaj në shek. XVI. Ka stil oriental të ndërtimit. Ura kishte trajtë harku, e ndërtuar prej kuadrash guri të lidhura me suve gëlqerore. Ura i bëri ballë shumë ujërave dhe sfidave të kohës, por jo edhe vërshimit të vitit 1979. Më 1982 rikonstruktohet në tërësi dhe i kthehet pamja atraktive, ndonëse me një ndryshim përmbajtësor. <ref name="ec" /> <ref name="dem" /> <ref name="exsk" /> <ref name="ptv" /> <ref name="ec" /> <ref name="vc" /> <ref name="lb" /> <ref name="tek">Trashegimia e evidentuar e Kosoves, Ministria e Kultures, Rinise dhe Sportit, 2005</ref>
|<small>{{Coord|42.209567|20.740599|format=dms|type:landmark}}</small>
Line 102 ⟶ 103:
| 16
| Ura e Arastas
| Ura Arastës (Ura e Re, apo Ura e Therandës) u ndërtua në shek. XVIII, dikur ka qenë pjesë e Bezistanit,[[Bezistani]]t Qarshisë(Qarshi sëdhe treg i mbuluar). Në të dy anët mbi lumë ka patur lokale. Qarshia e mbuluar ka filluar pranë xhamisë së Sinan Pashës e gjer te Hamami i Mehmed Pashës. <ref name="ptv" /> <ref name="ec" /> <ref name="vc" /> <ref name="lb" /> <ref name="tek" />
|<small>{{Coord|42.209571|20.741725|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Ura 13.JPG|thumb|Ura e arastas]]
Line 114 ⟶ 115:
| 18
| Ura u Tabakhanës - Suzi Çelebia
| Ura e Suzi Çelebisë apo Ura e Tabakhanës gjendet pranë Xhamisë së Suzi Çelebisë dhe njihet edhe si Ura e Tabakhanës, pasi shërbente për lidhjen me lagjen e Tabakhanës. Urën në vitin 1513 e ndërtoi Suzi Çelebiu. <ref name="ptv" /> <ref name="vc" /> <ref name="lb" />
| The bridge of “Syzi Celebia” known from the citizens of Prizren as the “Bridge of Tabakhane” build from Syzi Celebi in 1513, which was used to pass into the neighborhood of Tabakhane, now rebuild but still keeps its architectural values.<ref name="ptv" /> <ref name="vc" /> <ref name="lb" />
|<small>{{Coord|42.209758|20.736506|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Ura tabakhanes.JPG|thumb|Ura Tabakhanes]]
Line 120 ⟶ 121:
| 19
| Ura e Vjetër e gurit në Kërk Bunar
| Ura e vjetër e gurit në Kërk bunar gjendet në kilometrin e 6-të të rrugës Prizren-Reçan dhe lidh brigjet e Lumbardhit ku
| Stands outside the city which connects the region of Zhupa with the city, this bridge holds on to limestone rocks.<ref name="ptv" /> <ref name="lb" /> <ref name="tek" />
ngushtica është më e shprehur. Ura me një gjatësi 20m dhe një gjerësi prej 3.5m mbështetet në një shkëmb gëlqerorë dhe ka vetëm një qemer me lartësi 6m mbi nivelin e ujit. <ref name="ptv" /> <ref name="lb" /> <ref name="tek" />
|<small>{{Coord|42.194308|20.774287|format=dms|type:landmark}}</small>
|
Line 126 ⟶ 128:
| 20
| Vlashnje
| Vlashnja[[Lokaliteti isarkeologjik oneshumështresor ofnë theVlashnje]] villagesështë withnjë highmonument historicali values,trashëgimisë containskulturore twoqë archeologicalndodhet values like the one of “The Cave ofnë [[Vlashnja|Vlashnje,]] wheretë in the area of the village, pictures can be found, which date prehistoric[[Prizreni]]t. The<ref archeological settlement of Vlashnja is also own, which also dates since prehistoric times, furthermore in this area passed the road Lissusname="mei-Naissus,ks"/> which connected the Adriatic with the Balkans.<ref name="vc" /> <ref name="lb" /> <ref name="agp">Guida Arkeologjike e Prizrenit, Komuna e Prizrenit - Drejtoria e Turizmit dhe Zhvillimit Ekonomik, 2012</ref>
|<small>{{Coord|42.200611|20.661114|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Vlashnja.JPG|thumb|Vlashnja]]
|-
| 21
| Kalaja e KoriësKorishës – Kishë e hershme
| [[Gërmadhat e kalasë së Korishës]] është një monument i trashëgimisë kulturore që ndodhet në [[Korisha|Korishë]] të [[Prizreni]]t. <ref name="mei-ks">{{cite book|title=LISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME|publisher=Republika e Kosovës, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit|url=http://www.mkrs-ks.org/repository/docs/LISTA_E_TRASHEGIMISE_KULTURORE_NEN_MBROJTJE_TE_PERKOSHME_2015.pdf|accessdate=17 gusht 2016|ref=mei-ks}}</ref> <ref name="vc" /> <ref name="lb" /> <ref name="agp" />
