[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v Momenti këndor u zhvendos tek Impulsi këndor. Arsyja: shqiperim i gabuar
No edit summary
Rreshti 1:
[[Image:Gyroskop.jpg|thumb|right|200px|Ky [[xhiroskopi|xhiroskop]] qendron drejt kur rrotullohet per shkak te momentitimpulsit kendor.]]
Ne [[Fizika|fizike]], '''momentiimpulsi kendor''' i njenjë therrmijethërrmije rreth origjinesorigjinës eshteështë njenjë madhesimadhësi vektoriale e barabartebarabartë me masenmasën e therrmijesthërrmijes shumezuarshumëzuar me [[prodhimin vektorial]] te vektorit te pozicionit te theermijes me vektorin e shpejtesise.<ref>[http://scienceworld.wolfram.com/physics/AngularMomentum.html Angular Momentum - from Eric Weisstein's World of Physics<!-- Bot generated title -->]</ref> MomentiImpulsi kendor i nje [[sistemi]] therrmijash eshte shuma e momentit kendor te therrmijave ne te.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/25336/conservation-of-angular-momentum conservation of angular momentum - Britannica Online Encyclopedia<!-- Bot generated title -->]</ref>
 
MomentiImpulsi kendor eshte nje koncept shume i rendesishme ne fizike dhe inxhinieri, per shkashkak te aplikimeve te shumta. MomentiImpulsi kendor ka rendesi te madhe ne fizike sepse eshte nje madhesi e [[Ligjet e ruajtjes|konservuar]]: Momenti kendor i nje istemi qendrion konstant gjithmone neqoftese mbi te nuk aplikohet nje [[krahu i forcës|moment force]] i jashtem. Simetria rrotulluese e haesires eshte shkaushkaku i ruajtjes se momentitimpulsit kendor, kjo ne vetvete eshte nje rast i vecante i [[Teorema e Nëdherit|Teoremës se Nëdherit]]. Ligji i konservimit te momentitimpulsit kendor shpjegon shume fenomenene ne natyre.
 
== MomentiImpulsi kendor ne mekaniken klasike ==
[[Image:Torque animation.gif|frame|right|Lidhja mes forces (F), [[krahutMomenti tei forcesforcës|momentit të forcës]] (τ), dhe vektoreve te momentit (p dhe L) ne nje sistem rrotullues]]
===Percaktimi===
MomentiImpulsi kendor i nje therrmije rreth orifgjines te nje sistemi te dhene percaktohet si:
 
:<math>\mathbf{L}=\mathbf{r}\times\mathbf{p}</math>
Rreshti 13:
ku:
 
:<math>\mathbf{L}</math> eshte momentiimpulsi kendor i therrmijes,
:<math>\mathbf{r}</math> eshte vektori i pozicionit te theermijes ne lidhje me origjinen,
:<math>\mathbf{p}</math> eshte [[MomentiVrulli|momentiimpulsi linear]] i therrmijes, dhe
:<math>\times\,</math> eshte [[prodhimi vektorial]].