Sporti i Boksit në Shqipëri
Sporti i Boksit në Shqipëri.
Historia e Boksit në Shtetin Shqiptar. [1] Boksi në Shqipëri filloi të merrte formë rreth viteve 1920, falë emigrantëve shqiptarë që ktheheshin nga vendet e Evropës Perëndimore dhe Sh.B.A. Këta individë sollën me vete pasionin dhe njohuritë për këtë sport të ri. Një prej pionierëve të parë të njohur të boksit në Shqipëri ishte Muharrem Myrteza nga Tepelena, i cili e kishte ushtruar këtë sport në Shtetet e Bashkuara. Po ashtu, vëllezërit Llazar dhe Koço Koçi, të cilët ushtruan boksin kryesisht në Argjentinë, kontribuan shumë në përhapjen e këtij sporti, veçanërisht Llazari që punoi për një kohë të gjatë si trajner me boksierë të njohur në Argjentinë.
Megjithatë, kontributin më të madh në zhvillimin e boksit në Shqipëri e dha Rafail Dishnica. Lindur në Përmet dhe jetuar në Korçë, ai emigroi në Argjentinë në fillim të viteve 1930, ku ushtroi sportin e boksit. Në vitin 1932, u kthye në Shqipëri dhe organizoi një seri ndeshjesh në Korçë, si me boksierë vendas, ashtu edhe me të huaj. Ai trajnoi shumë të rinj dhe dokumentohet se ka zhvilluar ndeshje me boksierë të tillë si Sotir Polena, Pandi Shamia, dhe Thanas Qafezezi, si dhe me të huaj si gjermani Arthur Winter dhe kampioni grek Janis Milopotamitaqis.
Në fund të viteve 1930, sporti i boksit u përhap më shumë në qytetet e Tiranës [2] dhe Durrësit, veçanërisht gjatë pushtimit italian. Në këtë periudhë, u dalluan disa të rinj si Ali Kastrati, Mehmet Kryeziu, dhe Adem Stermasi në Tiranë, ndërsa në Durrës, figura të njohura ishin Hilmi Reka dhe Pandi Dimo. Në vitin 1943, Rafail Dishnica u transferua në Tiranë, duke krijuar një grup të fortë boksierësh që zhvilluan takime me boksierë gjermanë, siç ishte takimi në qershor të vitit 1944, i fituar nga boksierët shqiptarë.
Boksi në Periudhën Pas Çlirimit të Vendit
Pas çlirimit të vendit, boksit iu dha një shtysë e madhe me krijimin e klubeve të para sportive. Në vitin 1946, zhvilloheshin ndeshje në qytete si Tirana, Elbasani, Kuçova, Berati, dhe Vlora, duke tërhequr dhjetëra dhe qindra të rinj që shfaqnin pasion të madh për këtë sport.
Në Tiranë, pasioni për boksin filloi që në vitet 1930, por zhvillimi i tij profesional erdhi vetëm pas çlirimit. Një nga figurat më të mëdha të kësaj periudhe ishte Todi Janku, i cili nga viti 1952 deri në 1963, fitoi 12 tituj kampion kombëtar pa humbur asnjë ndeshje, duke u cilësuar "boksieri i shekullit". Janku mban titujt "Mjeshtër i Merituar" dhe "Mirënjohje e qytetit të Tiranës".
Klubi i Tiranës pati shumë boksierë kampionë dhe të nivelit të lartë si Ahmet Golemi, Hamdi Uka, dhe Halit Petrela. Boksierë të tjerë të njohur përfshijnë Kadri Sallakun, Gëzim Ukën, dhe Mustafa Adribejin. Ndër trajnerët që dhanë kontribut të madh ishin Osman Stojku dhe Todi Janku.
Në vitin 2002, trajneri Skënder Kurti riorganizoi ekipin e boksit të Tiranës pas 39 viteve mungesë, dhe falë punës së tij, klubi arriti suksese të shumta, duke fituar dy tituj kampion në vitet 2014 dhe 2016, si dhe duke fituar disa herë Kupën e Shqipërisë. Boksierët e klubit arritën rezultate të larta në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, përfshirë dy vende të dyta në kampionatin europian U-16 dhe një vend të tretë në kampionatin botëror U-16.
Përfundim
Sporti i boksit në Shqipëri ka një histori të pasur dhe të mbushur me arritje. Nga fillimet e tij në vitet 1920, falë emigrantëve që sollën me vete këtë sport, deri te zhvillimi i madh pas çlirimit të vendit dhe sukseset e fundit të klubit të Tiranës, boksi ka qenë gjithmonë një sport që ka nxitur pasion dhe përkushtim tek të rinjtë shqiptarë. Me figura të shquara si Rafail Dishnica dhe Todi Janku, boksi në Shqipëri ka lënë një gjurmë të pashlyeshme në historinë sportive të vendit. [3]