| The Fortress is located outside of the Koriša village, in an area which the villagers otherwise call the Fortress Hill or Gralište. The Fortress visually converses with all fortresses in the region of Prizren. Whereas the early Christian church was built in the 6th century.<ref name="vc" /> <ref name="lb" /> <ref name="agp" />
|<small>{{Coord|42.257222|20.801708|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Kalaja kabashit.JPG|thumb|Pamje panoramike]]
Line 144 ⟶ 146:
| 23
| Romaja
| Romaja isështë anjë villagefshat innë therajonin regione ofHasit Hasi,ku evenndodhet innjë thislokalitet villagearkeologjik afteri archeologicalnjohur excavationssi some[[Nekropola ceramictumulare potsnë forRomajë|Nekropola dailytumulare usee haveRomajës]]. been found, and other items such as working tools, weapons and ornaments.<ref name="lb" /> <ref name="agp" />
|<small>{{Coord|42.293596|20.590947|format=dms|type:landmark}}</small>
| [[File:Romaja.JPG|thumb|Romaja]]
Line 150 ⟶ 152:
| 24
| Pirana
| Pirana është një fshat në komunën e Prizrenit ku ndodhet edhe [[Lokaliteti arkeologjik romak në Piranë (Arat Qeremide)]]. <ref name="lb" /> <ref name="agp" />
| A village in the municipality of Prizren, with high archeological values, in which “The Messenger of Pirana” has been discovered; where it is thought that it has been populated/inhabited since Roman times.<ref name="lb" /> <ref name="agp" />
|<small>{{Coord|42.292866|20.671413|format=dms|type:landmark}}</small>
|
|-
| 25
| Vërmica
| Vermica
| InËshtë thisnjë villagefshat archeologicalnë excavationskomunën havee beenPrizrenit goingnë onbreg sincetë 1975,[[Liqeni andi lifeFierzës|Liqenit intë thisFierzës]]. areaKëtu isnë datedvitin from1975 thejanë 4thkryer toedhe 6thgërmime centuriesarkeologjike. <ref name="lb" /> <ref name="agp" />
|<small>{{Coord|42.16423|20.570734|format=dms|type:landmark}}</small>
|
Line 162 ⟶ 164:
| 26
| Gjonaj
| Gjonaj është një fshat në komunën e Prizrenit ku në vitin 1978 janë kryer gërmime arkeologjike. <ref name="lb" /> <ref name="agp" />
| Gjonaj is another region which belongs to the region of Has, where archeological excavations have been made in 1978, and after the discoveries that have been made there, it is thought that this settlement belongs to the Middle Ages, the 10th to 13th centuries.<ref name="lb" /> <ref name="agp" />
|<small>{{Coord|42.253617|20.622018|format=dms|type:landmark}}</small>
|
Line 168 ⟶ 170:
| 27
| Kalaja e Karashengjergjit
| Muri rrethues i saj kap një gjatësi prej 120 m, është i ndërtuar me gurë mesatar dhe i lidhur me llaç të cilësisë së dobët. Gjykuar për nga teknika e ndërtimit të mureve rrethuese dhe materiali sipërfaqësor arkeologjik, mund të thuhet që kemi të bëjmë me një fortifikatë që i takon kohës së mesjetës (shek. IX-XI). <ref name="lb" /> <ref name="agp" />
| This Fortress rests on the place where the region of Has connects with the Pashtrik Mountain, and from the outer walls architecture it is thought that it dates back to the middle-ages.<ref name="lb" /> <ref name="agp" />
|<small>{{Coord|42.265734|20.608438|format=dms|type:landmark}}</small>
|
Line 520 ⟶ 522:
| 5
| Parku i Qytetit
| Parku i qytetitQytetit të Prizrenit shtrihetgjindet në pjesën perëndimore të Prizrenit dhe përbëhet nga përfshin një hapësirë shumë të madhe e gjelbër të gjelbëruar. Pranë parkut rrjedh lumi i qytetit i cili i rrit vlerat dhe peizazhin e parkut. <ref name="lb" /> Ka hapsira
sportive si dhe lumin i cili kalon afër këtij parku. <ref name="lb" />
| <small>{{Coord|42.206937|20.726731|type:landmark}}</small>
|[[Skeda:Parku_i_Qytetit.JPG|parapamje| Parku i Qytetit ]]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Lista_e_monumenteve_në_Prizren"