Tahrir esh-Sham

Hay'at Tahrir al-Sham (HTS) (arabisht: هيئة تحرير الشام), e njohur gjithashtu si Organizata për Çlirimin e Levantit, është një koalicion i grupeve të ndryshme islamiste sunite që operojnë kryesisht në Sirinë veriore. HTS u formua më 28 janar 2017, si një bashkim i disa grupeve kryesore rebele, duke përfshirë Jabhat Fateh al-Sham, Jaysh al-Ahrar, Jaysh al-Sunna, Liwa al-Haqq dhe Nour al-Din al-Zenki Movement.

Historia

HTS u krijua për të unifikuar forcat rebele kundër regjimit të Beshar el-Asadit dhe për të forcuar pozicionin e tyre në luftën civile siriane. Organizata ka pësuar ndryshime të shumta në strukturën e saj dhe ka pasur përplasje të brendshme me grupe të tjera rebele.

Ideologjia

HTS ndjek një ideologji islamiste dhe ka për qëllim krijimin e një shteti islamik në Siri. Ajo është e njohur për ndjekjen e interesave sunite dhe nacionalizmit sirian.

Udhëheqësit

Abu Mohammad al-Julani (udhëheqës ushtarak, lider zyrtar që nga tetori 2017)
Abu Jaber Shaykh (udhëheqës i këshillit Shura, lider zyrtar deri në tetor 2017)
Abu Ubeidah al-Kansafra † (komandant ushtarak kryesor)

Rajonet aktive

HTS është aktive kryesisht në Guvernatoratin e Idlibit në Siri, por ka pasur prani edhe në Liban deri në gusht 2017. Organizata ka pasur gjithashtu ndikim në Iran, ku ka mbështetur grupe të ndryshme rebele dhe ka ndjekur një agjendë anti-iraniane.

Aleatët dhe kundërshtarët

HTS ka pasur aleanca me disa grupe dhe shtete, përfshirë Turqinë dhe Katarin (të dyshuar). Kundërshtarët e saj përfshijnë Republikën Arabe Siriane, Iranin, Rusinë, Izraelin dhe Shtetet e Bashkuara.

Betejat dhe luftërat

HTS ka marrë pjesë në shumë beteja dhe konflikte gjatë luftës civile siriane, përfshirë përplasjet në Guvernatoratin e Idlibit, ofensivat në Daraa dhe Quneitra, dhe ndërhyrjet ushtarake kundër ISIL-it.

Statusi

HTS është ende aktive dhe vazhdon të luajë një rol të rëndësishëm në konfliktin sirian.

Ofensiva 2024

Në vitin 2024, Hay'at Tahrir al-Sham (HTS) nisi një ofensivë të madhe kundër forcave pro-qeveritare në veriperëndim të Sirisë. Më 27 nëntor 2024, një koalicion i grupeve opozitare siriane të udhëhequr nga HTS dhe grupe të tjera të mbështetura nga Turqia filluan një sulm të gjerë kundër forcave të Ushtrisë Arabe Siriane (SAA) në guvernatoratet e Idlibit, Halepit dhe Hamës. Operacioni rezultoi në kapjen e shpejtë të dhjetëra fshatrave nga forcat opozitare dhe dobësimin e ndjeshëm të mbrojtjes pro-qeveritare.

Më 29 nëntor 2024, forcat rebele arritën në periferi të Halepit dhe morën kontrollin e disa zonave strategjike, duke përfshirë Khalsa, Al-Rashidin dhe Khan Tuman. Luftimet në Halepi shënuan herën e parë që qyteti përjetoi përleshje që nga beteja e mëparshme që filloi në vitin 2012 dhe përfundoi në vitin 2016. Më 30 nëntor 2024, grupet opozitare kapën shumicën e qytetit mes kolapsit të forcave pro-qeveritare. Ndërkohë, rebelët shtynë në drejtim të fshatrave të veriut të Hamës, dhe më 5 dhjetor 2024, qyteti i Hamës ra në duart e rebelëve.

Ofensiva e HTS dhe aleatëve të saj rezultoi në kapjen e më shumë se 100 qyteteve dhe fshatrave, duke përfshirë Halepin, Hamën, Daraa, Suwayda dhe Palmira. Kjo ofensivë shënoi një ndryshim të rëndësishëm në konfliktin sirian, duke dobësuar ndjeshëm pozicionet e forcave pro-qeveritare dhe duke shkaktuar tërheqjen e personelit iranian nga Siria. Rebelët gjithashtu morën kontrollin e autostradës M5 dhe të kantonit Shahba nga Forcat Demokratike Siriane (SDF), duke marrë kontrollin e plotë të kufirit me Izraelin.

Madhësia

~31,000 (vlerësuar në 2017)
15,000–30,000 (vlerësuar në 2018)
12,000–15,000 (vlerësuar në 2020)
15,000 (vlerësuar në 2022)

Lidhjet

HTS ka lidhje të mëparshme me Al-Qaida, por është distancuar nga kjo organizatë që nga viti 2020.