Varreza qejflike

Varreza qejflike (rumanisht: Cimitirul Vesel) është varrezë në fshatin e Săpânța, Maramureş, Rumani. Është e njohur për gurët me ngjyra të varreve me vizatime përshkruese nga arti naiv, në një kuptim origjinal dhe poetik, me skena nga jetërat e personave që janë varrosur atje. Merry Cemetery është muze i hapur dhe atraksion turistik kombëtar.

Veti e pazakonshme e kësaj varreze është se ajo divergjon nga besimi i përhapur, kulturalisht i shpërndarë brenda shoqërive europiane – një besim që e sheh vdekjen si diçka solemne. Lidhjet me kulturën lokale daciane janë kryer, kulturë kjo parimet filozofike të së cilës garantojnë pavdekësinë e shpirtit dhe besimin se vdekja është një moment i mbushur me gëzim dhe pritja për një jetë më të mirë.

Themeluesi

Origjina e varrezës lidhet me emrin e , një artist lokal i cili skulputroi kryqat e parë të gurit të varrit. Në vitin 1935, ai gdhendi epitafin e parë, dhe në vitet e 1960-ta më shumë se 800 kryqe të drurit u panë. Shkrimi në kryqin e gurit të tij thotë:

Rumunisht

De cu tînăr copilaș
Io am fost Stan Ion Pătraș
Să mă ascultaț oameni buni
Ce voi spune nu-s minciuni

Cîte zile am trăit
Rău la nime n-am dorit
Dar bine cît-am putut
Orișicine mia cerut

Vai săraca lumea mea
Că greu am trăit în ea

Anglisht

Since I was a little boy
I was known as Stan Ion Pătraş
Listen to me, fellows
There are no lies in what I am going to say

All along my life
I meant no harm to anyone
But did good as much as I could
To anyone who asked

Oh, my poor World
Because It was hard living in it

Shqip

Që kur isha një djalë i vogël
U njoha si
Më dëgjoni, shokë
Nuk do them asnjë gënjeshtër.

Gjatë gjithë jetës sime
Nuk ia mendova të keqen askujt
Por bëra mirë aq sa munda
Secilit që më kërkoi

Oh, bota ime e varfër
Sepse ishte e vështirë të jetoje në të

Epitafe qesharake

Rumanisht

Sub această cruce grea
Zace biata soacră-mea
Trei zile de mai trăia
Zăceam eu și cetea ea.
Voi care treceți pă aici
Incercați să n-o treziți
Că acasă dacă vine
Iarăi cu gura pă mine
Da așa eu m-oi purta
Că-napoi n-a înturna
Stai aicea dragă soacră-mea

Anglisht

Under this heavy cross
Lies my poor mother in-law
Three more days she would have lived
I would lie, and she would read (this cross).
You, who here are passing by
Not to wake her up please try
Cause' if she comes back home
She'll criticise me more.
But I will surely behave
So she'll not return from grave.
Stay here, my dear mother in-law!

Shqip

Nën këtë kryq të lartë
Shtrihet vjehrra ime e shkretë
Nëse do të jetonte edhe tri ditë më shumë
Do ta gënjeja, dhe ajo do ta lexonte (këtë kryq).
Ti, që po kalon këtij
Mundohu mos ta zgjohesh ate
Sepse nëse kthehet në shtëpi
Do të më kritikojë mua më shumë.
Por unë do të sillem me siguri
Kështu që ajo nuk do të kthehet nga varri.
Qëndro këtu, vjehrra ime e dashur!