Stratokracia
Një stratokraci (nga στρατός, stratos, "ushtri" dhe κράτος, kratos, "dominion", "fuqi", gjithashtu stratiokraci) është një formë qeverisjeje e kryesuar nga krerët ushtarakë.[1] Nuk është e njëjtë me diktaturën ushtarake apo juntë ushtarake, ku pushteti politik i ushtrisë nuk zbatohet dhe as mbështetet nga ligje të tjera. Përkundrazi, stratokracia është një formë e qeverisjes ushtarake në të cilën shteti dhe ushtria janë tradicionalisht ose kushtetutisht i njëjti ent, dhe postet qeveritare mbahen gjithmonë nga oficerë të porositur dhe udhëheqës ushtarakë. Të drejtën e zgjedhjes ose të qeverisë kanë shtetasit me shërbim të detyrueshëm ose vullnetar ushtarak ose të liruar me nder. Fuqia politike e ushtrisë mbështetet nga ligji, kushtetuta dhe shoqëria. Prandaj, një stratokraci mund të konsiderohet një meritokraci dhe nuk duhet domosdoshmërisht të jetë autokratike në natyrë për të ruajtur të drejtën e saj për të sunduar.
Shembuj të dukshëm të stratokracive
RedaktoStratokracitë moderne
Redakto
Ekuivalenti më i afërt modern me një stratokraci, Këshilli Shtetëror për Paqe dhe Zhvillim i Mjanmarit (Burma), i cili sundoi nga viti 1997 deri më 2011,[2] ndryshonte pa dyshim nga shumica e diktaturave të tjera ushtarake në atë që shfuqizoi plotësisht kushtetutën civile dhe legjislaturën.[3][4] Një kushtetutë e re që hyri në fuqi në vitin 2010 çimentoi mbajtjen e Tatmadaw në pushtet nëpërmjet mekanizmave të tillë si rezervimi i 25% të vendeve në legjislaturë për personelin ushtarak.[5] Qeveria kushtetuese civile u shpërbë përsëri në grushtin e shtetit të Mjanmarit të vitit 2021, me pushtetin që iu transferua Tatmadawit përmes Këshillit të Administratës Shtetërore.[6]
Territori përtej detit i Mbretërisë së Bashkuar, Zonat e Bazës Sovrane të Akrotirit dhe Dhekelisë në ishullin e Qipros, ofrojnë një shembull tjetër të një stratokracie: Forcat Britanike Qiproja qeverisin territorin, me gjeneral-major Robert Thomson që shërben si administrator nga viti 2019. Territori i nënshtrohet ligjeve unike të ndryshme nga ato të Mbretërisë së Bashkuar dhe të Qipros.[7]
Shiko gjithashtu
RedaktoReferime
Redakto- ^ Bouvier, John; Gleason, Daniel A. (1999) [1851]. Institutes of American law (në anglisht). The Lawbook Exchange, Ltd. fq. 7. ISBN 978-1-886363-80-9.
- ^ Oo, Shwe Yinn Mar; Lynn, Soe Than (4 prill 2011). "Mission accomplished as SPDC 'dissolved'". Myanmar Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 16 shtator 2011. Marrë më 21 gusht 2011.
- ^ "Myanmar: Government and society: Administrative framework" (në anglisht). Encyclopedia Britannica}.
- ^ Resource Information Center (17 shtator 1998). "Burma [Myanmar]: State Law and Order Restoration Council (SLORC)/ State Peace and Development Council (SPDC)/ National League for Democracy (NLD)/Burmese Dissidents" (në anglisht). United States Bureau of Citizenship and Immigration Services. Marrë më 7 shkurt 2022.
- ^ "Burma 'approves new constitution'". BBC News (në anglisht). 15 maj 2008. Arkivuar nga origjinali më 21 korrik 2008.
- ^ "Myanmar Leader Aung San Suu Kyi, Others Detained by Military". VOA (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 tetor 2021. Marrë më 31 tetor 2021.
- ^ The SBA Administration. "Sovereign Base Area - Court". sbaadministration.org (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 27 shkurt 2021. Marrë më 24 mars 2015.