Letërsia romantike shqiptare: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Az1568 (diskuto | kontribute) v U kthyen ndryshimet e Money343 (diskutimet) në versionin e fundit nga Bet 0. |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
'''Letërsia romantike shqiptare''' është një [[Zhanri|zhanër]] i letërsisë romantike. [[Romantizmi]] është një epokë dhe shkollë letrare universale që ka prekur të gjitha letërsitë kombëtare të Evropës. Në letërsiti kombitare evropiane romantizmi është vetëm një epokë letrare, kurse në botën shqiptare ështe një ringjallje kulturore. Dy shkrimtarët më të mëdhenj romantikë shqiptar janë [[Jeronim De Rada]] dhe [[Naim Frashëri]], këta përfaqësojnë tipin e autorit romantik shqiptar që në letërsi trajton njësoj temat personale kombëtare dhe universale. Tek autorit e tjetrë forcohet ndonjëra nga këto karakteristika, por asnjëri prej tyre nuk e arrin universalitetin e këtyre dy autorve të mëdhenj.
Disa nga autorët romantik shqiptar janë: [[Anton Santori]]qe shkroi dramen shpirtrore e shoqerore per arbreshet me noncat e saj tragjike, [[Pashko Vasa]]trajton te verteten mbi shqiptaret dhe shkruan liriken e fort te kushtrimit per kryengritje e luft per qlirim nga turqit, [[Konstandin Kristoforidhi]]studion letersin e shkruar dhe te folur , punon per afrimin e dialekteve per te krijuar shqipen letrare, [[Gavril Dara i Riu]]kendon kengen per motin e madh, [[Zef Serembe]]Mbret lirik i kulluar, [[Sami Frashëri]]shkruan traktatin ideologjik per shqiprin dhe shqiptaret, [[Filip Shikroka]], [[Zef Skiroi]] etj. Të gjithë këta autorë janë edhe veprimtar të mëdhenj kombëtar. Forma zotëruese e shkrimit romantik shqiptar është vargu, të gjitha veprat më të mëdha janë shkruar në vargje. Mirëpo forma më e kërkuar e letërsisë romantike shqipe është poema si thurrje liriko-epike. E kësaj periudhe është edhe vepra e madhe “[[Parimet e estetikës]]” e De Radës e shkruar në italisht, që vlerësohet si vepra kryesore teorike e romantizmit shqiptar. Himnizimi si prosë krijuese u duk në letërsinë shqipe që te autorët e vjetër, në rradhë të parë si himnizim i derivuar i “ [[Shkrimit të shenjët]]”. Ndonëse himnizimi zakonisht është i lidhur me kultin e heroizimit kombëtar ai ka përfshi nivelin e një etosi dhe etnosi për të kaluar në ristrukturimin e sistemit moral kombëtar, sidomos në veprën e Naim Frashërit, që është himnizuesi më i madh i letërsisë shqipe. Romantizmi krijoi bazat e letërsisë shqipe duke theksuar karakteristikat vendëse dhe vlerat universale. Kjo shkollë që shtrihet gjatë [[Shekulli XIX|shekullit të XIX]] nxorri dy autorë të mëdhenj De Radën dhe Naim Frashërin, si dhe kryeveprat letërare: [[Këngët e Milosaos]], [[Skënderbeu i pafan]], [[Bagëti e Bujqësi]], [[Lulët e verës]], [[Histori e Skënderbeut]].
{{lit-cung}}
| |||