Surinami
Surinami është një shtet në verin e Amerikën jugore. Kufizohet në veri nga Oqeani Atlantik, në lindje nga Guajanën Franceze, në jug nga Brazili dhe në perëndim nga Guajana. Ajo është vendi i Dytë më i vogël në amerikën jugore edhe është një nga katër territoret jo-spanjishte në kontinent me Brazilin, Guajanën dhe Guajanën Franceze.
Republiek Suriname
Republika Surinam | |||||
| |||||
Moto: lat.: Justitia - Pietas - Fides
shq.: Drejtësi - Detyrë - Lojalitet | |||||
Gjuha | Holandisht | ||||
Kryeqyteti | Paramaribo | ||||
Forma e qeverisë | Republik Presidentale | ||||
Kryetarë | Dési Bouterse | ||||
Sipërfaqja | 163.270 km² | ||||
Popullsia | 486.618 | ||||
Dendësia e popullsisë | 3 për banorë në km² | ||||
Prodhimi i Brendshëm Bruto | 2.404.000.000 US$ | ||||
Prodhimi i Brendshëm Bruto për banorë | 4.577 US$ | ||||
Indeksi i zhvillimit njerëzor | 0,769 | ||||
Valuta | Dollar Surinamese | ||||
Pavarësia | 25 nëntor 1975 nga Holanda | ||||
Himni kombëtar | God zij met ons Suriname | ||||
Zona kohore | UTC -3 | ||||
Targat e automjeteve | SME | ||||
Kodi i internetit TLD | .sr | ||||
Prefiksi telefonik | +597 |
Shteti u bërë i pavarur me 25 nëntor 1975 nga Holanda. Kryeqyteti i saj është Paramaribo me rreth 250.000 qytetar.
I banuar gjatë nga kultura të shumta të fiseve indigjene, Surinami u eksplorua dhe u kundërshtua nga fuqitë evropiane përpara se të vinte nën sundimin hollandez në fund të shekullit të 17-të. Në vitin 1954, vendi u bë një nga vendet përbërëse të Mbretërisë së Holandës. Më 25 nëntor 1975, vendi i Surinamës u largua nga Mbretëria e Holandës për t'u bërë një shtet i pavarur, megjithatë duke ruajtur lidhje të ngushta ekonomike, diplomatike dhe kulturore me kolonizuesin e saj të mëparshëm. Popujt e saj indigjenë kanë qenë gjithnjë e më aktivë në kërkimin e të drejtave të tokës dhe duke punuar për të ruajtur tokat dhe habitatet e tyre tradicionale.
Surinami konsiderohet të jetë një vend kulturor në Karaibe dhe është anëtar i Bashkësisë Karaibeve (CARICOM). Përserisa holandishtja është gjuha zyrtare e qeverisjes, biznesit, mediave dhe arsimit, [1] Sranan, një gjuhë angleze e kreoleve, është një gjuhë e përdorur gjerësisht. Surinami është i vetmi territor jashtë Evropës, ku holandishtja flitet nga shumica e popullsisë. Njerëzit e Surinamit janë ndër më të ndryshmit në botë, që përfshijnë një numër të madh grupesh etnike, fetare dhe gjuhësore.
Gjeografia Redakto
Historia Redakto
Holandezët këtë sipërfaqe e mbajnë nën kontroll që nga 1667-ta si koloni e quajtur Guajana holandeze. Nga viti 1954 ishte pjesë autonome e Holandës ndërsa nga 1974-ta e pavarur. Më 1980-të sundimin e marrin ushtarakët nën udhëheqjen e D. Boutersesë (D. Bouterse), sundim i cili zgjati edhe pas zgjedhjeve të vitit 1987. Më 1990 në Surinam ndodhë një puç dhe nga 1992 fillojnë përpjekjet për pajtim dhe procese demokratike. Nga viti 1996 president i zgjedhur i shtetit ishte J. Vijdenboshi (J. Wijdenbosch).
Popullsia Redakto
Gjuha Redakto
Grupet etnike Redakto
Feja Redakto
Duke u bazuar në regjistrimin e përgjithshëm të vitit 2012, 48.4% qenë të krishterë, ku 26.7% prej tyre qenë protestant (përfshirë 11.18% Pentekostal, 11.16% moravian dhe 4.4% të denominacioneve të tjera protestante) dhe 21.6% katolikë. Hindutë sendërtuan grupin e dytë religjioz më e përhapur në Surinam duke përfshirë 22,3% të popullatës. Muslimanët përbëjnë 13.9% të popullatës. Në bazë të këtyre regjistrimeve, 7.5% të popullatës u deklaruan jobesimtarë dhe 3.2% nuk iu përgjigjën pyetjes.[1]
Edukata Redakto
Politika Redakto
Njësit administrative Redakto
Ekonomia Redakto
Transporti Redakto
Kultura Redakto
Lidhje të jashtme Redakto
Shiko edhe Redakto
Burimet Redakto
1.Central Intelligence Agency (2013). "Suriname". The World Factbook. Retrieved 4 August 2013.
- ^ 2012 Suriname Census Definitive Results Arkivuar 24 shtator 2015 tek Wayback Machine. Algemeen Bureau voor de Statistiek – Suriname.