Katalizatori: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
Zgjerova informacionin |
||
Rreshti 7:
Enzimat jane proteina qe prodhohen nga qelizat dhe veprojne si katalizatore biologjike.Enzimat gjenden ne cdo gjallese.Trupi yne permban me mijera lloje enzimash.Per shembull:enzima katalizatore rrit shpejtesine e shperberjes se peroksidit te oksigjenit ne qeliza perpara se ai te na demtoje.Amilaza qe gjendet ne peshtyme,shpejton shperberjen e niseshtese ne ushqimin tone.Pa enzimat,ne temperature e trupit,shumica e reaksionit ne qeliza,do te ishin shume te ngadalta dhe ne do te vdisnim.Enzimat ndikojne qe keto reaksione te zhvillohen shpejt ne temperature te ulet.
Si veprojne katalizatoret?
Qe te ndodhe nje reaksion,grimcat e reaktanteve duhet te kene mjaftueshem energji per tu perplasur dhe per te prishur lidhjet e vjetra.
Në prani të një katalizatori, nevojitet më pak energji falas për të arritur në gjendjen e tranzicionit, por energjia totale e lirë nga reaguesit në produkte nuk ndryshon. [1] Një katalizator mund të marrë pjesë në transformime të shumta kimike. Efekti i një katalizatori mund të ndryshojë për shkak të pranisë së substancave të tjera të njohura si frenues ose helme (të cilat reduktojnë aktivitetin katalitik) ose nxitësit (të cilat rrisin aktivitetin dhe gjithashtu ndikojnë në temperaturën e reaksionit). Reaksionet e katalizuara kanë një energji të ulët të aktivizimit (energjia e lirë e limitimit të normës së aktivizimit) sesa reagimi korrespondues i pakatalizuar, duke rezultuar në një shkallë më të lartë reaksioni në të njëjtën temperaturë dhe për të njëjtat përqëndrime reaktive. Megjithatë, mekanika e detajuar e katalizës është komplekse. Katalizatorët mund të lidhen me reagentët për të polarizuar lidhjet, p.sh. katalizatorët acid për reaksionet e komponimeve karbonil, ose formojnë ndërmjetës të specifikuar që nuk prodhohen në mënyrë të natyrshme, të tilla si esteret e osmatit në dihidroksilimin e alkeneve të katalizuara nga osmium tetroksid, ose shkaktojnë shkëputjen e reagentëve në forma reaktive, siç është hidrogjeni i kemisorbuar në hidrogjenizimin katalitik.Kinetikisht, reagimet katalitike janë reaksione tipike kimike; dmth shkalla e reagimit varet nga frekuenca e kontaktit të reagentëve në hapin e përcaktimit të normës. Zakonisht, katalizatori merr pjesë në këtë hap më të ngadalshëm dhe normat janë të kufizuara nga sasia e katalizatorit dhe "aktiviteti" i tij. Në katalizator heterogjen, përhapja e reagentëve në sipërfaqe dhe përhapja e produkteve nga sipërfaqja mund të përcaktojë normën. Një katalizator me bazë nanomateriale është një shembull i një katalizatori heterogjen. Ngjarjet analoge që lidhen me lidhjen e substratit dhe shkëputjen e produktit aplikohen ndaj katalizatorëve homogjenë...
| |||