Amputimi: Dallime mes rishikimesh

'''Amputimi''' është heqja e një gjymtyrë nga [[Trauma fizike|trauma]], [[Sëmundja|sëmundja mjekësore]] ose [[Kirurgjia|operacioni]]. Si masë kirurgjikale, ajo përdoret për të kontrolluar dhimbjen ose një proces sëmundjeje në gjymtyrën e prekur, siç është [[Kanceri|malinja]] ose [[Gangrena|gangrena]]. Në disa raste, ajo kryhet tek individët si një operacion parandalues për probleme të tilla. Në disa vende, amputimi i duarve, këmbëve ose pjesëve të tjera të trupit është ose është përdorur si një formë [[Ndëshkimi|ndëshkimi]] për njerëzit që kanë kryer krime.<ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/publication/16854023|title=Proceedings of the 14th Annual History of Medicine Days| vauthors = Whitelaw WA |date=March 2005|website=Research Gate|access-date=}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Kocharkarn|first=Wachira | name-list-format = vanc |date=Summer 2000|title=Traumatic amputation of the penis|url=http://brazjurol.com.br/pdf/kochakarn_385_389.pdf|journal=Brazilian Journal of Urology|volume=26|pages=385–389|via=Official Journal of the Brazilian Society of Urology}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=Im95I7FjrvwC&pg=PR7&dq=amputation+punishment#v=onepage&q=amputation%20punishment&f=false|title=Crime and Punishment in Islamic Law: Theory and Practice from the Sixteenth to the Twenty-First Century|last=Peters|first=Rudolph| name-list-format = vanc |date=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=9780521792264 }}</ref> Amputimi është përdorur gjithashtu si një taktikë në luftë dhe akte terrorizmi; mund të ndodhë edhe si lëndim lufte. Në disa kultura dhe fe, amputimet e vogla ose gjymtimet konsiderohen si një arritje rituale.<ref>{{cite journal | vauthors = Bosmia AN, Griessenauer CJ, Tubbs RS | title = Yubitsume: ritualistic self-amputation of proximal digits among the Yakuza | journal = Journal of Injury & Violence Research | volume = 6 | issue = 2 | pages = 54–6 | date = July 2014 | pmid = 24284812 | pmc = 4009169 | doi = 10.5249/jivr.v6i2.489 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Kepe T | title = 'Secrets' that kill: crisis, custodianship and responsibility in ritual male circumcision in the Eastern Cape Province, South Africa | journal = Social Science & Medicine | volume = 70 | issue = 5 | pages = 729–35 | date = March 2010 | pmid = 20053494 | doi = 10.1016/j.socscimed.2009.11.016 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Grisaru N, Lezer S, Belmaker RH | title = Ritual female genital surgery among Ethiopian Jews | journal = Archives of Sexual Behavior | volume = 26 | issue = 2 | pages = 211–5 | date = April 1997 | pmid = 9101034 | doi = 10.1023/a:1024562512475 }}</ref>

 

 

Ndonjëherë atletët profesionistë mund të zgjedhin të kenë një gisht jo thelbësore të amputuar për të lehtësuar dhimbjet kronike dhe performancën e dëmtuar.