Judaizmi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Nuggln (diskuto | kontribute) vNo edit summary |
vNo edit summary |
||
Rreshti 2:
'''Judaizmi''' (nga [[Greqishtja e lashtë|greq.]] Ἰουδαϊσμός e [[latinishtja|latin.]] ''Iudaismus''), '''Çifutllëku''' ose '''Jehudizmi''' (nga [[Hebraishtja|hebr]]. יהודה ''Yehudah''; [[Arabisht|arab]]. ''yahūdī'') është [[feja]] e popullsisë [[Çifutët|hebre]] (çifute ose jehude). Është një fe Abrahamike e lashtë [[Monoteizmi|monoteiste]] që ka [[Torah]]un si tekst themelues, që është pjesë e një teksti më të gjerë të quajtur Tanak ose Bibla hebre dhe burime gojore shtesë si Midrash dhe [[Talmud]]. Përfshin religjionin, filozofinë dhe kulturën e popullit hebre. Sipas hebrenjve tradicionalë, Judaizmi pandehet të jetë shprehi e besëlidhjes që [[Zoti]] bëri me Bijtë e Izraelit. Me rreth 15 milionë besimtarë siç u njoftua nga statistikat e vitit [[2006]], përbën fenë e dhjettë më të madhe në botë. Është një nga besimet e para monoteiste të regjistruara dhe një prej feve më të vjetra trashegimore (tradicionale) të ushtruara gjer në ditët e sotme.
Judaizmi ke një vazhdimësi historike që përfshin më shumë se 3.000 vjet (dhe pretendon se ke më shumë se 3.000). Judaizmi ka rrënjët e saj si një fe të strukturuar në Lindjen e Mesme gjatë [[Koha e bronzit|Epokës]] së
Judaizmi nuk është një fe homogjene, dhe përfshin një numër të përrenjve dhe pikëpamjeve. Sot, Judaizmi Rabinik ka përrenjve më të shumta, dhe mban se Perëndia zbuloi ligjet, 613 urdhërimet të tij të [[Moisiu]]t në [[Mali Sinai|Malin e Sinai-it]] biblik, në dy formën e [[Teurati]]t: Teuratit me shkrim dhe Teuratit pashkrim. Këta gjoj recititime përbënë pesë librat e parë të Biblës, të cilat kanë ndikuar dhe frymëzuar krishterimin dhe [[islami]]n.
|